Kazimierz Tomasz Barwicki (ur. 29 grudnia 1871 w Witaszycach, zm. 20 stycznia 1931 w Poznaniu[1]) – polski dyrygent chóralny, wydawca muzyczny i działacz ruchu śpiewaczego.

Kazimierz Barwicki
Ilustracja
Tablica pamiątkowa w Jarocinie
Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1871
Witaszyce

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1931
Poznań

Zawód, zajęcie

dyrygent, wydawca

Narodowość

polska

Partnerka

Maria Gummer, Anna Staniewska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Jana (zm. 1888), stolarza, i Klementyny z Przyborskich. Około 1879 rodzina przeniosła się do Jarocina. Kazimierz, po śmierci ojca przejął zakład stolarski. W 1889 uzyskał tytuł mistrza stolarskiego. Od młodych lat interesował się śpiewaniem i 22 lutego 1891 zorganizował w Jarocinie koło śpiewacze przy tamtejszym Towarzystwie Przemysłowym. Uczestniczył w zjeździe zjednoczeniowym wielkopolskich kół śpiewaczych, który odbył się w Poznaniu 5 marca 1892. Po upadku warsztatu stolarskiego przeniósł się do Poznania w 1907. Został tam agentem ubezpieczeniowym towarzystwa Westa. Dyrygował chórem Harmonia (Łazarz) i Chopin (Wilda, od 1910). Od 1908 do śmierci był sekretarzem generalnym wielkopolskiego Związku Kół Śpiewaczych. Od 1 stycznia 1911 był redaktorem naczelnym miesięcznika Śpiewak. W 1911 rozpoczął też działalność drukarską (potem przedsiębiorstwo Lira), wydając utwory muzyczne w technice litograficznej. Do 1949 wydawnictwo to (potem prowadzone przez jego syna, Mieczysława)[2] wydało ponad 450 utworów, przede wszystkim chóralnych, jak również literaturę muzyczną dla szkół oraz dzieła kompozytorów polskich. Wydawnictwa te przed 1945 docierały na tereny zarządzane przez Niemców: na Śląsk, Mazury, Warmię, a także na teren Westfalii, Nadrenii, Jugosławii, Holandii, Belgii, Włoch, USA, Chin i Brazylii[1].

W 1913 został skazany przez Prusaków na karę finansową i sześć miesięcy więzienia za drukowanie polskich pieśni patriotycznych. W trakcie powstania wielkopolskiego był krótko obwodowym komisarzem policyjnym[1].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zajął się pracą organizacyjną i doprowadził wielkopolskie koła śpiewacze do wyjątkowego rozkwitu i liczebności. W 1926 był sekretarzem generalnym Związku Kół Śpiewaczych w Poznaniu[3]. W latach 1929–1931 był prezesem poznańskiego Koła Śpiewactwa Polskiego. Wydał kilka artykułów na temat historii ruchu śpiewaczego w Wielkopolsce[1].

Zmarł w Poznaniu. Pochowany na cmentarzu Świętomarcińskim Nowym przy ul. Bukowskiej w Poznaniu[4].

Rodzina edytuj

Był żonaty dwukrotnie:

  • od 1896 z Marią Gummer (zm. 1907),
  • od 1908 z Anną Staniewską, działaczką śpiewaczą (1872–1952)[1].

Miał trójkę dzieci: Mieczysława, Kazimierę Pierzchlińską (1900–1959) oraz Wandę Ziółkowską (1903–1929)[1].

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie edytuj

Jego imieniem nazwano chóry w Jarocinie, Borku i na poznańskiej Starołęce, a także ulicę w centrum Jarocinia[1]. Członkowie jarocińskiego Chóru Mieszanego im. Kazimierza Tomasza Barwickiego ufundowali w 1997[5] tablicę pamiątkową umieszczoną na murze kościoła św. Marcina[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Barbara Zakrzewska-Nikiporczyk, biogram, [w:] red. Jan Hellwig, Amatorski zorganizowany ruch śpiewaczy Wielkopolski w latach 1892–1992, Wielkopolski Związek Śpiewaczy, Poznań, 1990, s. 337338.
  2. Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki, Barwicki, Kazimierz Tomasz
  3. a b M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 295 „za zasługi, położone na polu narodowo-społecznem i artystyczno-kulturalnem”.
  4. Kazimierz Tomasz Barwicki [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-15].
  5. napis na tablicy in situ
  6. Polska Niezwykła, Jarocin. Pamięci Kazimierza Tomasza Barwickiego

Linki zewnętrzne edytuj