Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w St. Julian’s
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (malt. Il-Knisja tal-Kunċizzjoni tal-Beata Verġni Marija, ang. Church of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary) – rzymskokatolicki kościół w miejscowości St. Julian’s na Malcie. Znany również jako Il-Knisja tas-Sajjieda (kościół rybaków), z racji uczęszczania do niego w przeszłości lokalnych rybaków[1].
 00797 (NICPMI)
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
Triq San Ġorġ | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Archidiecezja | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||
 35°55′11,75″N 14°29′24,50″E/35,919931 14,490139
| |||||||||||||||
Historia edytuj
Kiedy w XVII wieku Rycerz zakonu św. Jana, Prior of Lombardy, Fra Paolo Raffaele Spinola zbudował nad zatoką, nazwaną później jego imieniem, swoją siedzibę, w pobliżu postawił również kościół. Służył on jemu samemu, a także rybakom, mieszkającym nad pobliską zatoką[1][2][3][4].
Kamień węgielny kościoła położony został bardzo uroczyście 16 czerwca 1687, zaś poświęcenie kościoła nastąpiło już 10 września 1688. Kościół otrzymał wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny[1][2][3][4]. W roku następnym Spinola zapisał kościołowi darowiznę na rzecz kosztów posługi religijnej[5].
Na oryginalnej fasadzie budynku znajdowała się inskrypcja głosząca po maltańsku[1]:
DAN IT-TEMPJU ĠIE DDEDIKAT LILL-IMMAKULAT KONĊEPIMENT
TAL-IMQADDSA VERĠNI MARIJA MILL-GRAN PRIJUR
TAL-IMQADDES ORDNI TA’ ĠERUSALEMM, SPINOLA, FL-1688
(co w wolnym tłumaczeniu znaczy: Świątynia ta została poświęcona niepokalanemu poczęciu / Najświętszej Maryi Panny przez Wielkiego Przeora / Świętego Zakonu Jerozolimskiego, Spinolę, w 1688)
Na początku XX wieku powiększono budynek o trzy jardy (ok. 2,75 m)[3][5]. W 1914 biskup pomocniczy Angelo Portelli zarządził zburzenie oryginalnej fasady kościoła, i zbudowanie tej, którą widzimy dzisiaj. Bezpowrotnie utracona została wówczas statua Niepokalane Poczęcie stojąca w niszy nad fasadą. Prace ukończono 1 maja 1915[1][6].
Dla upamiętnienia rozpoczęcia prac nad wejściem umieszczona została tablica z łacińską inskrypcją, która w wolnym tłumaczeniu głosi: Kaplica ta poświęcona Niepokalanej Maryi Dziewicy, zbudowana została przez Wielkiego Przeora Zakonu Jerozolimskiego Rafaela Spinolę w 1688, i obdarowana czynszem; tenże kościół został powiększony i upiększony przez biskupa br. Angelo Portelli OP, biskupa [tytularnego] Selino, w 1914[1][3].
W 2010, z powodu skorodowania nośnych elementów metalowych, jeden z dzwonów spadł na ziemię. W styczniu 2011 podjęto szeroko zakrojone prace naprawcze dzwonnicy, które zostały ukończone w połowie 2011[7]. Kontynuowano następnie prace przy bocznych elewacjach budynku, po których skupiono się na jego fasadzie[7].
Architektura edytuj
Wygląd zewnętrzny edytuj
Oryginalna fasada była prosta, z centralnie umieszczonym niewielkim wejściem, oraz dwoma prostokątnymi oknami, po jednym z każdej strony drzwi. Powyżej, symetrycznie do okien, znajdowały się dwie puste nisze. Nad prostym gzymsem, wieńczącym całą fasadę, umieszczona była centralnie półkoliście zakończona nisza z figurą Niepokalane Poczęcie. Od niej, w obie strony rozciągała się niska balustrada, zakończona prostymi sześciennymi podstawami z kamiennymi kulami.
Współczesna fasada podzielona jest na trzy pola; w środkowym znajdują się duże prostokątne drzwi, nad nimi półkoliste nadświetle z witrażem w formie krzyża maltańskiego. Boczne pola nie zawierają żadnych elementów ozdobnych. Pole środkowe od bocznych rozgraniczają, zaprojektowane w stylu toskańskim, pilastry z półkolumnami, po parze z każdej strony. Na końcach fasady takie same pilastry, całość wsparta na gzymsie cokołowym, leżącym na wysokim cokole. Całość fasady wieńczy zdobiony fryz, nakryty prostym cokołem oraz, centralnie, trójkątnym naczółkiem[1].
W bocznych elewacjach po dwa okna, oraz oryginalne, z XVII wieku, kamienne rynny do odprowadzania wód opadowych. Na tyłach kościoła znajduje się, kwadratowa w przekroju, dzwonnica[1][3].
Wnętrze edytuj
Wnętrze kościoła proste, nakryte sklepieniem kolebkowym z surowymi kasetonami. W kościele znajduje się marmurowy ołtarz, umieszczony tam w 1914. Oryginalny przeniesiony został do zakrystii. Obraz tytularny nieznanego autora[1] (niektóre źródła[4] podają, że jest nim Giuseppe D’Arena), przedstawia Maryję otoczoną przez putti, ochranianą przez Boga Ojca; u jej stóp pokonany szatan[1].
Inne, znajdujące się w zakrystii, i warte wzmianki obrazy, to Matka Boża Różańcowa przypisywana Giuseppe D’Arenie[2], oraz prawdopodobnie jedyny na Malcie portret Spinoli[1][3].
Kościół dziś edytuj
W kościele odprawiane są msze święte od poniedziałku do piątku o godz. 17:30, zaś w soboty o godz. 16 (w języku włoskim)[8][9].
Ochrona dziedzictwa kulturowego edytuj
Od 27 sierpnia 2012 budynek umieszczony jest na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod nr. 00797[6].
Ciekawostka edytuj
Maltański patriota Dun Gaetano Mannarino, uwięziony w forcie St. Elmo za udział w powstaniu księży 8 września 1775, a następnie uwolniony przez Napoleona w 1798, mieszkał w wielkiej biedzie w pokoiku nad zakrystią[1][2], gdzie zmarł w 1814[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l Roderick Basuttil: Il-knisja tal-Kunċizzjoni ~ San Ġiljan ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-07)]. (malt.).
- ↑ a b c d The Immaculatr Conception - St. Julian’s. W: Mikiel Spiteri (Kilin): A Hundred Wayside Chapels of Malta & Gozo. Valletta: Heritage Books, 2000, s. 166-167. ISBN 99909-93-06-8. (ang.).
- ↑ a b c d e f Saint Julian's - Church of the Immaculate Conception. W: Alfie Guillaumier: Malta's Towns and Villages. USA: Terry Asphar (tłum.), 2003, s. 416-417. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
- ↑ a b c LXXIV. Chiesa della Concezione di M.V.. W: Achille Ferres: Deserizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866, s. 327. (wł.).
- ↑ a b John Scerri: San Giljan / Immaculate Conception. malta-canada. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-02)]. (ang.).
- ↑ a b Church of the Immaculate Conception. NICPMI, 2012-08-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
- ↑ a b Restoration Of Immaculate Conception Church in St Julian’s. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2011-08-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-02)]. (ang.).
- ↑ St Julian's / Immaculate Conception Church. Archdiocese in Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
- ↑ Kuncizzjoni Mmakulata / Immaculate Conception of Our Lady. Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-10)]. (ang.).
- ↑ Michael J. Schiavone: Dictionary of Maltese Biographies Vol. II G-Z. Pietà: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2009, s. 1100–1102. ISBN 978-99932-91-32-9. (ang.).