Kazimierz Brenner
Kazimierz Brenner ps. „Oświęcim” (ur. 1 czerwca 1917 w Nowym Sączu, zm. 26 czerwca 1944 w Szymbarku) – więzień obozu koncentracyjnego KL Auschwitz (nr. 3551), po ucieczce z obozu koncentracyjnego został żołnierzem oddziału partyzanckiego „Żbik” Armii Krajowej.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys edytuj
Kazimierz Brenner syn ślusarza kolejowego pracującego w Warsztatach Kolejowych w Nowym Sączu. W czasie kampanii wrześniowej w 1939 r. służył jako podoficer wojsk łączności. W 1940 r. podczas okupacji niemieckiej w celu kontynuowania walki przekroczył nielegalnie granicę ze Słowacją z zamiarem dotarcia na Węgry. Na terytorium Słowacji został aresztowany i przekazany niemieckiej straży granicznej w Muszynie[1]. Po przesłuchaniach przez Gestapo w Nowym Sączu został wysłany do więzienia w Tarnowie, skąd przewieziono go do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz[2]. W obozie przebywał jako więzień nr 3551 od 30 sierpnia 1940 r., gdzie podczas pracy w oranżerii[2], 5 kwietnia 1943 podjął udaną ucieczkę . W historii obozu zanotowano, że 928 jeńców tego obozu podjęło próbę ucieczki, 433 osoby zostały pojmane. Brenner był jednym z 495 jeńców któremu ucieczka się udała, nie został pojmany, nie powrócił do obozu[a].
Po ucieczce przyłączył się do oddziału partyzanckiego „Żbik” AK działającego na terenie Obwodu Gorlickiego AK[2]. Po jego ucieczce Gestapo w Nowym Sączu aresztowało jego rodziców i zesłało do obozu KL Auschwitz[3][b]. 26 czerwca 1944 r. w Ropie o godz. 3:00 niemiecka żandarmeria polowa przeprowadziła obławę, przeszukując domy mieszkańców wsi. Powiadomiony o aresztowaniu partyzantów w Ropie Stanisław Siemek ps. „Świerk” podjął decyzję przeprowadzenia akcji odbicia partyzantów przewożonych z Ropy do siedziby Gestapo w Gorlicach. Kazimierz Brenner zgłosił się do tej akcji jako ochotnik. Partyzanci OP „Żbik” w Szymbarku na drodze w dogodnym miejscu przystąpili do ataku na konwój. Ostrzelano niemieckich żandarmów, dwóch Niemców zginęło od celnych strzałów partyzanckich, pozostali skryli się za nasypem i ostrzeliwali pozycje partyzantów. W czasie ostrzału spłoszone konie odjechały z jeńcami na wozie z miejsca ataku. Kazimierz Brenner w czasie tej akcji ze swojej pozycji miał zadanie zabezpieczać miejsce akcji. Od strony Gorlic nadjechał samochód z Niemcami na pomoc zaatakowanym konwojentom, Brenner podjął akcję zaatakowania samochodu, obrzucając go granatami ręcznymi. Jednak zginął, nie wiadomo czy granat eksplodował za wcześnie, czy Brenner został postrzelony przed wyrzutem granatu w kierunku Niemców. Akcja powiodła się, uwolniono 4 partyzantów, zginął Kazimierz Brenner, a Władysław Kędra ps. „Cień” został ciężko ranny. Ranny partyzant ukrył się w polu, jednak znalazł go rolnik i powiadomił o tym Niemców, którzy zastrzelili rannego na miejscu[4]. W 1989 r. przy drodze Grybów-Gorlice DK28 w Szymbarku postawiono pomnik dla upamiętnia miejsca akcji oddziału partyzanckiego „Żbik” oraz dwóch poległych partyzantów: Kazimierza Brennera ps. „Oświęcim” oraz Władysława Kędry ps. „Cień”[5]. Kazimierz Brenner żołnierz Armii Krajowej został pochowany na cmentarzu parafialnym w Szymbarku.
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Z kompleksu obozowego KL Auschwitz ucieczkę podjęło 928 osób, 433 osoby pojmano, spośród zbiegów 196 osoby przeżyły koniec wojny, los pozostałych 254 zbiegów obecnie nie jest znany. Dane: „UCIECZKI Z KL AUSCHWITZ”, auchwitz.org, data dostępu: marzec 2022:
- ↑ Prawdopodobnie jego rodzice to: Józef Brenner (obozowy nr. 63725) - aresztowany 2 października 1943, Anna Brenner (obozowy nr. 63725) - aresztowana 2 października 1943, zginęła 2 stycznia 1944, dane: Informacja o więźniach, strona KL Auschwitz
Przypisy edytuj
- ↑ Józef Bieniek. Józef Bieniek SĄDECZANIE w PARTYZANTCE ANTYNIEMIECKIEJ. „Rocznik Sądecki”, s. 230, 2000. Zarząd Miasta .Nowego Sącza I Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu. ISSN 0080-3561.
- ↑ a b c Gucwa 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Drzymała 2011 ↓, s. 174.
- ↑ Drzymała 2011 ↓, s. 175.
- ↑ Drzymała 2011 ↓, s. 231.
Bibliografia edytuj
- Kamil Drzymała: Oddział partyzancki „Żbik” z Obwodu Gorlice AK. Warszawa: „IPN”, 2011. ISBN 978-83-7629-200-7.
- Józef Bieniek: Nad brzegami Ropy. Gorlice: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej koło w Gorlicach, 2002. ISBN 83-86744-26-X.
- Józef Gucwa: Z leśnych koszar do kapłaństwa. Tarnów: Oficyna Wydawnicza „Witek-Druk”, 1992.
Linki zewnętrzne edytuj
- Oficjalna strona KL Auschwitz Kazimierz Brenner, informacje o więźniach