Kasztanowiec drobnokwiatowy

Kasztanowiec drobnokwiatowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	mydleńcowate
Rodzaj	kasztanowiec
Gatunek	kasztanowiec drobnokwiatowy
	Nazwa systematyczna
	Aesculus parviflora Walter; Fl. carol. 128. 1788
Synonimy
	Aesculus macrostachya Michx.; Pavia macrostachya (Michx.) Loisel.;
	Aesculus macrostachya Michx.; Pavia macrostachya (Michx.) Loisel.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kasztanowiec drobnokwiatowy (Aesculus parviflora Walt.) – gatunek roślin należący do rodziny mydleńcowatych (lub wydzielanej przez niektórych rodziny kasztanowcowatych). Pochodzi z Ameryki Północnej (stany: Alabama, Georgia, Karolina Południowa^[3]). W Anglii zaczęto go uprawiać od 1785 jako roślinę ozdobną, w Polsce od 1808^[5]. Wyjątkowy w porównaniu do innych kasztanowców ze względu na krzaczasty pokrój i kwitnienie w okresie letnim.

Morfologia edytuj

Pokrój: Krzew o szerokości do 10 m. Osiąga wysokość do 3 m, rzadziej do 4 m, a dzięki licznie wytwarzanym odrostom korzeniowym i szeroko pokładającym się na ziemi gałęziom rozrasta się w szeroką kępę^[6].
Liście: Dłoniasto złożone z 5-7 karbowanych listków osadzonych na ogonkach do 3 cm długości. Mają długość 10-18 cm i spodnią część szaro omszoną. Brzegi są drobno karbowanopiłkowane. Wiosną liście są brązowe, jesienią przebarwiają się na kolor jaskrawożółty. Pąki zimowe nie są lepkie, są nieduże, tępe, jasnobrązowe.
Kwiaty: Zebrane we wzniesione, wąskie wiechy piramidalnego kształtu o długości 20-30 cm i składające się z ponad 100 kwiatów. Kwiaty mają białe korony z 4–5 wąskimi płatkami o długości 1 cm. Pręciki są kilka razy dłuższe od płatków i mają czerwone pylniki.
Owoce: Nieliczne, o średnicy 2–3 cm i długości 3–4 cm, brązowawego koloru i gruszkowatego kształtu. Są gładkie lub mają nieliczne tylko kolce.

Biologia i ekologia edytuj

Roślina wieloletnia. Kwitnie późno w porównaniu do innych kasztanowców bo latem, w miesiącach od lipca do sierpnia. W swojej ojczyźnie kasztanowiec ten zapylany jest przez motyle i dlatego jego kwiaty zaczynają silnie pachnąć dopiero wieczorem^[7]. W obrębie swego naturalnego zasięgu kwiaty zapylane są przez kolibry^[8], w Polsce wieczorem odwiedzają je ćmy^[5]. W Polsce roślina rzadko tylko zawiązuje nasiona^[7].

Zmienność edytuj

Wyróżnia się formę serotina Rehd. zakwitającą o około 2–3 tygodnie później od typu^[8].

Uprawa edytuj

Jest rośliną ciepłolubną, ale bardzo dobrze znosi mrozy. Jest cennym krzewem ozdobnym ze względu na późne kwitnienie. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub półcienistym i żyznej, przepuszczalnej glebie. Najlepiej prezentuje się sadzony pojedynczo, dodatkowo pojedyncze sadzenie uzasadnione jest faktem, że silnie rozrasta się głusząc sąsiednie rośliny^[7]. Należy wokół niego zostawić szeroki pas ziemi, by roślina mogła się swobodnie rozrastać. Podczas surowych mrozów roślina może przemarzać i dlatego nie zaleca się jej sadzić w obszarach górskich oraz w Polsce północno-wschodniej^[8].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-02] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-08].
↑ Aesculus parviflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Arboretum w Wojsławicach. Opisy roślin. [dostęp 2010-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-08)].
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b ^c Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
↑ ^a ^b ^c Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste A–B. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991. ISBN 83-01-10135-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-02] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-08].

[iucn-4] Aesculus parviflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[B-5] Arboretum w Wojsławicach. Opisy roślin. [dostęp 2010-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-08)].

[6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[A-7] Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.

[senetaa-8] Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste A–B. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991. ISBN 83-01-10135-0.

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]

[7]

[8]