Kościół św. Rocha w Birkirkarze
Kościół świętego Rocha (malt. Il-knisja ta’ Santu Rokku, ang. Church of St Roque) – niewielki rzymskokatolicki kościół w Birkirkarze na Malcie. Oficjalnie kościół poświęcony jest Matce Bożej Pośredniczce Łask Wszelkich[1][2][3]. Wchodzi w skład parafii św. Heleny w tejże miejscowości[4][5].
 00223 NICPMI (2012-08-27)
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
Triq Santu Rokku / Triq San Ġiljan / Triq tal-Herba | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||
 35°54′09,0″N 14°27′59,2″E/35,902500 14,466444
| |||||||||||||
Historia edytuj
Pierwszy kościół edytuj
Kościół św. Rocha stoi przy zbiegu uliczek Triq Santu Rokku, Triq San Ġiljan i Triq tal-Herba w starej części Birkirkary, na prawo od bazyliki św. Heleny. Jego budowę rozpoczęto w 1593, po wygaśnięciu epidemii dżumy, która spowodowała śmierć ponad 10% populacji wyspy. Motorem działania był ówczesny proboszcz parafii ks. Ġużeppe Bellia; budowę ukończono w roku następnym staraniem mieszkańców Birkirkary[1][2][4][5][6][7].
Po wygaśnięciu zarazy, z upływem czasu kościół zaczął być zaniedbywany i mocno podupadł, w wyniku czego 25 marca 1659 podczas wizyty duszpasterskiej biskupa Miguela Balaguera został zdesakralizowany[5][6].
Ale w 1675 epidemia wybuchła ponownie. Tym razem plaga zabrała około 11 300 ofiar, w tym 101 mieszkańców Birkirkary. 2 marca 1676, po odbudowie zniszczonego kościółka, biskup Lorenzo D’Astiria zezwolił na kontynuowanie w nim kultu[1][2][5][6][7].
Istniejąca świątynia edytuj
W 1863, staraniem ks. Filippo Grecha, podjęto się budowy nowego kościółka, ponieważ istniejący na tym miejscu był za mały i w bardzo złym stanie. Już 9 września tego samego roku nowa świątynia została poświęcona przez proboszcza parafii ks. Kalcedona Agiusa[1][5][6][7].
W 1943, w czasie II wojny światowej, kościół został uszkodzony. Po naprawie został ponownie udostępniony wiernym w 1950[1].
Kościół został konsekrowany 10 lipca 1990 przez arcybiskupa Malty Ġużeppa Merciecę. Poświęcił on również wówczas nowy ołtarz[1].
Architektura edytuj
Wygląd zewnętrzny edytuj
Fasada kościoła wysoka na 8,1 m, szeroka zaś na 6 m[1] jest w stylu neoklasycznym. Dwie jońskie kolumny flankujące drzwi podtrzymują trójkątny fronton. Fasada zwieńczona jest kolejnym trójkątnym frontonem z fryzem z metopami i tryglifami, oraz akroterionem po każdej stronie[2]. Na dachu dominuje dzwonnica o kwadratowym przekroju wysoka na 4,5 m, o boku szerokości 1,8 m. Jest na niej zawieszonych pięć dzwonów, z których najstarszy pochodzi z 1632[1]. W prawej zewnętrznej ścianie kościoła umieszczona jest we wnęce kamienna figura, której wykonanie przypisywane jest Marjanu Geradzie. Przedstawia ona św. Rocha w stroju pielgrzyma, pokazującego na udzie ranę od zarazy, obok niego pies z bochenkiem chleba w pysku[3].
Wnętrze edytuj
Wnętrze świątyni wyłożone zostało w 1994 marmurem[1]. Znajduje się tam jeden ołtarz[6][7]. Obraz tytularny przedstawia Matkę Boską Pośredniczkę Łask Wszelkich ze św. Rochem po lewej i św. Sebastianem po prawej. Nie jest znany czas jego powstania ani jego wykonawca. Podobny obraz znajduje się w starym kościele parafialnym w Lii[1].
W kościele znajdują się również figury św. Rity, św. Rocha oraz Matki Boskiej Bolesnej[1].
Kościół posiada relikwie św. Rocha oraz papieża św. Jana XXIII, obie sprowadzone z Rzymu w 2002[1].
Ochrona dziedzictwa kulturowego edytuj
27 sierpnia 2012 obiekt wpisany został na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 00223[2].
Również figura św. Rocha wraz z niszą w ścianie świątyni umieszczona jest na wymienionej liście pod numerem 00224[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l Joe Brincat: Il-knisja ta’ Santu Rokku ~ Birkirkara ~. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-31)]. (malt.).
- ↑ a b c d e Church of St Roque. NICPMI. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).
- ↑ a b c Niche of St Roque. NICPMI. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).
- ↑ a b Parroċċa ta' Birkirkara - Sant'Elena. L-Arċidjoċesi ta' Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-11)]. (malt.).
- ↑ a b c d e Birkirkara (St Helen) / St Roche's Church. Archdiocese of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-22)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo / LXVI. Chiesa di san Rocco. Malta: Achille Ferres, 1866, s. 323. (wł.).
- ↑ a b c d Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 28. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).