Kazimierz Możdżeń
Kazimierz Możdżeń (ur. 4 marca 1883 w Warszawie, zm. 9 maja 1946 w Iscoyd Park) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podpułkownik saperów
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 marca 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 maja 1946 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1932 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
.jpg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 4 marca 1883 roku w Warszawie, w rodzinie Seweryna i Janiny z Grzegorzewskich[1]. Dzieciństwo i młodość spędził w Gruzji. Maturę zdał w Tyflisie w 1901 roku. latach 1902–1903 studiował w Wyższej Szkole Górniczej w Jekaterynosławiu, a w latach 1904–1908 na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, gdzie wstąpił w szeregi Organizacji Wojskowej „Nieprzejednani”, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Studiów nie ukończył, podjął pracę jako technik we Lwowie i Stanisławowie.
Od 4 sierpnia 1914 roku ochotniczo w Legionach Polskich, w 1 kompanii saperów. Przeszedł cały szlak bojowy I Brygady – budował m.in. „Redutę Piłsudskiego” pod Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.
Zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego w dniu 21 sierpnia 1919 roku. Był dowódcą kompanii zapasowej 1 batalionu saperów[2] w Warszawie, następnie został przeniesiony do szkoły Podchorążych Saperów[3] i został szefem inżynierii i saperów Frontu Wołyńskiego. Od 20 kwietnia 1920 do 10 kwietnia 1921 roku był komendantem Kościuszkowskiego Obozu Szkolnego Saperów w Warszawie. W czasie Bitwy Warszawskiej był kierownikiem Robót Odcinka nr 1 w 10 Grupie Fortyfikacyjnej we Włocławku, a prace inżynieryjne prowadził w bezpośredniej styczności z nieprzyjacielem. Od 1 czerwca 1921 roku jego oddziałem macierzystym był 1 pułk saperów[4]. 25 listopada 1922 roku otrzymał przeniesienie z Kościuszkowskiego Obozu Szkolnego Saperów do 4 pułku saperów w Sandomierzu na stanowisko dowódcy pułku[5]. Pułkiem dowodził od 21 grudnia 1922 do 26 maja 1926 roku. Jednocześnie pełnił obowiązki komendanta garnizonu Sandomierz. W międzyczasie (15 listopada 1925 roku) został słuchaczem I Kursu Fortyfikacyjnego. Kurs ukończył 25 października 1926 roku z opinią „bardzo dobry” i został referentem Kierownictwa Fortyfikacji Obszaru Warownego „Wilno”. 28 lutego 1927 roku powierzono mu Kierownictwo Fortyfikacji Obszaru Warownego „Górny Śląsk”[6], które po likwidacji większości obszarów warownych w 1929 roku przemianowano tymczasowo na Referat Fortyfikacyjny 23 Dywizji Piechoty, a następnie na Kierownictwo Fortyfikacji przy 23 Dywizji Piechoty[7]. Z dniem 29 lutego 1932 został przeniesiony w stan spoczynku[8].
Po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę w Zakładach Amunicyjnych „Pocisk” SA w Rembertowie na stanowisku zastępcy kierownika pirotechnicznej stacji doświadczalnej, a następnie kierownika działu. Był prezesem zarządu oddziału Związku Strzeleckiego i wiceprezesem BBWR w Rembertowie.
W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[9].
W 1939 mieszkał w Warszawie przy ulicy Haukego 3. Po wybuchu wojny przedostał się na Zachód. 14 sierpnia 1940 został przydzielony do Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute w Szkocji[10]. Później został przydzielony Wojskowego Instytutu Technicznego w Londynie. Zmarł 9 maja 1946 w Iscoyd Park, w hrabstwie Shropshire. Pochowany w kwaterze wojskowej na cmentarzu miejskim w Withchurch[11].
Był żonaty, sprawował opiekę nad pasierbem Władysławem Marianem Toruniem (ur. 5 sierpnia 1924)[12].
Awanse edytuj
- podporucznik – 16 kwietnia 1916[13]
- porucznik – 1917
- kapitan – 1919
- major – 1920
- podpułkownik – 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[14]
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7474[1] – 1922
- Krzyż Niepodległości z Mieczami – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[15]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[16] (po raz pierwszy – 1921[17], po raz drugi, trzeci i czwarty – 1923[18])
- Złoty Krzyż Zasługi – 17 marca 1930 „za zasługi w dziedzinie fortyfikacji”[19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[20]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[20]
- Odznaka „Za wierną służbę” – 23 lipca 1916[21]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 90 z 25 września 1919.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 92 z 14 października 1919.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 333, 780.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 47 z 25 listopada 1922 roku. W Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 29 z 23 lipca 1921 roku, poz. 1215 ogłoszono rozkaz L. 1802 Ministra Spraw Wojskowych z 12 lipca 1920 roku o wcieleniu majora Kazimierza Możdżenia do 4 Batalionu Saperów.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 s. 581.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 201.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 413.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 349, 853.
- ↑ Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.8, s. 18.
- ↑ Wykaz poległych 1952 ↓, s. 29.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Lista starszeństwa Oficerów Legionów Polskich 1917.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 s. 905.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1553.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 533.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1 foto.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
Bibliografia edytuj
- Możdżeń Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.8-579 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-22].
- Mozdzenie Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.93-8886 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-20].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.