Kazimierz Stamirowski
Kazimierz Stamirowski (ur. 6 lutego 1884 w Cieciułowie, zm. 11 października 1943 w KL Auschwitz) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego, urzędnik i działacz państwowy II Rzeczypospolitej.
| |
 podpułkownik dyplomowany kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 lutego 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 października 1943 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1943 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
              
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się 6 lutego 1884 w Cieciułowie, w rodzinie Feliksa i Walerii z Siarczyńskich. Ukończył szkołę realną i kursy handlowe Regulskiego w Warszawie oraz Akademię Handlową w Hamburgu. Przed I wojną światową praktykował w bankowości i handlu w Warszawie i Hamburgu, następnie pracował w spółdzielniach rolniczo-handlowych na terenie Galicji[1]. W latach 1914–1917 walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym, w latach 1917–1918 internowany przez Niemców w Beniaminowie. Po uwolnieniu oficer Komendy Naczelnej POW.
10 listopada 1918 uczestniczył w powitaniu powracającego z internowania w Magdeburgu Józefa Piłsudskiego. Tego samego dnia został oficerem do zleceń Piłsudskiego, a następnie adiutantem Naczelnika Państwa. Następnie w okresie 1919–1922 kolejno: szef Wydziału IV Biura Wywiadowczego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (wywiad ofensywny), szef Oddziału II 2 Armii, następnie w centrali Oddziału II Sztabu Generalnego.
Z dniem 30 listopada 1923 został przeniesiony w stan nieczynny na okres sześciu miesięcy bez prawa do poborów[2]. W kwietniu 1924 został powołany do służby czynnej i odkomenderowany do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych[3]. 1 listopada tego roku został odkomenderowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Doszkolenia 1924–1925. 15 października 1925, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 7 pułku ułanów lubelskich w Mińsku Mazowieckim na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[4]. W czasie przewrotu majowego 1926 roku opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego[5]. Po przewrocie majowym w latach 1926–1929 szef sztabu DOK IX w Brześciu. Od 1929 ponownie w stanie nieczynnym, od 1934 w rezerwie.
Od marca 1929 Dyrektor Departamentu Politycznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych RP i podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów. Od kwietnia 1932 urzędujący prezes, a od 1938 prezes Państwowego Banku Rolnego (w latach 1933–1938 wiceprezes Banku wykonujący obowiązki prezesa). Wiceprezes, członek rady[6], dyrektor Banku Akceptacyjnego. Prezes Polskiego Związku Zachodniego.
Aresztowany w 1941, osadzony na Pawiaku, gdzie próbował popełnić samobójstwo. Po amputacji dłoni 29 września 1942[7] wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz i rozstrzelany tam za organizację konspiracji (Związek Organizacji Wojskowej) w obozie[8]. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 259-1-26)[9].
Awanse edytuj
- chorąży – 1 kwietnia 1916
- podporucznik – 1 listopada 1916
- podpułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 10 lokatą w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4939 (1921)[10]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[11]
- Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931)[12]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1928)[13][14]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz 1 i 2 w 1922)[15][16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[1]
- Odznaka „Za wierną służbę”[17]
- Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej[17]
- Komandor Orderu Leopolda (Belgia)[1]
- Komandor Orderu Zasługi (Węgry)[1]
- Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[1][17]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)[17]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 289. [dostęp 2021-08-11].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 687.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 19 kwietnia 1924 roku, s. 228.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 15 października 1925 roku, s. 571.
- ↑ Antoni Czubiński, Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989, s. 169.
- ↑ Kronika. Zgromadzenie akcjonariuszów Banku Akceptacyjnego. „Bank”. Nr 4, s. 291, 1937.
- ↑ Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 471.
- ↑ Jej celem było wywołanie powstania w obozie i uwolnienie więźniów. Gestapo obozowe wykryło ją po roku istnienia. We wrześniu 1943 r. w KL Auschwitz osadzono w bunkrach bloku nr 11 74 więźniów. Obozowe gestapo po śledztwie połączonym z intensywnymi przesłuchaniami i biciem część więźniów zwolniło. Pozostałych w liczbie 54 rozstrzelano pod Ścianą Straceń w dniu 11 października 1943 r. Było wśród nich 28 członków Związku Organizacji Wojskowej w obozie, w tym jej przywódcy: Juliusz Gilewicz, jego brat Kazimierz Gilewicz, Zygmunt Bończa-Bohdanowski, ppłk lotnictwa Teofil Dziama, Jan Mosdorf, Tadeusz Paolone i Kazimierz Stamirowski.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Waleria Stamirowska, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-24].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3423 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1722).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi w dziedzinie bezpieczeństwa publicznego oraz na polu administracji państwowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 176 „za zasługi na polu organizacji wojska i pogłębienia łączności wojska ze społeczeństwem”.
- ↑ Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928.
- ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315).
- ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 6285/22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 11, s. 348).
- ↑ a b c d Piotr Stawecki, Kazimierz Stamirowski [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2018-04-07].
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 117, 817.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 43.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931, s. 17.
- Marek Gałęzowski, Cztery sylwetki. Konspiracja piłsudczykowska w kraju 1939–1947, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej nr 5–6 (88–89), maj–czerwiec 2008, ISSN 1641-9561, s. 147–150.
Linki zewnętrzne edytuj
- Kazimierz Stamirowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-30].