Kobiety do towarzystwa

Kobiety do towarzystwa (jap. 慰安婦, kor. 위안부), wojskowe kobiety do towarzystwa, pocieszycielki albo ang. comfort women – eufemistyczne określenie kobiet zmuszanych do nierządu na rzecz armii Cesarstwa Japonii. Ich liczbę szacuje się na od 50 000 do 300 000 osób, głównie Koreanek i Chinek.

„Kobiety do towarzystwa”
(comfort women)

Nazwa japońska
Kanji 慰安婦 Transkrypcja Hepburna ianfu Hiragana いあんふ
Nazwa koreańska
Hangul 위안부 Transkrypcja poprawiona wianbu Transkrypcja MCR wianbu

Rangun, Birma Brytyjska, 8 sierpnia 1945. Chińska dziewczynka z jednego z japońskich „batalionów towarzystwa” rozmawia z alianckim oficerem.

Okres II wojny światowej

Po masakrze Nankinu, dokonanej w 1937 przez armię japońską, władze Japonii przyjęły taktykę zakładania tzw. „ośrodków pocieszenia”, w których kobiety zmuszano do prostytucji na potrzeby żołnierzy japońskich.

Kobiety do towarzystwa pochodziły z Japonii oraz terenów okupowanych przez Japonię np. z Chin, Korei, Formozy, Wietnamu, Malajów, Filipin, czy z innych podbitych państw. Były one porywane przez samych Japończyków lub przez podlegające im siły kolaboranckie i zmuszane do prostytucji w domach publicznych zwanych ianjo, zarządzanych zazwyczaj przez japońską żandarmerię Kempeitai. Kobiety służyły przede wszystkim wyższym oficerom armii japońskiej.

Granica wiekowa dziewcząt najczęściej zaczynała się od 12 roku życia. Były to przeważnie Azjatki, ale również Europejki pochodzące z podbitych posiadłości kolonialnych lub pielęgniarki z personelu medycznego sił alianckich. Niektóre kobiety godziły się świadczyć usługi seksualne w zamian za bezpieczeństwo własne, swoich dzieci lub za jedzenie i inne potrzebne im produkty. Kobiety traktowano z wielkim okrucieństwem. Wielokrotnie były one ofiarami zbiorowych gwałtów.

Wraz ze schyłkiem II wojny światowej, kiedy przegrana Japonii była przesądzona, kobiety zostawały porzucone, mordowane przez japońskich żołnierzy, bądź ginęły wskutek bombardowań sił alianckich. Te, którym udało się przeżyć i powrócić do swoich domów, często po przebyciu setek kilometrów, przeżywały ogromną traumę. Były izolowane przez lokalne społeczności, żyjąc w hańbie i napiętnowane za to, co im zrobiono. Wiele z nich zdecydowało się jednak na milczenie z obawy przed odrzuceniem i społeczną stygmatyzacją. Większość z nich nigdy nie mogła mieć dzieci, gdyż ich narządy płciowe były zmasakrowane, często usunięte.

Okres powojenny

Los tych kobiet jest jednym z najbardziej przemilczanych aspektów II wojny światowej. Początkowo rząd japoński odcinał się od odpowiedzialności za tworzenie w trakcie wojny wojskowych domów publicznych. Poruszył ten problem dopiero w 1992 roku. W 1995 roku powstała fundacja pod nazwą Asia Women's Fund, której zadaniem jest materialne wynagrodzenie krzywd wyrządzonym jūgun-ianfu w trakcie wojny.

W Korei

W Korei kobiety do towarzystwa, ofiary japońskiej przemocy i niewolnictwa seksualnego, które od początku lat 90. domagają się od rządu Japonii przyznania do odpowiedzialności za organizację tego procederu, są nazywane wianbu (kor. 위안부).

Konkretna liczba Koreanek zmuszonych do prostytucji waha się od 100.000 do 200.000. Spora liczba wysoko postawionych polityków, historyków, a także dziennikarzy japońskich, odrzuca tezę o niewolnictwie seksualnym i twierdzi, że były one prostytutkami już w momencie konskrypcji, dostawały wynagrodzenie, bądź wyraziły zgodę na seksualną pracę.

W 1993 roku, pod wpływem nowych i powtarzających się zeznań dawnych ofiar, oraz doniesień historyków, rzecznik japońskiego rządu wydał tzw. oświadczenie Kōno, w którym przyznano, że japoński rząd i armia odpowiada za proceder niewolnictwa seksualnego. W 1995 premier Japonii Tomiichi Murayama wydał kolejne oświadczenie, w którym wyraził żal i przeprosił za wszystkie okrucieństwa których dopuściło się Cesarstwo Wielkiej Japonii w stosunku do jego sąsiadów. Oba oświadczenia zostały podtrzymane przez premiera Shinzo Abe w jego wystąpieniu z okazji uczczenia siedemdziesiątej rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej w sierpniu 2015 roku. Było ono jednak skrytykowane w koreańskich mediach i uznane jako nieszczere.

Problem wianbu jest po dziś dzień solą w oku w kontaktach pomiędzy Koreą i Japonią. Najnowszy incydent miał miejsce na początku 2017 roku, a który dotyczył wzniesienia pomnika pokoju przed konsulatem Japonii w Busan pod koniec grudnia 2016, w rezultacie czego Japonia wycofała swojego ambasadora w Korei. Trwający 85 dni kryzys dyplomatyczny został zakończony powrotem ambasadora Japonii w kwietniu 2017.

Zobacz też

• Rosa Henson

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Comfort women
• Oficjalna strona Asia Women's Fund