Katastrofa lotnicza nad Dnieprodzierżyńskiem
Katastrofa lotnicza nad Dnieprodzierżyńskiem – zderzenie w powietrzu dwóch radzieckich samolotów: Tupolew Tu-134 linii Aerofłot, lecącego z Czelabińska z międzylądowaniem w Woroneżu do Kiszyniowa, z 88 pasażerami (oraz 6 członkami załogi) i samolotu Tupolew Tu-134, również należącego do linii Aerofłot, lecącego z Taszkentu z międzylądowaniem w Doniecku do Mińska, z 77 pasażerami (oraz 7 członkami załogi). Katastrofa miała miejsce 11 sierpnia 1979 roku. W jej wyniku zginęli wszyscy ludzie na pokładach obu maszyn, tj. 178 osób. Bezpośrednią przyczyną zderzenia były błędne polecenia wydane załogom obu samolotów przez kontrolerów z Charkowa – Nikołaja Żukowskiego i Władimira Sumskiego.
 Tu-134 należący do Aerofłotu, podobny do feralnych maszyn | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Godzina |
13:35 czasu lokalnego |
| Rodzaj |
zderzenie samolotów |
| Przyczyna |
błąd kontrolera lotów |
| Ofiary śmiertelne |
178 osób |
| 1. Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Numer |
СССР-65816 |
| Start | |
| Cel lotu | |
| Numer lotu |
7628 |
| Liczba pasażerów |
88 osób |
| Liczba załogi |
6 osób |
| Ofiary śmiertelne |
94 osoby |
| 2. Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Numer |
СССР-65735 |
| Start | |
| Cel lotu | |
| Numer lotu |
7880 |
| Liczba pasażerów |
77 osoby |
| Liczba załogi |
7 osób |
| Ofiary śmiertelne |
84 osoby |
Położenie na mapie obwodu dniepropetrowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Związku Radzieckiego  | |
 48°35′17,5″N 34°39′21,5″E/48,588194 34,655972
| |
Przebieg katastrofy edytuj
Tupolew Tu-134 (nr rej. СССР-65816) wystartował z lotniska w Woroneżu w stronę portu docelowego w Kiszyniowie. Kolejny samolot, również Tupolew Tu-134 (nr rej. СССР-65735), wystartował z lotniska w Doniecku w stronę portu docelowego w Mińsku.
Tamtego dnia w centrum ruchu lotniczego w Charkowie dyżur pełniło sześciu dyspozytorów. Na bardziej intensywny sektor starszy kierownik zmiany Siergiej Siergiejew wyznaczył młodego 21-letniego pracownika Nikołaja Żukowskiego. Monitorowanie jego pracy powierzono Władimirowi Sumskiemu, chociaż tę funkcję mógł wykonywać jedynie Siergiejew.
Sytuację skomplikował fakt, że w tamtym dniu miał lecieć na Krym Konstantin Czernienko, przyjaciel i „prawa ręka” Leonida Breżniewa, dla którego był otwarty z samego rana jeden z trzech korytarzy powietrznych (Breżniew wypoczywał wówczas na Krymie). Dla innych samolotów pozostały tylko dwa korytarze powietrzne[1][2].
Samoloty leciały na wysokości 8400 m w chmurach pod kątem 90° do siebie[1]. Żukowski błędnie wyliczył, że oba samoloty ominą się. Niebezpieczeństwo zauważył Władimir Sumski. O 13:34 dał on rozkaz białoruskiej załodze wspiąć się na wysokość 9600 metrów. W audycji usłyszał: „Rozumiem...” (odpowiedź była niezrozumiana)[1]. Sumski był pewien, że to odpowiedziała załoga białoruska i polecenie zostanie wykonane. W rzeczywistości te słowa należały do załogi trzeciego samolotu, Iljuszyna Ił-62, który leciał do Taszkentu[1]. Po 1 minucie i 10 sekundach dwa samoloty zderzyły się. Pierwszy o katastrofie zgłosił dowódca samolotu Antonowa An-2, który znajdował się w pobliżu: „W okolicach Kuriłowki obserwuję spadające części samolotu. Moim zdaniem, Tu-134”[3]. Dwa samoloty zderzyły się na wysokości 8400 m pod kątem 135°.
Następstwa edytuj
Po 9 miesiącach sąd uznał za winnych Żukowskiego i Sumskiego i skazał każdego na 15 lat w kolonii[1][4]. Starszego zmiany Siergiejewa, jak również innych naczelników wyższego rzędu, sąd nie zawezwał nawet w charakterze świadków[1].
W katastrofie lotniczej zginęło 17 piłkarzy oraz trenerów z klubu Paxtakor Taszkent[1], którzy lecieli z Doniecka do Mińska na mecz ligowy z miejscowym Dynamem[5]. Prawie wszystkich zmarłych członków drużyny piłkarskiej pochowano w Taszkencie na miejskim cmentarzu Botkina, gdzie wzniesiono im pomnik.
Z powodu tej tragedii, Paxtakor Taszkent w 1979 roku został wzmocniony przez ochotników z innych klubów: po jednym z każdego z 15 klubów Wyższej Ligi mistrzostw ZSRR. Ponadto w regulaminie mistrzostw ZSRR w piłce nożnej został wprowadzony punkt, zgodnie z którym w okresie kolejnych dwóch (według innych źródeł – pięciu) lat, niezależnie od wyniku, Paxtakor Taszkent utrzymuje się w najwyższej lidze radzieckiej piłki nożnej[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g 11 августа 1979 года, Авиакатастрофа над Днепродзержинском (94 погибших). [w:] Крупнейшие авиакатастрофы в истории гражданской авиации [on-line]. diletant.ru. [dostęp 2013-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)]. (ros.).
- ↑ БиБиСи: Трагедия «Пахтакора»: как это было.
- ↑ Піке над Дніпропетровщиною – «Україна Молода».
- ↑ a b Столкновение самолётов Ту-134А. darkgrot.ru. [dostęp 2013-07-30]. (ros.).
- ↑ Самой страшной трагедии футбола 30 лет. dni.ru, 2009-08-11. [dostęp 2013-07-30]. (ros.).