Kolegium Kijowsko-Mohylańskie
Kolegium Kijowsko-Mohylańskie – kolegium prawosławne utworzone w 1632 według wzorów kolegiów jezuickich przez metropolitę Piotra Mohyłę - reformatora organizacji Cerkwi w Rzeczypospolitej[1]. W 1658, w wykonaniu postanowień unii hadziackiej kolegium zostało przekształcone w Akademię Kijowsko-Mohylańską, otrzymując oficjalny status wyższej uczelni i zrównanie w prawach z Akademią Krakowską.
W 1632 prawosławny metropolita kijowski Piotr Mohyła połączył i zreorganizował szkoły Ławry Kijowsko-Peczerskiej i kijowskiej szkoły brackiej, tworząc Kolegium Kijowsko-Mohylańskie. 14 marca 1633 roku Władysław IV Waza zatwierdził przywilejem kolegium w Kijowie, potwierdzając to 18 marca 1635. Szkoła była wzorowana na kolegiach jezuickich, identyczny był również program studiów, w czasie których używano podręczników w języku polskim i łacińskim. Klasy nosiły nazwy: infima, grammatica, syntaxima, klasa poetyki, klasa retoryki. Kładziono nacisk na naukę greki, łaciny, cerkiewnosłowiańskiego i polskiego. Kolegium posiadało bibliotekę, której podstawą były prywatne zbiory zapisane przez Piotra Mohyłę.
Piotr Mohyła chciał wykorzystać doświadczenia Akademii Ostrogskiej. Mohyła przez wiele lat starał się bezskutecznie o przyznanie utworzonej przez niego uczelni statusu akademii[2]. Zorganizowanie szkoły prawosławnej według wzorców katolickich wywołało żywą dyskusję wśród prawosławnych Rzeczypospolitej; krytycy Piotra Mohyły przekonywali, że absolwenci placówki odchodzą od swojego wyznania[3].
Pierwszym rektorem uczelni był Izajasz Trochimowicz-Kozłowski. Wykładowcami w kolegium kijowskim byli: Sylwester Kossów, Ignat Aksienowicz Staruszczyc, Sofroniusz Poczapski, Antoni Pacewski, Jazep Kananowicz Garbacki.
Przypisy edytuj
- ↑ Aleksander Walerian Jabłonowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi, Lwów, 1899-1900 s. 88-100.
- ↑ Aleksander Walerian Jabłonowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska..s.88-94.
- ↑ Natalia Jakowenko, Historia Ukrainy do 1795 roku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9 s. 291-292.
Bibliografia, literatura, linki edytuj
- Києво-Могилянська академія w: w: Енциклопедія історії України: Т. 4. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2007, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2 s. 183-186
- Aleksander Walerian Jabłonowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi, Lwów, 1899-1900
- Natalia Jakowenko Historia Ukrainy do 1795 roku Wyd. II rozszerzone, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9
- Michał Kozłowski, Akademia Mohylańska