Kerem ha-Temanim
Kerem ha-Temanim (hebr. כרם התימנים; Jemeńska Winnica) – osiedle mieszkaniowe w Tel Awiwie, znajdujące się na terenie Dzielnicy Piątej.
| Osiedle Tel Awiwu | |
 Gęsta zabudowa miejska dzielnicy Kerem ha-Temanim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
Położenie na mapie Tel Awiwu
| |
| 32°04′11″N 34°46′03″E/32,069722 34,767500 | |
Położenie edytuj
Osiedle leży na nadmorskiej równinie Szaron. Jest położone w zachodniej części aglomeracji miejskiej Tel Awiwu. Północną i północno-wschodnią granicę osiedla wyznacza ulica Allenby, za którą znajduje się osiedle Lew ha-Ir. Wschodnią i południową granicę wyznacza kilka ulic, w tym między innymi Yehoshua Hatalmi i Gruzenberg, za którymi znajdują się osiedla Lew ha-Ir i Szabbazi. Południową granicę wyznacza ulica Icchaka Elhanan, za którą jest osiedle Szabbazi. Zachodnią granicę stanowi brzeg Morza Śródziemnego.
Historia edytuj
Osiedle Kerem ha-Temanim zostało oficjalnie założone w 1904, chociaż już od 1902 osiedlali się w tym regionie liczni żydowscy emigranci z Jemenu. Większość z nich była pionierami ruchu syjonistycznego i nie angażowała się w życie polityczne. Pomimo to, wielu mieszkańców osiedla było członkami żydowskich podziemnych organizacji paramilitarnych Hagana, Irgun i Lechi.
Pod koniec lat 30. XX wieku podjęto decyzję o budowie nadmorskiej promenady, która w 1939 oddzieliła miejskie plaże od zabudowanych terenów miejskich. Gdy 1 września 1939 wybuchła II wojna światowa, brytyjskie władze Mandatu Palestyny zakazały kąpieli w morzu. Miejskie plaże opustoszały wówczas i z upływem czasu zostały mocno zaniedbane. W 1939 na ulicy Allenby doszło do żydowskich demonstracji przeciwko białej księdze zamykającej drogę ucieczki europejskich Żydów do Palestyny.
Podczas wojny o niepodległość w 1948 osiedle znajdowało się pod ostrzałem arabskich snajperów z Jafy. Przez pierwszych dwadzieścia lat historii Tel Awiwu w niepodległym państwie Izraela, najważniejszą ulicą w mieście była Allenby. Było to centrum handlowe miasta. Na tej ulicy odbywały się doroczne parady Sił Obronnych Izraela, które podziwiały dziesiątki tysięcy osób zgromadzonych na chodnikach i w okolicznych domach.
Na przestrzeni lat wiele zabytkowych domów w osiedlu podupadło i zostało rozebranych, jednak trend ten został powstrzymany na początku lat 90. XX wieku. Rozpoczęto wówczas liczne prace renowacyjne i do 2000 wiele domów zostało przywróconych do dawnej świetności. Dzięki temu osiedle odżyło.
Zamachy terrorystyczne edytuj
W nocy z 5 na 6 marca 1975 palestyńscy terroryści z Al-Fatah przeprowadzili atak na hotel Savoy Tel Awiw w Tel Awiwie. W wyniku tego ataku terrorystycznego zginęło 18 osób, w tym 7 zamachowców, 8 zakładników i 3 izraelskich żołnierzy.
Polityka edytuj
W osiedlu znajduje się jedna placówka dyplomatyczna. Przy ulicy Yona Ha-Navi znajduje się konsulat Dominikany.
Architektura edytuj
Architektura osiedla została oparta na konstrukcji dawnego żydowskiego getta z Jemenu, do którego dołączono wpływy brytyjskiego kolonializmu wymieszane z architekturą Bliskiego Wschodu. Podkreślenie tej różnicy jest istotne, ponieważ cała pozostała reszta Tel Awiwu została wybudowana w stylu Bauhaus.
Zachodnią granicę osiedla wyznacza wybrzeże Morza Śródziemnego. Północno-zachodni kraniec osiedla wyznacza plac Knesetu. W 1999 wybudowano tutaj nowoczesne centrum handlowe Opera Tower (wysokość 82 metrów)[1]. Równolegle do nadmorskiej promenady przebiegają ulice Herbert Samuel i HaYarkon, przy których znajdują się luksusowe hotele oraz liczne restauracje, kawiarnie i kluby nocne.
Północną granicę osiedla wytycza ulica Allenby. W przeszłości była to najważniejsza ulica handlowa miasta. Obecnie ruch na niej jest ograniczony jedynie dla komunikacji miejskiej. Wzdłuż ulicy rozlokowały się liczne kawiarnie, puby, sklepy i miejsca rozrywki dla mieszkańców. Na skrzyżowaniu ulicy Allenby z ulicą Ben Jehuda znajduje się plac Listopadowy, nazwany od daty ogłoszenia deklaracji Balfoura. Przy placu wznosi się biurowiec Migdalor House (wysokość 58 metrów)[2].
Następnie ulica Allenby dochodzi do placu Magen David, na którym krzyżuje się sześć ulic: King George (na północny wschód), Allenby (na północny zachód i południowy wschód), HaCarmel (na południowy zachód), Nahalat Binyamin (na południe) i Sheinkin (na wschód). Ulicą graniczną osiedla jest Nahalat Binyamin, będąca deptakiem znanym z licznych artystów i rzemieślników. Pierwotnie była to najdłuższa ulica w Tel Awiwie, przy której w 1922 utworzono pierwszy ogród miejski imienia Oscara Gruzenberga (został on zamieniony w latach 60. na parking samochodowy). Przez wiele lat przy ulicy mieściły się znane sklepy tekstylne, z których wiele nadal działa. Wiele z tych budynków wybudowano w stylu eklektycznym, ze zdobieniami wykonanymi w stylu secesji.
Edukacja i nauka edytuj
W osiedlu znajdują się szkoły Yakhad i Ort Ge’ula.
Turystyka edytuj
Największą atrakcją turystyczną osiedla jest Bazar Karmel. W każdy wtorek i piątek odbywają się tutaj popularne targi artystów i rzemieślników. Można tutaj kupić rzeźby, obrazy i różnorodne przedmioty sztuki wykonywane ręcznie. Są to największe i najstarsze tego typu targi w Izraelu. Poza dniami targów wszystkie produkty są wystawione w tutejszych sklepach i galeriach sztuki.
Jednak dla Tel Awiwu najważniejsze pod względem turystycznym są tutejsze plaże, charakteryzujące się drobnym, białym piaskiem. To samo odnosi się do osiedla Kerem HaTeimanim, które z racji swojego nadmorskiego położenia posiada dobrze utrzymaną plażę:
- Plaża Geula (hebr. חוף גאולה) – położona pomiędzy placem Knesetu a Delfinarium.
Wzdłuż plaży biegnie nadmorska promenada, przy której znajdują się luksusowe hotele oraz liczne kawiarnie i restauracje. Równolegle do tego deptaku przebiega ulica HaYarkon, która jest turystycznym centrum Tel Awiwu. To tutaj mają swoje siedziby liczne firmy i towarzystwa obsługujące ruch turystyczny, a także wiele hoteli oraz liczne miejsca rozrywki.
Baza noclegowa edytuj
Przy nadmorskiej ulicy HaYarkon znajduje się hotel Savoy Tel Awiw.
Religia edytuj
W osiedlu znajduje się dziewięć synagog. Są one położone przy ulicach: Yona Ha-Navi, Ha-Rav Ahronson, Ha-Kovshim, Kafnei Nefsharim, Nakhaliel i Kalisher.
Gospodarka edytuj
Życie gospodarcze osiedla koncentruje się wokół obsługi ruchu turystycznego.
Największym tutejszym targowiskiem jest Bazar Karmel. Wśród zabytkowych domów znajdują się liczne restauracje i sklepy za pamiątkami. Jest to popularne miejsce spędzania czasu przez Izraelczyków.
Infrastruktura edytuj
W osiedlu znajdują się dwie apteki. Przy nadmorskiej promenadzie mieści się posterunek policji, a przy ulicy Ge’ula jest urząd pocztowy.
Przypisy edytuj
- ↑ Emporis.com: The Opera Tower. [dostęp 2010-07-03]. (ang.).
- ↑ Emporis.com: Migdalor House. [dostęp 2010-07-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Mapa osiedla. [w:] ABmaps [on-line]. [dostęp 2010-11-04]. (ang.).