Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lutczy

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lutczy – drewniany rzymskokatolicki kościół filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wzniesiony około 1464, znajdujący się w miejscowości Lutcza.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
265 z 09.02.1960[1]
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Lutcza

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Wezwanie

Wniebowzięcia NMP

Położenie na mapie gminy Niebylec
Mapa konturowa gminy Niebylec, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Lutcza, kościół drewniany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Lutcza, kościół drewniany”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Lutcza, kościół drewniany”
Położenie na mapie powiatu strzyżowskiego
Mapa konturowa powiatu strzyżowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Lutcza, kościół drewniany”
Ziemia49°48′24,3″N 21°52′27,6″E/49,806750 21,874333
Strona internetowa

Kościół włączono do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia edytuj

Kościół powstał w drugiej połowie XV w. (około roku 1464[2]). W pierwszej połowie XVI w. miała miejsce rozbudowa kościoła, dobudowano zakrystię. W pierwszej połowie XVII w., dostawiono wieżę. W 1670 r. kościół został częściowo strawiony przez pożar, spłonął wtedy dach i wieża. Odbudowano go i odnowiono dopiero w 1722, z tego czasu pochodzą: dach z wieżyczką na sygnaturkę, strop z fasetą i zaskrzynieniami, okna nawy. Kościół konsekrowano w 1743. Około połowy XIX w. wykonano dekorację malarską kościoła, wybudowano także w jego obejściu murowaną dzwonnicę. Od około 1970 kościół pozostawał nieużytkowany. W latach 2010–2014 przeprowadzono kompleksowy remont i konserwację wnętrza świątyni i przywrócony został do kultu. Pełni funkcję kościoła filialnego[3][4].

Architektura i wyposażenie edytuj

Kościół to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu kamiennym. Orientowany, na rzucie prostokąta, z wydłużonym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium i przylegającą do niego od północy murowaną zakrystią ze składzikiem. Korpus nawowy szerszy na rzucie prostokąta z kruchtami od północy i zachodu z dwoma pomieszczeniami po bokach. Kruchty konstrukcji słupowej. W bryle kościoła dominuje wysoki, strzelisty dach, założony jako dwuspadowy z wysmukłą sygnaturką nad nawą, przechodzący w nieco niższy, wielospadowy nad prezbiterium, z którego opuszcza się jako pulpitowy nad zakrystią. Gontem oszalowane ściany i połacie dachowe[2][3].

Wewnątrz stropy płaskie, w nawie strop z fasetą, w zakrystii sklepienie kolebkowe. Ważniejsze wyposażenie: chrzcielnica z pierwszej połowy XVII w; ołtarz główny i ambona z pierwszej połowy XVIII w.; konfesjonały i zespół ławek z XVIII w; dwa ołtarze boczne z drugiej połowy XIX w. wzorowane na wcześniejszych barokowych; chór muzyczny wsparty na słupach z dekoracja malarską z około połowy XIX w.[2][3]

Otoczenie edytuj

Na wschód od kościoła usytuowana jest dzwonnica, na przedłużeniu jego osi podłużnej, w ciągu ogrodzenia. Wymurowana z cegły, jako parawanowa, z trzema arkadami i zwieńczona zadaszeniem czterospadowym osadzonym na profilowanym cokole[4].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-11-14].
  2. a b c Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, s. 190, 191. ISBN 83-85557-88-1.
  3. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 228, 229. ISBN 978-83-61577-68-3.
  4. a b Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej. Lutcza. Strona internetowa www.zabytek.pl. [dostęp 2020-11-15].