Komisariat Straży Celnej „Działdowo”

Komisariat Straży Celnej „Działdowo” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.

Komisariat SC „Działdowo”

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1928
Tradycje
Kontynuacja	Komisariat Straży Granicznej „Działdowo”
Organizacja
Dyslokacja	Działdowo
Formacja	Straż Celna
Podległość	Inspektorat SC „Działdowo”

Rozmieszczenie placówek SC komisariatu "Działdowo" w 1926 roku

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną. Jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych. W 1921 roku w Działdowie stacjonował sztab 3 kompanii 13 batalionu celnego. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku. Komisariat Straży Celnej „Działdowo”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Działdowo”.

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną. Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego, Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Działdowo,” który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej.

Służba graniczna

Sąsiednie komisariaty

• komisariat Straży Celnej „Janowiec Kościelny” ⇔ komisariat Straży Celnej „Uzdowo” − 1926

Funkcjonariusze komisariatu

Obsada personalna w 1926:

• kierownik komisariatu – komisarz Walerian Trafas
• pomocnik kierownika komisariatu – starszy przodownik Jan Malak (2561)

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w 1926 roku:

• komenda – Działdowo
• placówka Straży Celnej „Krasnołąka”
• placówka Straży Celnej „Komorniki”
• placówka Straży Celnej „Kisiny”
• placówka Straży Celnej „Działdowo”
• placówka Straży Celnej „Brodowo”
• placówka Straży Celnej „Chorap”
• placówka Straży Celnej „Sochy”
• placówka Straży Celnej „Białuty”

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
• Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.