Kogut – samiec kury domowej, a także większości innych grzebiących (kuraków).

Kogut
Kogut, samiec głuszca

Zazwyczaj kogut jest większy od samicy i barwniejszy, z silniej rozwiniętym grzebieniem, dłuższymi dzwonkami, łukowato wygiętymi piórami w ogonie i rogową ostrogą na stopie[1]. Różnice w masie mogą być znaczne. Przykładowo, u kur mięsnych rasy Mechelner kogut waży przeciętnie (w dużym przybliżeniu) 4,5 kg, zaś kura 2,5 kg; natomiast u kur fryzyjskich jest to odpowiednio 1,6 i 1,3 kg[2]. Wyjątkiem w kwestii upierzenia są na przykład koguty ras Campine oraz sebrytki, które upierzeniem nie różnią się od samic[3].

Gdy jajnik kury w wyniku wypadku czy choroby – np. cysty lub guza na jajniku – zostaje uszkodzony, dochodzi do wykształcenia się gonady męskiej zwanej ovotestis. Ovotestis jest wykształconą prawą gonadą (samice ptaków normalnie mają rozwinięte tylko gonady z lewej strony ciała). Znane są przypadki wytworzenia nasienia przez ovotestis, a nawet zapłodnienia[3].

Kogut w kulturze edytuj

Osobny artykuł: Kogut (symbolika).

W symbolice i ikonografii kogut jest wieloznacznie interpretowany. Symbolizuje nadejście światła, zwiastuje początek dnia, od czasów antycznych oznaczał czujność i przezwyciężenie ciemności. Wówczas też pojawiły się inne znaczenia – walczące koguty symbolizowały kłótnię i gniew.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 496.
  2. Beata i Leopold Peitz: Hodowla kur. Rasy, zdrowie, opieka. RM, 2009, s. 12. ISBN 978-83-7243-739-6.
  3. a b Jacqueline Jacob & F. Ben Mather: Sex reversal in chickens. University of Florida, listopad 2000. [dostęp 2016-01-28].