Kasar
Kasar (ur. lata 60. XII wieku, zm. ?) – syn Jesügeja Baatura i Höelün, brat Czyngis-chana i jeden z dowódców jego wojsk.
Życiorys edytuj
Słynął z siły fizycznej. W dzieciństwie wraz z Temudżinem, zabił swojego brata Bektera. Przypuszczalnie w połowie lat 80. XII wieku przeszedł na służbę kereickiego Ong-chana. Następnie po wybuchu wojny mongolsko-kereickiej w 1203, powrócił do armii brata, szybko zdobywając w niej mocną pozycję.
W latach 1207-1208 wdał się w konflikt z rodem Kongoktan, do którego należał wielki szaman Mongołów Kököczü Teb-Tengri, a następnie także z Wielkim Chanem. Gdy Kasar został pobity przez sześciu braci szamana, Czyngis-chan nie uwierzył w jego wersję i poparł Kongoktanów. W dodatku pod ich wpływem oskarżył go o planowanie przejęcia władzy. Przesłuchanie Kasara zostało przerwane przez przybycie ich matki, która wzięła go w obronę. Czyngis-chan uwolnił brata, jednak stracił do niego zaufanie i ograniczył powierzony mu wcześniej oddział z 4000 do 1400 ludzi. Pogodził się z nim później, po egzekucji Teb Tengriego.
W końcowej fazie wojny z dżurdżeńskim państwem Jin w 1215, Kasar dowodził wojskami lewego skrzydła. Zdobył wówczas m.in. północną stolicę (beijing) Jin, identyfikowaną z Ningcheng w Mongolii Wewnętrznej[1] lub z miastem Daning (大寧) w pobliżu dzisiejszego Pingquan[2]. Następnie przeszedł przez ziemie dżurdżeńskiego władcy imieniem Puxian Wannu[3] (według różnych transkrypcji: Wuqanu[4], Fuqanu[5]), by zapobiec jego rebelii[4][6].
Kasar i jego potomkowie byli zaliczani do rodu Czyngis-chana i w porządku ceremonialnym dworu mongolskiego stali na równi z jego synami, a wyżej od pozostałych braci i ich potomków.
Przypisy edytuj
- ↑ D.C. Twitchett i H. Franke, str. XXIX
- ↑ Stanisław Kałużyński (tłumacz): Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku.. Warszawa: PIW, 2005, s. 189. ISBN 83-06-02965-8.
- ↑ D.C. Twitchett i H. Franke, str. 257-259
- ↑ a b Francis W. Cleaves: The Secret History of the Mongols: For the First Time Done into English out of the Original Tongue and Provided with an Exegetical Commentary. Cambridge, Mss.: Harvard University Press, 1982, s. 341. ISBN 0-674-79760-6.
- ↑ Marie-Dominique Even, Rodica Pop: HISTOIRE SECRÈTE DES MONGOLS. [w:] Monumenta altaica [on-line]. 2002-2003. s. CHAPITRE XI. [dostęp 2010-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-31)]. (fr.).
- ↑ Polskie tłumaczenie identyfikuje imię władcy z nazwą kraju, mówiąc o "dżurdżeńskim Fuchano, rdzennych ziemiach Dżurdżenów na terenie Mandżurii"; por. S. Kałużyński, str. 189)
Bibliografia edytuj
- Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku Przełożył z mongolskiego wstępem i komentarzami opatrzył Stanisław Kałużyński, Warszawa 2005 PIW ISBN 83-06-02965-8
- Lew Gumilow – Śladami cywilizacji Wielkiego Stepu, PIW Warszawa 2004 ISBN 83-89700-14-X
- Stanisław Kałużyński – Dawni Mongołowie, PIW, Warszawa 1983 ISBN 83-06-00543-0
- Denis C. Twitchett, Herbert Franke: The Cambridge History of China: Alien regimes and border states, 907-1368. T. 6. Cambridge: Cambridge University Press, 1995. ISBN 978-0-521-24331-5.