Kartauna
Kartauna, zwana także kartaną – ogólna nazwa odprzodowych dział artyleryjskich używanych od XVI do XVIII wieku.
Były to działa o średniej długości lufy: 14 – 27 kalibrów, wykonane ze spiżu lub żeliwa. Mając lufę krótszą od kolubryny, miały mniejszy zasięg. Dlatego stosowano je do walki na bliższą odległość, często przeciwko piechocie ładowane były kartaczami.
W zależności od kalibru kartauny dzieliły się na[1]:
- kartauny podwójne (kaliber ok. 230 mm)
- kartauny pojedyncze (ok. 190 mm)
- kartauny 3/4 (ok. 175 mm)
- półkartauny (ok. 150 mm)
- ćwierćkartauny (ok. 120 mm)
- oktawy kartauny (do 100 mm)
Masa lufy kartauny wynosiła od 1000 kg (oktawa kartauna) do 6400 kg (kartauna podwójna).
Przypisy edytuj
- ↑ Gradowski i Żygulski 1994 ↓, s. 110.
Bibliografia edytuj
- Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-12390-7.
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I