Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Lisewie
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Chełmno diecezji toruńskiej).
 A/388 z 30.11.1929[1]
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
ul. Wybudowanie Wąbrzeskie | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
14 września | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Lisewo  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego  | |||||||||||||||||
 53°17′36,5″N 18°41′26,7″E/53,293472 18,690750
| |||||||||||||||||
Świątynia ma około 700 lat, gdyż w swoim zasadniczym zrębie została wzniesiona pod koniec XIII wieku. Na przełomie XV i XVI wieku od strony północnej została dobudowana do niej kruchta, która w XVIII wieku została przebudowana na kaplicę. W latach 1551−1585, dzięki staraniom wojewody chełmińskiego Stanisława Kostki, została zbudowana gotycko-renesansowa, trzykondygnacyjna, ceglana wieża, której podstawa została założona na zbliżonym do kola planie. W rzeczywistości jest to szesnastobok. Z cegły został zbudowany również jej dach hełmowy. Wieża ta dodaje malowniczości surowemu, kamienno-ceglanemu kościołowi. Prezbiterium jest ozdobione schodkowym szczytem. Do wnętrza wchodzi się przez gotycki portal. We wnętrzu znajduje się wiele cennych zabytków, m.in. gotycka szafka ołtarzowa, rokokowy ołtarz główny, powstały w 2 połowie XVIII wieku, umieszczony wcześniej w kościele franciszkanów w Chełmnie, barokowe ołtarze boczne. Świątynia posiada także okazałe alabastrowe epitafium rodziny Kostków z 1591 roku, ozdobione sceną Sądu Ostatecznego, odkute w warsztacie van den Blocków w Gdańsku[2].
W lisewskim kościele pochowani są członkowie rodu Kostków, związanych w XVI i XVII w. z Lisewem jako starostowie lipieńscy, w tym Stanisław Kostka, wojewoda chełmiński oraz jego synowie, Jan Kostka, kasztelan gdański i wojewoda sandomierski, i Stanisław.[3],[4]
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-06-23].
- ↑ Gmina Lisewo [online], Skarby ziemi chełmińskiej [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-24].
- ↑ Paweł Czaplewski, Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich : 1454-1772, Toruń: TNT, 1921, s. 123.
- ↑ kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lisewie [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2021-05-27].