Kolejowy most zwodzony nad Regalicą

Kolejowy most zwodzony nad Regalicą (Odrą Wschodnią) istniejący do roku 2023 najdłużej funkcjonujący obiekt tego typu w Polsce i najdłużej z napędem mechanicznym w Europie[1].

kolejowy most zwodzony nad Regalicą
{{{alt zdjęcia}}}
Widok ogólny mostu (na pierwszym planie - ruchome przęsło)
Długość całkowita

ok. 262 m

Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Szczecin

Podstawowe dane
Przeszkoda

Regalica

Liczba torów kolejowych

1

Liczba przęseł

5

Rozpiętość przęseł

ok. 73

Data budowy

1877

Data zburzenia

1945, 2023

Data odbudowy

1949

Data remontu

1935

Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, na dole znajduje się punkt z opisem „kolejowy most zwodzony nad Regalicą”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „kolejowy most zwodzony nad Regalicą”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „kolejowy most zwodzony nad Regalicą”
Ziemia53°22′05,3″N 14°35′19,4″E/53,368139 14,588722

Charakterystyka edytuj

Został zbudowany wraz z linią kolejową nr 273 WrocławSzczecin w 1877 r. Piąte przęsło było wówczas obrotowe, podczas modernizacji w latach 1933–1935 zostało ono zastąpione przęsłem zwodzonym z przeciwwagą. Most nie ma własnej nazwy. Czasami jest potocznie nazywany mostem wrocławskim (od linii kolejowej, na której został wzniesiony). Znajduje się na trasie ze stacji Szczecin Port Centralny przed wjazdem na Szczecin Podjuchy. W 1945 r., podobnie jak inne mosty w mieście, został wysadzony w powietrze przez wycofujących się Niemców. Został zrekonstruowany w 1949 r. przez Polaków.

Mechanizm podnoszenia mostu jest rozwiązany w bardzo oryginalny sposób – po obu stronach toru naprzeciw siebie na niewielkiej wysokości znajdują się dwa wycinki kół zębatych, do których sztywno przymocowana jest część podnoszona. Przetaczanie po bieżniach – listwach zębatych powoduje podnoszenie przęsła. Ciężar części podnoszonej zrównoważony jest przez masywną przeciwwagę, która w pozycji otwartej zajmuje pozycję tuż nad główkami szyn, natomiast w pozycji zamkniętej wznosi się nad torem na wysokości umożliwiającej przejazd pociągu pod nią.

Aby umożliwić przejazd pociągów elektrycznych przez most, zastosowano nietypowe rozwiązanie sieci trakcyjnej. Ruchoma przeciwwaga wymusiła zastosowanie sieci odchylanej na dojeździe do przęsła podnoszonego, natomiast na samym tym przęśle zastosowano zamiast przewodu jezdnego sztywny przewodnik w postaci dwóch ceowników. Ze względów bezpieczeństwa (w pozycji otwartej część przewodnika znajduje się tuż nad poziomem toru) konstrukcja jest uziemiona i przejazd pociągów elektrycznych odbywa się rozpędem i teoretycznie bez konieczności składania pantografów. Jednak z powodu niedopracowania i dużego ryzyka połamania odbieraków obowiązuje nakaz opuszczania pantografów przed wjazdem na most.

Most składa się z pięciu przęseł, jego całkowita długość to ok. 262 m, przęsło zwodzone ok. 17,5 m.

Most był głównym tematem krótkometrażowego filmu Most nominowanego do Oscara w 2004 w kategorii Najlepszy krótkometrażowy film aktorski roku 2003.

W czerwcu 2010 roku na skutek uderzenia barki most został poważne uszkodzony i wymagał naprawy[2].

25 stycznia 2023 most został zamknięty dla ruchu pociągów. Pozostawione zostało przęsło zwodzone, a pozostałą część rozebrano[3]. 10 grudnia 2023 r. otwarto nowo wybudowany, wyższy most z dwoma torami[4], na których dopuszczono prędkość 120 km/h[5].

Sekwencja podnoszenia mostu edytuj

Przypisy edytuj

  1. Galeria Fotograficzna Mareczka
  2. Andrzej Kraśnicki Jr: Zepsuł się zwodzony most kolejowy. wyborcza.pl, 12/06/2010. [dostęp 2010-11-24]. (pol.).
  3. Ostatnie dni mostu w Podjuchach [online], 24kurier.pl [dostęp 2023-02-14].
  4. Portal murator.pl
  5. Zakończyła się budowa mostu kolejowego na Regalicy. rynekinfrastruktury.pl, 2024-01-06. [dostęp 2024-01-08]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj