Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych
Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych – rzymskokatolicki kościół parafialny w dekanacie Wysokie Mazowieckie w diecezji łomżyńskiej[2], w Kuleszach Kościelnych przy ul. Głównej 4.
 312 z dnia 31.08.1987[1]
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
 Kościół św. Bartłomieja Apostoła | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |||||||||||||||||||||
 53°00′58,540″N 22°30′28,303″E/53,016261 22,507862
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Historia budowy i losy świątyni edytuj
- W 1670 wizytacja określa istniejący kościół jako maleńki, nadrujnowany i ograbiony w czasie wojen szwedzkich[3].
- W latach 1730–1733 zbudowano kościół drewniany, staraniem księdza Wojciecha Wnorowskiego. Poświęcony w 1737[3].
- Kolejny, również drewniany fundował w 1798 ksiądz Marcin Wnorowski. Remontowany w latach 1837 i 1868–1869. Spłonął w 1908[3].
- Obecny, neogotycki, murowany kościół powstał dzięki staraniom księdza Wincentego Jonkajtysa, według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Budowany przez Adama Piotrowskiego z Siedlec w latach 1911–1915 oraz po przerwie wojennej w 1918–1926. Ukończony staraniem księdza proboszcza Jerzego Kamińskiego[3].
- 18 czerwca 1939 kościół został konsekrowany przez Biskupa łomżyńskiego Stanisława Łukomskiego[2].
- Podczas II wojny światowej, 2 sierpnia 1944, kościół nieomal cudem uniknął zniszczenia. Wycofujący się Niemcy wysadzali w powietrze obiekty strategiczne, jak mosty i punkty obserwacyjne, a wysokie wieże kościoła były jednym z nich. Ostatecznie kościół ocalał, na co wpływ mogły mieć zarówno prośby miejscowego proboszcza, jak też fakt, że niemiecki dowódca był katolikiem i nie chciał niszczyć świątyni. Jedyne uszkodzenia kościół odniósł kilkanaście dni później, gdy podczas ostrzału artyleryjskiego dwa pociski ugodziły jego wieżę i dach[4].
- 1987 – 31 sierpnia Wojewódzki Konserwatorów Zabytków podjął decyzję o wpisaniu kościoła parafialnego pw. św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych do rejestru zabytków nieruchomych pod nr rej.: 312[1].
- W 1987 staraniem księdza proboszcza Pawła Olędzkiego pomalowano wnętrze kościoła, a w latach 1999–2000 została wykonana elewacja zewnętrzna kościoła staraniem księdza proboszcza Henryka Budnego[2].
- W 2007 posługę proboszcza w parafii Kulesze Kościelne objął ks. Bogdan Malinowski. Za jego kadencji wykonano zewnętrzne oświetlenie kościoła wraz z iluminacją. W prezbiterium i kaplicach bocznych położono nową granitową posadzkę, zainstalowano też nowy system ogrzewania i wentylacji. W ołtarzu głównym przeprowadzono prace restauracyjne, odnawiając m.in. obraz św. Bartłomieja Apostoła, patrona parafii.
- W latach 2011/2012 w bocznej kaplicy (od strony północnej) umieszczono drewniany ołtarz Bożego Miłosierdzia oraz relikwie św. Faustyny[4]. W 2013 w kaplicy od strony południowej zamontowano kolejny ołtarz i umieszczono w nim zabytkową, XVII-wieczną płaskorzeźbę św. Rodziny.
- W czerwcu 2018 na placu kościelnym, jako wotum wdzięczności z okazji 525-lecia istnienia parafii, postawiono pomnik kard. St. Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia.
Architektura i parametry techniczne edytuj
Neogotycki kościół jest trójnawowy, na planie krzyża łacińskiego z cegły, otynkowany. Fasada jest ujęta w 2 czworoboczne wieże, w górnej części przechodzące w ośmiobok. Sklepienie kościoła jest sieciowo-palmowe, a na przecięciu nawy głównej z transeptem – parasolowe[5].
Wymiary kościoła są następujące: długość: 55 m; szerokość: 25 m; wysokość do sklepienia: 14 m; wysokość wież: 48 m.
W kościele znajduje się 5 ołtarzy, z których najważniejsze to:
- Ołtarz główny. Mieści się tu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zasuwany obrazem św. Bartłomieja Apostoła. Po bokach stoją figury św. Piotra i Pawła, natomiast w zwieńczeniu – figura św. Michała Archanioła. Ołtarz posiada nastawę wykonaną w dębie.
- Ołtarz w lewej kaplicy (północnej). W ołtarzu, który powstał z ofiar pieniężnych parafian, zamontowano obraz Jezusa Miłosiernego oraz umieszczono relikwie św. Faustyny Kowalskiej.
- Ołtarz w prawej kaplicy (południowej). Budowę tego ołtarza ukończono w sierpniu 2013. Zamontowano w nim drewnianą, zabytkową płaskorzeźbę św. Rodziny (XVII w.), wcześniej poddaną gruntownej konserwacji.
Ołtarz główny, ambona i konfesjonały pochodzą z ok. 1925. Do zabytkowego wyposażenia należą ponadto: monstrancja z 1877, ozdobiona monetami z różnych lat, kielichy z 1885 i 1915 i relikwiarz św. Kazimierza z 1931.
Galeria fotograficzna edytuj
-
Pomnik kard. Wyszyńskiego -
Prezbiterium kościoła -
Transept północny -
Ołtarz św. Rodziny -
Witraże w prezbiterium
Przypisy edytuj
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-10-02].
- ↑ a b c Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej. Strona parafii.. [dostęp 2010-01-19].
- ↑ a b c d Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, s. 50–52.
- ↑ a b Historia parafii Kulesze Kościelne, por. internetowa strona parafialna: https://archive.is/20130913153930/http://www.parafiakulesze.pl/pl/historia.html
- ↑ Dekanaty: Kobyliński i Łapski. Łomża: Kuria Diecezjalna w Łomży, 1990.