Kolë Jakova
Kolë Jakova (ur. 15 grudnia 1916 w Szkodrze, zm. 16 listopada 2002 w Tiranie[1]) – albański dramaturg, poeta i scenarzysta filmowy.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 listopada 2002 |
| Narodowość |
albańska |
| Język |
albański |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem rzemieślnika. Kształcił się w rodzinnej Szkodrze. W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu, organizując teatr partyzancki i pisząc pierwsze utwory. Po 1944 skoncentrował się na poezji, nawiązującej do walki partyzantów albańskich. Od 1947 pisał dramaty, stając się jednym z twórców współczesnej dramaturgii albańskiej[2]. Początkowo w jego twórczości dominowały komedie (Dom Gjoni), ale największą sławę przyniosły mu patetyczne utwory odwołujące się do historii Albanii. W 1954 wydał dramat Nasza ziemia (Toka jone) stanowiący klasyczny przykład zastosowania formuły socrealistycznej w albańskiej literaturze. W 1964 dramat ten stał się podstawą scenariusza filmu fabularnego Toka jonë, w reżyserii Hysena Hakaniego.
Dramaty Jakovy, pisane w latach 60. i 70. zgodnie z nową linią partii przedstawiały problem emancypacji ludności wiejskiej, a także walki z religią i prawem zwyczajowym (Gjetani)[2].
W latach 1945–1946 kierował Filharmonią Albańską[2]. W latach 1947–1949 sprawował funkcję dyrektora Teatru Ludowego (Teatri Popullor) w Tiranie, późniejszego Teatru Narodowego.
Imię Jakovy nosi szkoła w Tiranie i ulica w Prizrenie.
Twórczość edytuj
Dramaty edytuj
- 1947: Dom Gjoni
- 1949: Halili dhe Hajria (Halil i Hajrija)
- 1953: Motori (Maszyna)
- 1954: Toka jonë (Nasza ziemia)
- 1965: Përkolgjinajt
- 1972: Gjetani
- 1976: Lulet e shegës (Kwiaty granatu)
- 1977: Lugajanet
- 1978: Permbytja e madhe (Wielka powódź)
Powieści edytuj
- 1967: Ndihme konkrete (Konkretna pomoc)
- 1975: Bashkë me Agimin (Razem z Agimem)
- 1979: Fshati midis ujërave (Wieś między wodami)
- 1984: Kulla buzë liqenit (Kulla u ujścia rzeki)
Opowiadania edytuj
- 1979: Mbreti i divave (Król gigantów)
Scenariusze filmowe edytuj
- 1978: Kur hidheshin themelet
- 1983: Bilbili mëndjelehtë
LIteratura dziecięca edytuj
- 1998: Rapsodi shqiptare : një tufë rapsodi legjendare shqiptare të krijuara sipas dëshirës së autorit dhe të vëna në varg sipas vargut te ciklit te kreshnikeve
Przypisy edytuj
- ↑ 15 dhjetor 1916, lindi Kol Jakova, shkrimtar dhë dramaturg. = 2018-11-13 [online], qmksh.al, 2017 (alb.).
- ↑ a b c Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 184-185. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
Bibliografia edytuj
- Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri e kinematografia shqiptare. Tirana: 2009, s. 195–197. ISBN 978-99943-1456-0. (alb.).
- Ymer Çiraku, Kolë Jakova, Tirana 1998.
- Biogram pisarza