Komisariat Straży Granicznej „Lubawa”

Komisariat Straży Granicznej „Lubawa” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.

Komisariat Straży Granicznej „Lubawa”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1928

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Lubawa”

Organizacja
Dyslokacja

Lubawa

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Inspektorat Graniczny nr 3
Obwód SG „Brodnica”

Geneza

edytuj

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922[3]. Komisariat Straży Celnej „Lubawa”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Działdowo”[4].

W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Lubawa”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[6].

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Lubawa” do Inspektoratu Granicznego nr 3 „Brodnica” i określił jego strukturę organizacyjną[7]. Na podstawie rozkazu Mazowieckiego Inspektora Okręgowego z 2 kwietnia 1928, do komisariatu „Lubawa” dodano placówkę „Lubstynek” z komisariatu „Rybno”, placówkę „Rodzone” z komisariatu „Jamielnik”[8]. Rozkazem nr 9 z 18 października 1929 w sprawie reorganizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[9]. Rozkazem nr 5 z 2 września 1930 w sprawie nazw inspektoratów granicznych i komisariatów komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wydzielił placówkę „Czerlin” z komisariatu „Rybno” do komisariatu „Lubawa”[10]. Rozkazem nr 1 komendanta Straży Granicznej z 12 stycznia 1931 przemianował posterunek SG „Nowe Miasto” na placówkę II linii i przydzielił ją do komisariatu „Lubawa”[11]. Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zniósł placówkę Straży Granicznej II linii „Nowe Miasto”[12]. Rozkaz komendanta Straży Granicznej płk. Jana Jura-Gorzechowskiego z 10 maja 1938 w sprawie terminologii w odniesieniu do władz i jednostek formacji, wydany w związku z rozkazami KSG z 25 i 29 kwietnia 1938 roku, przemianował inspektoraty graniczne na obwody Straży Granicznej z dodaniem nazwy miejscowości, w której jednostka stacjonuje. Jednocześnie nakazał używanie w stosunku do kierowników komisariatów i placówek nowych terminów: „komendant komisariatu” i „dowódca placówki”[13]. Komisariat wszedł w skład struktury Obwodu Straży Granicznej „Brodnica”.

We wrześniu 1939 pluton wzmocnienia Komisariatu wszedł w podporzadkowanie dowódcy zgrupowania 4 Dywizji Piechoty płk. dypl. Mieczysława Rawicza-Mysłowskiego (dowódca piechoty dywizyjnej 4 DP) i walczył na przedpolu jego ugrupowania obronnego w bitwie o Pomorze[14].

Służba graniczna

edytuj

Sąsiednie komisariaty:

Komenda komisariatu

edytuj
Kierownicy/komendanci komisariat
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby
komisarz Feliks Kurosz[15] V 1928[16] -
komisarz Mieczysław Witoszek[a] 18 VIII 1936[17] – był III 1939[18]
Zastępcy komendanta komisariatu
starszy przodownik Franciszek Krukowski – 30 IV 1939[19]
przodownik podchorąży Władysław Bekierski 1 V 1939[20]

Struktura organizacyjna

edytuj

Organizacja komisariatu w marcu 1928[6]:

Organizacja komisariatu w październiku 1929[21]:

Organizacja komisariatu w 1933 i w 1934[22]:

Organizacja komisariatu w 1937[22]:

Organizacja komisariatu w 1939[23]:

  1. były kierownik komisariatu SG „Lubawa”

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj