Kościół w Järva-Jaani

Kościół w Järva-Jaani (est. Järva-Jaani kirik) – średniowieczny kościół w Järva-Jaani, pierwotnie katolicki, następnie protestancki. Wpisany do rejestru zabytków Estonii pod nr 14978[1].

Kościół w Järva-Jaani
Järva-Jaani kirik
kościół parafialny
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Estonia

Miejscowość

Järva-Jaani

Wyznanie

luteranizm

Kościół

Estoński Kościół Ewangelicko-Luterański

Diecezja

Region północny

Położenie na mapie Estonii
Mapa konturowa Estonii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół w Järva-Jaani”
59°02′24,02″N 25°52′53,39″E/59,040006 25,881497

Historia edytuj

W 1238 r. król Danii Waldemar II zawarł z Zakonem Krzyżackim pokój w Stensby, na mocy którego prowincja Jerwia (Järvamaa) pozostawała częścią państwa zakonnego, podczas gdy położone bardziej na północ ziemie estońskie weszły w skład Księstwa Estonii, domeny króla duńskiego. Traktat zakazywał zakonowi działań uderzających w interesy sąsiadów pozyskanej prowincji, w pierwszej kolejności w interesy duńskie, w tym m.in. zabraniał budowy fortyfikacji i zamków. Zakon nie zastosował się do tych postanowień, wznosząc zamek w Paide, stolicy prowincji, a w innych miejscowościach blisko granicy - obronne kościoły[2]. Kościół w Järva-Jaani został zbudowany w końcu XIII w.[3]

Architektura edytuj

Kościół w Järva-Jaani wyróżnia się prostotą i surowością architektonicznej formy. Jest to budowla jednonawowa, pierwotnie nie posiadała wieży[3]. Wnętrze świątyni wsparte jest na ostrych łukach posadowionych na ciężkich półkolumnach[4]. W 1881 r. do budynku, na jego elewacji frontowej, dobudowano wysoką wieżę[4].

Najstarszym zachowanym elementem kościelnego wyposażenia jest XIV-wieczny stół ołtarzowy[4] oraz płyta nagrobna z XVI w.[4] Kościelna ambona pochodzi z XVII w., podobnie jak ołtarz główny, wykonany w 1654 r. przez Andreasa Mihaelsona[5].

Przypisy edytuj

  1. 14978 Järva-Jaani kirik • Mälestised [online], register.muinas.ee [dostęp 2020-05-24].
  2. W. Raam, Architiekturnyje..., s. 190.
  3. a b W. Raam, Architiekturnyje..., s. 195.
  4. a b c d W. Raam, Architiekturnyje..., s. 195-196.
  5. W. Raam, Architiekturnyje..., s. 197.


Bibliografia edytuj

  • W. Raam, Architiekturnyje pamiatniki Estonii, Iskusstwo, Leningrad 1974.