Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Kościanie
Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Kościanie – kościół parafialny rzymskokatolickiej parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Kościanie w archidiecezji poznańskiej, wzniesiony w stylu gotyckim, najcenniejszy zabytek Kościana, fara miejska.
 507/Wlkp/A z dnia 25.02.1939 r.[1] | |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
 widok od strony południowej | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
ul. Kościelna 1 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Kościana  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu kościańskiego  | |||||||||
 52°05′07″N 16°38′44″E/52,085278 16,645556
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Historia edytuj
Zbudowany w latach 1333-56, choć już w 1289 roku w dokumentach pojawia się pleban kościański Jakub, kanonik poznański[2]. Pierwotnie trzynawowy korpus i jednonawowe prezbiterium. W XV i XVI wieku dobudowano do korpusu kaplice, rozbudowano prezbiterium na trzynawowe oraz na nowo nakryto dachem (dwuspadowym, krytym dachówką) wszystkie dobudowane części.
W 1547 spaliła się wieża, odbudowano ją w 1594 roku. W 1711 wieża ponownie ulega uszkodzeniu, zawaliła się i do dnia dzisiejszego nie została odbudowana, zachowana do wysokości murów korpusu.
Opis edytuj
Kościół jest zbudowany w stylu gotyckim, halowy, murowany z cegły. Przy głównym wejściu znajduje się portal neogotycki, przy bocznych wejściach portale gotyckie ostrołukowe. W konstrukcji kościoła zastosowano różne rodzaje sklepień: kolebkowe, sieciowe, gwiaździste i krzyżowo-żebrowe.
Ołtarz główny edytuj
Ołtarz główny pochodzi z 1620 roku. Późnorenesansowy, trzykondygnacyjny, z kolumnami oplecionymi winną latoroślą, z bogatą dekoracją snycerską. Dolną kondygnację ołtarza stanowi tryptyk z 1525 roku - pierwotnie będący całym ołtarzem. W środku rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Po bokach Zwiastowanie i Pokłon Pasterzy oraz Nawiedzenie i Pokłon Trzech Króli. Na skraju figury: św. Jana Ewangelisty i św. Jana Chrzciciela.
Tryptyk edytuj
Najcenniejszym obiektem w kościańskiej farze jest tryptyk późnogotycki z 1507 roku, pochodzący z warsztatu Mistrza z Gościszowic. Tryptyk przedstawia sceny Zesłania Ducha Świętego, Biczowania, Cierniem Koronowanie, Upadek pod Krzyżem i Ukrzyżowanie.
Pozostałe kaplice i ołtarze edytuj
W kościele znajduje się kilkanaście bardzo cennych ołtarzy pochodzących z różnych okresów dziejów. W tym m.in.: późnorenesansowy ołtarz z XVII w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, kilka ołtarzy rokokowych i barokowych z rzeźbami różnych świętych.
- Ołtarz św. Anny z 1626 r. – w kaplicy Trójcy Świętej – starożytna figura świętej z ok. 1520 r., jedna z bardzo rzadkich gotyckich figur św. Anny Samotrzeciej.
- Ołtarz Św. Józefa z 1721 r.
- Ołtarz Św. Kazimierza z XVII w.
- Ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej z 1649 r.
- Ołtarz Św. Barbary 1636 r.
- Ołtarz Św. Walentego 1698 r. - figura z pocz. XVI w.
- Ołtarz Św. Benona XIX w.
- Ołtarz Serca Pana Jezusa z XX w.
Nagrobki i tablice pośmiertne:
- Na filarze obok wielkiego ołtarza znajdujemy najstarszą ze znanych dotąd tablicę pośmiertną z 1444 r. wystawioną dla ś.p. Urszuli, której ojcem był lekarz miejscowy posiadający stopień doktora filozofii.
- Renesansowy nagrobek Macieja Opalińskiego i jego żony Jadwigi (napis łaciński).
- Nagrobek starosty kościańkiego Jana Orzelskiego i jego żony Anny z 1595 r.
- Tablica z 1647 r. mówiąca o stracie dwóch córeczek: Zofii (w 1640 r.) i Anny (w 1646 r.).
- Tablica z 1868 r. dr. Bogusława Palickiego - żołnierza, lekarza, obywatela, opiekuna ubogich i chorych, ur. 10 VIII 1813 r. - zm. 25 I 1868 r. Cześć jego pamięci! Pokój jego duszy!
Inne zabytki:
- Grupa Ukrzyżowania w łuku tęczowym na belce z 1734 r.
- Ambona bogato zdobiona z pocz. XVIII w.
- Ręcznie kute kraty z XVIII w. przy bramie głównej i przy kaplicy Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-07].
- ↑ Kościan - kościół Wniebowzięcia NMP [online], Architektura średniowiecza i starożytności [dostęp 2023-03-13] (pol.).