Kazimierz Chmielewski

polski biolog

Kazimierz Chmielewski (ur. 3 września 1898 w Zagórzu, zm. 18 stycznia 1994 w Warszawie) – żołnierz wojny polsko-bolszewickiej, żołnierz AK, więzień łagrów, chemik, nauczyciel, pedagog, absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

Kazimierz Chmielewski
Data i miejsce urodzenia

3 września 1898
Zagórz

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 1994
Warszawa

Zawód, zajęcie

nauczyciel, pedagog

Alma Mater

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Życiorys edytuj

Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum klasyczne w Stryju, zdając maturę w 1918. W latach 1918–1920 studiował na Politechnice Lwowskiej, a w latach 1921–1924 na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1924 ukończył studia. W międzyczasie jako ochotnik brał udział w wojnie 1920 roku. Zdemobilizowany został w 1921.

W okresie międzywojennym pracował jako nauczyciel, najpierw w Słonimie (uczył fizyki i chemii w Państwowym Seminarium Nauczycielskim). W 1929 został oddelegowany do Warszawy przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na roczny kurs metodyczny fizyko-chemiczny. W 1930 przeniósł się do Wilna, gdzie pracował jako nauczyciel fizyki i chemii, początkowo w Seminarium Nauczycielskim im. T. Zana, a następnie po jego likwidacji w Gimnazjum i Liceum im. E. Orzeszkowej w Wilnie. Równocześnie prowadził instruktaż dla nauczycieli szkół powszechnych w centralnej Pracowni Przyrodniczej. W okresach wakacyjnych w latach 1926–1938 sprawował kierownictwo nad kursami metodycznymi dla nauczycieli w Białymstoku, Brześciu, Wilejce, Wilnie oraz dwukrotnie w Rydze na Łotwie.

W 1939 został zmobilizowany. Po wkroczeniu wojsk sowieckich na Kresy Wschodnie był internowany w Połądze. Po ucieczce z niewoli powrócił do Wilna i podjął pracę w Centralnej Pracowni Przyrodniczej. W latach 1941–1944 (okupacja hitlerowska) pracował jako konstruktor i tokarz w Pracowni Pomocy Naukowych, równoczesne uczestnicząc w tajnym nauczaniu. Był członkiem Armii Krajowej i produkował „koktajle” zapalające używane do sabotażu. W lipcu 1944, po wkroczeniu Armii Czerwonej, został zastępcą dyrektora Muzeum Pedagogicznego i równocześnie objął stanowisko nauczyciela w szkole średniej dla dorosłych. 26 grudnia 1944 został aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru w Dzierżyńsku, gdzie „pracował” w kopalni węgla. Do Polski – przez Wilno do Łodzi – powrócił w październiku 1945.

Od 1 listopada 1945 pracował na stanowisku starszego asystenta przy Katedrze Fizyki w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi (WSGW). Następnie był nauczycielem fizyki i chemii w liceum dla dorosłych przy WSGW, od lutego 1946 nauczycielem fizyki i chemii w IV Gimnazjum i Liceum im. E. Sczanieckiej. W 1948 został kierownikiem sekcji chemii w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Kadr Oświatowych (WODKO). W latach 1948–1955 prowadził kursy dla nauczycieli szkół średnich i podstawowych w Łodzi, Kutnie, Łowiczu. Szkolił nauczycieli na kursach centralnych i Studium Zaocznym przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi. Był wykładowcą dydaktyki i metodyki chemii w WSP, współpracował z Instytutem Pedagogiki. Brał udział w komisjach programowych dla szkół średnich, przewodniczył Komisji Programowej WSP. Pełnił obowiązki kierownika sekcji chemii w WODKO. Pracował równocześnie w IV Liceum Ogólnokształcącym im. E. Sczanieckiej. Recenzował liczne podręczniki do nauczania chemii w szkole średniej. Po włączeniu WSP do Uniwersytetu Łódzkiego, pracował na stanowisku zastępcy profesora w Katedrze Chemii Nieorganicznej. Prowadził wykłady i ćwiczenia z metodyki nauczania chemii dla studentów kierunku chemicznego. Współpracował z wieloma kierownikami sekcji WODKO. Jako współtwórca Olimpiady Chemicznej brał czynny udział w jej organizacji, zarówno w okręgu łódzkim, jak i w skali kraju, układając zadania teoretyczne i laboratoryjne. W latach 1953-1968 pełnił funkcję sekretarza Komitetu Okręgowego Olimpiady Chemicznej w Łodzi. W latach siedemdziesiątych, jako profesor chemii w XXI Liceum im. B. Prusa w Łodzi wychował zwycięzcę XIX Olimpiady Krajowej i laureata Olimpiady Międzynarodowej w Sofii. W tym liceum zakończył czynną pracę pedagogiczną w 1979 roku.

Rodzina edytuj

Żonaty z nauczycielką Stefanią Kuszenin (1897–1979). Mieli dwoje dzieci: syna Zbigniewa Chmielewskiego (1926–2009), więźnia łagrów, reżysera filmowego i córkę Zofię Chmielewską-Cegiełę (ur. 1930), lekarza pediatrę.

Krewnymi Kazimierza Chmielewskiego byli: malarz Roman Harajda[1] (1928–1996), tancerka Alina Baranowska (ur. 1936) i jej mąż fotografik Jerzy Neugebauer.

Publikacje edytuj

  • Wiadomości z przyrody martwej dla V klasy szkół powszechnych, Lwów 1937.
  • Tłumaczenie z języka rosyjskiego podręczników D. Kiriuszkina: Metodyka nauczania chemii w szkole średniej i Metodyka nauczania chemii organicznej w szkole średniej, 1955.
  • Artykuły w czasopiśmie "Chemia w Szkole" (1957-1969): Kształcenie świadomej dyscypliny na lekcjach chemii nr 3/1957; Na marginesie doświadczeń w związku z prawem objętościowym Gay-Lussaca nr 2/1958; Zagadnienia politechnizacji w nauczaniu chemii nr 1/1960; Wskazówki dotyczące realizacji ostatnich rozdziałów programu KL. VII i kl. IX nr 4/1963; Doświadczenie ilustrujące prawo objętościowe nr 3/1968; Wychowanie i nauczanie na lekcjach chemii nr 5/1968; Praca w kółku chemicznym– nr 2/1969; Rozwijanie praktycznych umiejętności i nawyków na lekcjach chemii w kl. VII– nr 1/1969; Kryteria oceny wiadomości uczniów nr 3/1969.

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ryszard Harajda, Jan Harajda, Roman Harajda – artysta – malarz – pedagog, Poznań 1997