Kazimierz Kognowicki

1746 - 1825 jezuita; historyk.

Kazimierz Kognowicki (ur. 10 lutego 1746 w Łanczanowie[1], zm. 22 marca 1825 w Przeworsku) – polski jezuita, wydawca, historyk Sapiehów.

Kazimierz Kognowicki
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1746
Łanczanów

Data i miejsce śmierci

22 marca 1825
Przeworsk

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Śluby zakonne

15 sierpnia 1764

Prezbiterat

31 stycznia 1774

Życiorys edytuj

Urodził się 10 lutego 1746 w Łanczanowie k. Kowna i uczył się retoryki w kowieńskich szkołach jezuickich. W 1764 wstąpił do zakonu jezuitów i w latach 1767–70 uczęszczał na wykłady na Akademii Wileńskiej.

W latach 1770–72 kierował oraz był nauczycielem retoryki, poetyki i matematyki w kolegium jezuickim w Mereczu. Po kasacie zakonu jezuitów przyjął święcenia kapłańskie w 1774 oraz objął stanowisko nauczyciela w szkole Komisji Edukacji Narodowej w Grodnie.

W 17781 zrezygnował z nauczania i w następnym roku udał się w pielgrzymkę do Rzymu, po drodze zwiedzając Kraków, Śląsk, Austrię, Republikę Wenecką, oraz miasta na półwyspie apenińskim: Udine, Padwę, Ferrarę, Bolonię, Florencję, Spoletto, Asyż. W 1783 wydał w Warszawie opis swojej podróży pod tytułem „Droga rzymska z nawrotem do swojej ojczyzny nie bez gościńca nazad powróconego księdza Kazimierza Kognowickiego, nauk wyzwolonych i filozofii doktora”.

W latach 1789–1805 przebywał na dworze Sapiehów i zajmował się historią tego rodu. Opublikował trzy tomy dzieła „Życie Sapiehów”. W latach 1805–09 sprawował urząd przełożonego kolegium jezuickiego w Dyneburgu i w latach 1809-11 w Połocku, a następnie był superiorem w Chalczu.

Zmarł w Przeworsku 22 marca 1825.

Publikacje edytuj

  • W dzięczność św. Stanisławowi Kostce S. J., kazanie i drama — Wilno 1774
  • Hymen na gody Józefa Wereszczyńskiego i Eleonory Giełgudowny — Wilno 1781[2],
  • Droga rzymska z nawrotem do swojej ojczyzny nie bez gościńca nazad powracającego, ks. Kazimierza Kognowickiego nauk wyzwolonych i filozofii doktora – Warszawa 1783,
  • Dwa Kazania, to jest na rozpoczęcie Trybunału W. Księstwa litewskiego w Grodnie na dzień Imienin króla Stanisława Augusta — Grodno 1785[2],
  • Życia Sapiehów i listy od monarchów, książąt i rozmaitych panujących do tychże pisane — Wilno i Warszawa 1790 — 1791, 3 tomy.

Przypisy edytuj

  1. Kognowicki Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-05-25].
  2. a b Zygmunt (red.) Chełmicki: Podręczna Encyklopedia Kościoła. T. XXI-XXII: K. Warszawa: Kraków-G.Gebethner i S-ka, 1910, s. 176. [dostęp 2021-05-25].

Bibliografia edytuj

  • S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. XV. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1864, s. 12. [dostęp 2021-05-25]. (pol.).