Koń Przewalskiego
Koń Przewalskiego (Equus ferus przewalskii) – ssak z rodziny koniowatych, współcześnie jedyny dziko żyjący gatunek koni. W 2018 roku badania filogenetyczne kości znalezionych na stanowisku kultury Botai w północnym Kazachstanie wykazały, że jest potomkiem koni udomowionych przez lud Botai. Zgodnie z tymi badaniami koń Przewalskiego nie byłby gatunkiem dzikim, lecz zdziczałym[2].
| Equus ferus przewalskii | |||
| Poliakov, 1881 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | |||
| Podgatunek |
koń Przewalskiego | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Gatunek ten został nazwany na cześć Nikołaja Przewalskiego, który w 1879 zebrał materiały badawcze, na podstawie których Poliakow opisał to zwierzę w 1881 roku. Wiele koni Przewalskiego zostało schwytanych na początku XX wieku i umieszczonych w ogrodach zoologicznych.
Opis edytuj
Przypomina konia domowego, od którego odróżnia go krótka, stojąca grzywa oraz brak grzywki na czole. Ponadto różnią się liczbą chromosomów, choć mieszańce są płodne. W szacie letniej sierść krótka, rdzawa na grzbiecie i bokach, brzuch żółtobiały. W szacie zimowej sierść dłuższa i jaśniejsza. Na grzbiecie ciemna pręga. Nogi pręgowane do wysokości mniej więcej kolan. Klacze są mniejsze od ogierów.
Wymiary edytuj
długość 180–230 cm oraz ogon do 90 cm
Wysokość w kłębie – 125–145 cm
Masa około 200–300 kg.
Biotop edytuj
Niegdyś zamieszkiwał w licznych stadach stepy i półpustynie Azji Środkowej, porośnięte przez rośliny słonolubne. Dobrze rozmnaża się w niewoli.
Populacja edytuj
Gatunek został uznany za wymarły na wolności. Ostatnia dziko żyjąca populacja przetrwała na terenie południowo-zachodniej Mongolii i kilku pobliskich regionach Chin (Gansu, Sinciang i Mongolia Wewnętrzna). Ostatnie dzikie konie widziano w Mongolii w 1969. Zachował się jedynie w ogrodach zoologicznych. Od 1990 roku rozpoczęto próby jego reintrodukcji na terenach Mongolii, Chin, Kazachstanu, Rosji i Ukrainy, gdzie rozwój gatunku można zauważyć w Askanii Nowej[1].
W ogrodach zoologicznych na całym świecie w 2005 żyło około 1500 koni tego gatunku, wywodzących się od 31 koni, które umieszczono w zoo w 1945[potrzebny przypis], oraz około 250 koni żyjących na wolności w Mongolii[3]. Według danych IUCN na początku 2008 łączna liczba wszystkich żyjących osobników wynosiła 1872, w tym mniej niż 50 dorosłych osobników przebywało na wolności[1].
W Polsce istnieją specjalne ośrodki, działające w ramach programu ochrony i przywracania tego gatunku. Znajdują się one w: Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi i Warszawie[4].
Systematyka edytuj
Klasyfikacja gatunku nie jest jednoznaczna. Obecnie spotyka się trzy stanowiska:
- wyżej przedstawione – Equus przewalskii jako odrębny gatunek rodzaju Equus
- Equus ferus przewalskii – podgatunek konia dzikiego (Equus ferus)
- Equus caballus przewalskii – podgatunek konia domowego (Equus caballus)
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c King i inni, Equus ferus ssp. przewalskii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-07-24] (ang.).
- ↑ Mariusz Błoński, Na Ziemi nie ma już dzikich koni [online], KopalniaWiedzy.pl [dostęp 2018-02-24] (pol.).
- ↑ "An extraordinary return from the brink of extinction for worlds last wild horse". [dostęp 2007-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-22)].
- ↑ Koń Przewalskiego [online], MEGAPEDIA, 19 października 2017 [dostęp 2021-12-09] (pol.).