Kodowanie arytmetyczne

forma kodowania entropijnego używana w kompresji bezstratnej

Kodowanie arytmetyczne – metoda kodowania źródłowego dyskretnych źródeł sygnałów, stosowana jako jeden z systemów w bezstratnej kompresji danych. Została wynaleziona przez Petera Eliasa około 1960 roku. Od roku 2014 było zastępowane kodowaniem Asymmetric Numeral Systems, które pozwala na szybsze implementacje przy podobnym stopniu kompresji.

Ideą tego kodu jest przedstawienie ciągu wiadomości jako podprzedziału przedziału jednostkowego wyznaczonego rekursywnie na podstawie prawdopodobieństw wystąpienia tychże wiadomości generowanych przez źródło. Ciąg kodowy reprezentujący kodowane wiadomości jest binarnym zapisem wartości z wyznaczonego w ten sposób przedziału.

Można udowodnić, że przy wyborze odpowiednio długiego ciągu wiadomości do zakodowania, średnia liczba symboli na wiadomość jest mniejsza od gdzie jest entropią źródła, lecz co najmniej równa samej entropii.

Algorytm kodowania edytuj

Dany jest zbiór symboli   oraz stowarzyszony z nim zbiór prawdopodobieństw   Jeden z symboli jest wyróżniony – jego wystąpienie oznacza koniec komunikatu, co zapobiega wystąpieniu niejednoznaczności; ewentualnie zamiast wprowadzenia dodatkowego symbolu można przesyłać długość kodowanego ciągu.

Na początku dany jest przedział   który dzielony jest na podprzedziały o szerokościach równych kolejnym prawdopodobieństwom   czyli otrzymywany jest ciąg podprzedziałów   Kolejnym podprzedziałom (ozn.  ) odpowiadają symbole ze zbioru  

Algorytm kodowania:

  • Dla kolejnych symboli c:
    • Określ, który podprzedział bieżącego przedziału   odpowiada literze c – wynikiem jest  
    • Weź nowy przedział   – następuje zawężenie przedziału
    • Podziel ten przedział   na podprzedziały w sposób analogiczny do tego, jak to miało miejsce na samym początku (chodzi o zachowanie proporcji szerokości podprzedziałów).
  • Zwróć liczbę jednoznacznie wskazującą przedział   (najczęściej dolne ograniczenie, albo średnia dolnego i górnego ograniczenia).

Przykład 1 edytuj

Na rysunku pokazano, jak zmienia się aktualny przedział   w trzech pierwszych krokach kodowania. Kodowane są trzy symbole z czteroelementowego zbioru o prawdopodobieństwach   w kolejności: pierwszy, trzeci, czwarty.

 

Przykład 2 edytuj

Niech   (  – koniec komunikatu), prawdopodobieństwa  

Zakodowany zostanie ciąg  

  • Początkowo przedział   jest on dzielony na podprzedziały  
  • Pierwszym kodowanym symbolem jest   któremu odpowiada 3. podprzedział, zatem   Nowy przedział znów jest dzielony:  
  • Kolejnym kodowanym symbolem jest   któremu odpowiada 1. podprzedział, zatem   Nowy przedział znów jest dzielony:  
  • Kolejnym kodowanym symbolem jest   któremu odpowiada 2. podprzedział, zatem   Nowy przedział znów jest dzielony:  
  • Kolejnym kodowanym symbolem jest (ponownie)   któremu odpowiada 1. podprzedział, zatem   Nowy przedział znów jest dzielony:  
  • Kolejnym kodowanym symbolem jest   kończący kodowanie, któremu odpowiada 4. podprzedział, zatem  
  • Na wyjście zostaje zapisana liczba identyfikująca ten przedział – może to być, jak wspomniano, jego dolne ograniczenie, czyli 0,802042.

Dekodowanie edytuj

Dekodowanie przebiega prawie tak samo. Różnica polega na tym, że przy kodowaniu kolejne litery jednoznacznie określały podprzedziały, przy dekodowaniu natomiast wybierany jest ten podprzedział, do którego należy kodująca liczba. Wybranie podprzedziału powoduje wypisanie powiązanego z nim symbolu.

Formalnie algorytm przebiega następująco:

  •   – liczba (kod)
  •  
  • Wykonuj w pętli:
    • Podziel   na podprzedziały  
    • Znajdź podprzedział   do którego należy  
    •  
    • Wypisz i-ty symbol na wyjście
    • Jeśli i-ty symbol był symbolem końcowym, zakończ pętlę

Przykład edytuj

Na rysunku poniżej pokazano pierwsze trzy kroki dekodowania liczby 0,538 (zaznaczonej kropką na osi liczbowej); prawdopodobieństwa symboli:   W pierwszej iteracji   – liczba 0,538 znajduje się w pierwszym przedziale, a zatem wypisany zostanie pierwszy symbol, a   Teraz 0,538 znajduje się w przedziale 3., wypisany zostanie symbol 3., a   itd.

 

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Adam Drozdek, Wprowadzenie do kompresji danych, WNT 1999.

Linki zewnętrzne edytuj