Wikipedia

Kazimierz Weryński

oficer Wojska Polskiego

Kazimierz Antoni Weryński (ur. 21 lutego 1894 w Limanowej, zm. 7 listopada 1965 w Mielcu) – żołnierz Legionów Polskich, pułkownik artylerii Wojska Polskiego. W czasie II wojny światowej, jako dowódca 20 pułku artylerii lekkiej, uczestniczył w walkach pod Mławą oraz w obronie Modlina i Warszawy.

Kazimierz Weryński
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1894
Limanowa

Data i miejsce śmierci

7 listopada 1965
Mielec

Przebieg służby
Lata służby

prawdopodobnie do 1948

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

4 Pułk Artylerii Ciężkiej (II RP)
20 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Krzyż Wojskowy Karola

Życiorys edytuj

Kazimierz Antoni Weryński urodził się 21 lutego 1894 roku w Limanowej, w rodzinie Aleksandra i Marii (Marianny) z Lubasków[1]. Był młodszym bratem majora audytora Mariana Michała. Mieszkał i uczył się w Mielcu. W 1913 roku ukończył tamtejsze c. i k. gimnazjum[2] i rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa Wodnego Szkoły Politechnicznej we Lwowie[3]. Do wybuchu I wojny światowej zaliczył 3 semestry nauki.

Jeszcze w 6. klasie gimnazjum wstąpił do mieleckiego Związku Strzeleckiego[4]. W latach 1914–1917 służył w 1 pułku artylerii Legionów. 30 lipca 1917 roku ukończył, jako prymus, kurs w Szkole Podchorążych Artylerii w Górze Kalwarii.

19 września 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do baterii zapasowej 30 pułku artylerii polowej w Przemyślu. W kwietniu 1918 roku został przydzielony do kadry 30 pap. Pod koniec października 1918 roku wstąpił do oddziałów polskich organizowanych przez pułkownika Kazimierza Dzierżanowskiego w Ołomuńcu na Morawach. Tam ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy[5]. 11 listopada 1918 roku wyjechał wraz z baterią zapasową 30 pap do Warszawy[4].

Od 1918 w Wojsku Polskim, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920 (odbył kampanie polsko-białoruską i polsko-ukraińską) służąc w 7 pułku artylerii polowej. W marcu 1919 obronił przed Ukraińcami porzuconą przez piechotę pod wsią Rodatycze baterię artylerii, skutecznie umożliwiając przedostanie się jej do pozostającej w rękach polskich Sądowej Wiszni[6]. 20 września 1920 roku objął dowództwo 1 baterii 7 pap.

Na przełomie czerwca i lipca 1919 brał udział w odbywającym się w Modlinie szkoleniu dotyczącym obsługi sprzętu i obowiązujących w Wojsku Polskim regulaminów. Od 16 listopada 1919 roku do 4 marca 1920 roku był urlopowany celem kontynuowania studiów politechnicznych[7]. W roku 1922 wziął udział w kursie dowódców baterii w Szkole Strzelań Artylerii w Toruniu (20 kwietnia – 4 listopada), a w 1923 kursie dowódców dywizjonów (5 kwietnia – 1 października).

Od 4 czerwca 1924 roku pełnił obowiązki oficera materiałowego w kwatermistrzostwie 7 pap, a od 17 grudnia 1924 roku był pełniącym obowiązki kwatermistrza tego pułku. 1 marca 1925 roku został przeniesiony do 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi na stanowisko dowódcy III dywizjonu[8]. 31 października 1927 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy dywizjonu na stanowisko kwatermistrza pułku[9]. 27 kwietnia 1929 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 4 pac[10]. W marcu 1930 roku został wybrany I wiceprezesem zarządu Wojskowego Klubu Sportowego w Łodzi[11]. W latach 30. XX wieku pełnił funkcję przewodniczącego okręgu łódzkiego Koła Byłych Żołnierzy 1 Pułku Artylerii Legionów Polskich[12]. W okresie od 4 maja do 9 sierpnia 1934 roku, w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, ukończył trzymiesięczny VIII Kurs doskonalenia dowódców pułków. W 1935 roku w Krakowie na czele pięcioosobowej delegacji 4 pac wziął udział w uroczystościach pogrzebowych marszałka Józefa Piłsudskiego[13]. 17 czerwca 1937 roku został mianowany dowódcą tego pułku[14]. Wedle opinii przełożonych był obowiązkowy i pracowity. Posiadał duże zdolności administracyjne oraz wiedzę techniczną i fachowo-artyleryjską[15]. Odznaczał się uporem a symulantów traktował z całą surowością[16]. W latach 1937–1938 zasiadał jako skarbnik w zarządzie Koła Towarzystwa Wiedzy Wojskowej w Łodzi.

14 kwietnia 1939 roku został dowódcą 20 pułku artylerii lekkiej, który po przeprowadzonej mobilizacji kwaterował w rejonie Płońska[17]. Pułkiem tym dowodził w czasie II wojny światowej. W czasie walk pod Mławą został ranny[18]. Brał udział także w obronie Modlina oraz Warszawy na odcinku obrony „Warszawa-Wschód” (pododcinek „Północny” na Pradze, artyleria bezpośredniego wsparcia)[19]. 30 września 1939 roku, po kapitulacji Warszawy, dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w oflagach II A, IV A, II E, według PCK także IV C[1].

Po powrocie z niewoli, prawdopodobnie do 1948 roku, pełnił służbę w Wojsku Polskim[20]. Zmarł 7 listopada 1965 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym przy ulicy Sienkiewicza w Mielcu[21].

Awanse edytuj

  • podporucznik – 17 grudnia 1918 roku
  • kapitan – zatwierdzony 20 września 1920 roku z dniem 1 kwietnia 1920 roku, w artylerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[22], zweryfikowany 3 maja 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 191. lokatą w korpusie oficerów artylerii[23]
  • major – 1 grudnia 1924 roku ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 80. lokatą w korpusie oficerów artylerii[24]
  • podpułkownik – 3 grudnia 1930 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów artylerii
  • pułkownik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku w korpusie oficerów artylerii

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Encyklopedia miasta Mielca, red. Józef Witek, 2014, tom 4, s. 191.
  2. ↑ Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912/1913, Mielec 1913, s. 84.
  3. ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929–1939, Łódź 2010, s. 166.
  4. ↑ a b Wykaz legionistów na stronach Muzeum Józefa Piłsudskiego. [dostęp 2015-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-14)].
  5. ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa..., s. 167.
  6. ↑ Ryłko W., Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920. 7 pułk artylerii polowej, Warszawa 1929, s. 7–8.
  7. ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa..., s. 166.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 130.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 327.
  10. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 119.
  11. ↑ „Echo”, R. VI, nr 88 (niedziela, 30 marca 1930, Łódź), s. 5.
  12. ↑ Koło B. Żołnierzy 1 P. Art. Leg. Pol., 1934, R.II: maj, nr 5, s. 3.
  13. ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 430.
  14. ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 157.
  15. ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 179–180.
  16. ↑ Zarzycki P., 4 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, Pruszków 1999, s. 20.
  17. ↑ Henryk Jaźwiński Relacja s. 20, natomiast Stanisław Sowiński, Sprawozdanie ..., s. 30 podał, że zmiana na stanowisku dowódcy pułku nastąpiła przed lipcem 1939 roku, zanim jednostka została przeniesiona z rejonu Płońska do rejonu Ciechanowa.
  18. ↑ Juszkiewicz R., Bitwa pod Mławą 1939, Książka i Wiedza, wyd. 2, Warszawa 1989, s. 205.
  19. ↑ Głowacki Ludwik, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 211–212.
  20. ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa..., s. 211.
  21. ↑ Momot H. i D., Cmentarz parafialny przy ul. Sienkiewicza w Mielcu, Mielec 2001, s. 218.
  22. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 29 września 1920 roku, poz. 861.
  23. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 195.
  24. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
  25. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  26. ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  27. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935. 

Bibliografia edytuj

  • Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • Encyklopedia miasta Mielca, red. Józef Witek, 2014, tom 4, s. 191.
  • Ludwik Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 211–212.
  • Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929–1939, Łódź 2010, s. 179–180.
  • Władysław Ryłko, Zarys historji wojennej 7-go pułku artylerii polowej, Warszawa 1929, s. 7–8.
  • Por. sł. st. art. Henryk Jaźwiński, Relacja z kampanii wrześniowej 1939 roku sporządzona 3 grudnia 1945 roku w 3 Karpackim Pułku Artylerii Przeciwpancernej, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.21f.
  • Por. sł. st. art. Stanisław Sowiński, Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r. Wspomnienia, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.21f.

Linki zewnętrzne edytuj

  • Opinie przełożonych o Kazimierzu Weryńskim, Instytut Piłsudskiego - Archiwa Online [1]
  • Biogram Kazimierza Weryńskiego na stronie Stankiewicze.com - Obrona Warszawy i Modlina - 1939 r. (nazwiska) [2]
  • Kazimierz Weryński w wykazie legionistów Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku [3]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Weryński&oldid=68239410”