Kluski czarne (kluski polskie[1], tarte, szare, żelazne) – rodzaj klusek przygotowanych z surowych i gotowanych ziemniaków[1], formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku. Są potrawą charakterystyczną dla kuchni Górnego Śląska. Znane są również w innych regionach Polski – stąd różnorodność nazw regionalnych.

Kluski czarne
danie główne, dodatek
Ilustracja
Ugotowane kluski czarne
Inne nazwy

kluski polskie, tarte, szare, żelazne

Rodzaj

kluski

Kuchnia

polska, śląska

Miejsce powstania

Polska
Śląsk

Składniki

ziemniaki (gotowane i starte surowe); opcjonalnie: mąka

Kluski czarne najczęściej występują jako dodatek do mięs i sosów, mogą jednak stanowić także samodzielne danie. Wówczas podawane są np. z wysmażonym wędzonym boczkiem[2].

Przyrządza się z ugotowanych i tartych surowych ziemniaków w proporcji (przed ugotowaniem i starciem) 1:1[3]. Opcjonalnie dodaje się mąkę. Tradycyjnie do odcedzania wody z utartych ziemniaków służy specjalnie przygotowana ścierka, do której się je wkłada a następnie wykręca z nich wodę do jakiegoś naczynia. Po odstaniu wody, delikatnie wylewa się ją i przylegającą do dna naczynia skrobię dodaje się do ciasta[2].

Aby uzyskać jak najciemniejszą barwę klusek, stosuje się takie zabiegi jak pozostawienie utartych ziemniaków na kilka godzin aż ściemnieją (tempo zmiany barwy zależy od gatunku ziemniaka) lub pozostawienie już uformowanych klusek nawet na cały dzień przed ugotowaniem.

Kluski czarne najczęściej podawane są do obiadu razem z kluskami białymi na osobnych półmiskach. Często okraszone są stopioną słoniną ze skwarkami. Można je również odgrzewać na patelni, co powoduje powstanie na nich rumianej skórki.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Kluski śląskie (tzw. biołe kluski). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-01-22]. Cytat: „Znane są również kluski polskie (zwane też czornymi kluskami) z ziemniaków gotowanych i tartych na surowo (...) (Stare i Nowe Siołkowice, cz. I., s. 156-157)
  2. a b Czarne kluski, [w:] Lidia Przymuszała, Dorota Świtała-Trybek, Leksykon dziedzictwa kulinarnego Śląska, Wydanie I, Opole: Uniwersytet Opolski, 2021, s. 137, ISBN 978-83-7395-919-4 [dostęp 2024-02-01].
  3. hasło „kluski czarne — mieszane”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego.

Bibliografia edytuj

  • Aneta Majkowska, Polszczyzna mówiona mieszkańców Częstochowy, WSP, Częstochowa 2000, ss.149-158
  • hasło „kluski czarne — mieszane”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego.