Kolchicyna
Kolchicyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów o silnie toksycznym działaniu, także lek stosowany w leczeniu dny moczanowej.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C22H25NO6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
399,44 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Otrzymywany jest z nasion zimowita jesiennego (Colchicum autumnale). Dawka śmiertelna to ok. 1 mg/kg masy ciała. W dawkach terapeutycznych wykazuje działanie przeciwzapalne, antymikrotubularne (zatrzymując podział komórki na etapie metafazy poprzez uniemożliwienie wytworzenia mikrotubul wrzeciona kariokinetycznego) i zmniejszające wytwarzanie kwasu moczowego.
Nawet dawki lecznicze są toksyczne, dłuższe stosowanie na skutek odkładania się trucizny w tkankach doprowadza do wyłysienia, agranulocytozy, zahamowania spermatogenezy. Trucizna wydala się słabo, po iniekcji 3 mg po 24 h z organizmu znika 70–90% dawki wyjściowej. Jednorazowa dawka lecznicza to maksymalnie 1,5 mg, dobowa – < 5 mg.
Związek ten wykazuje różnorodne działania na organizmy żywe, głównie związane z oddziaływaniem na cytoszkielet. Znany jest szczególnie ze zdolności do upośledzania segregacji chromosomów podczas podziału komórki (dezorganizuje wrzeciono podziałowe[3]) co doprowadza do powstania komórek o zduplikowanym garniturze chromosomów. W ten sposób daje się stosunkowo łatwo uzyskać rośliny poliploidalne, interesujące zarówno ze względów użytkowych, jak i teoretycznych.
Kolchicyna jest stosowana w leczeniu napadów zapalenia stawów w przebiegu dny moczanowej, odkładania kryształów pirofosforanu wapnia (chondrokalcynoza)[4], oraz w leczeniu rodzinnej gorączki śródziemnomorskiej (ang. FMF). Ze względu na toksyczność rzadziej bywa stosowana w leczeniu przewlekłym.
Kolchicyna wraz z NLPZ jest lekiem z wyboru w zapaleniu osierdzia[5].
W Instytucie Kardiologii w Montrealu są prowadzone badania nad wykorzystaniem kolchicyny w leczeniu COVID-19[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Colchicine, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB01394 (ang.).
- ↑ Colchicine, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2010-08-10] (ang.).
- ↑ Tablice biologiczne, Witold Mizerski (red.) i inni, Warszawa: Adamantan, 2013, s. 302, ISBN 978-83-7350-243-7, OCLC 891265110.
- ↑ W. Zhang, M. Doherty, E. Pascual, V. Barskova i inni. EULAR recommendations for calcium pyrophosphate deposition. Part II: management. „Ann Rheum Dis”. 70 (4), s. 571–575, 2011. DOI: 10.1136/ard.2010.139360. PMID: 21257614.
- ↑ Choroby Wewnętrzne 2011, Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski.
- ↑ Colchicine Coronavirus SARS-CoV2 Trial (COLCORONA) (COVID-19). [dostęp 2020-04-01].
Linki zewnętrzne edytuj
- Więcej informacji o kolchicynie. farmakognozja.farmacja.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-05-30)].
