Komitat Ung

dawny komitat na Węgrzech

Ung (pol. Uż, łac. comitatus Unghvariensis, ukr. Уж, słow. Uh) – dawny komitat w północno-wschodniej części Królestwa Węgier.

Ung
komitat
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Węgry

Siedziba

Użhorod

Data likwidacji

1918

Powierzchnia

3.230 km²

Populacja (1910)
• liczba ludności


162.089

Plan
Plan
Położenie na mapie Królestwa Węgier
Położenie na mapie

Komitat Ung leżał w zachodniej części Zakarpacia. Północna część obejmowała dolinę Użu wraz z przyległymi terenami Wschodnich Karpat. Południowa część obejmowała tereny dzisiejszej Niziny Wschodniosłowackiej i Niziny Zakarpackiej, sięgając aż do Cisy w okolicy miasta Czop.

Jako że Ung powstał już w XI wieku, był jednym z najstarszych komitatów. Siedzibą władz komitatu był najpierw zamek w Użhorodzie, potem miasto Użhorod. Od 1322 roku godność żupana pozostawała w rodzie Drugethów, od 1628 roku dziedzicznie. W okresie przed I wojną światową komitat dzielił się na sześć powiatów i jedno miasto.

Po rozbiorze Węgier na początku XVI wieku Ung, wraz z całym Zakarpaciem, znalazł się pod władzą książąt Siedmiogrodu. Po traktacie w Trianon komitat niemal w całości znalazł się w granicach Czechosłowacji, z wyjątkiem skrawka na południe od Cisy (okolice Záhony), który pozostał przy Węgrzech, a który przyłączono do komitatu Szabolcs. W ramach państwa czechosłowackiego komitat uległ podziałowi między Słowację i Ruś Podkarpacką, a granicę poprowadzono rzeką Uż, pozostawiając miasto po stronie ruskiej, i wzdłuż linii kolejowej Użhorod-Czop. Słowacka część komitatu Ung została przyłączona do słowackiej części komitatu Zemplén. Po stronie ruskiej pozostawiono dotychczasowy podział administracyjny.

Po aneksji Zakarpacia i wschodniej Słowacji przez Węgry w marcu 1939 roku komitat Ung niemal w całości, z wyjątkiem pasa na zachodnim skraju, znalazł się w granicach Węgier. Stanowił wówczas samodzielną jednostkę administracyjną, do której przyłączono północno-wschodnią część dawnego komitatu Zemplén. Po II wojnie światowej i kolejnej zmianie granic wewnętrznych Czechosłowacji (później Słowacji) pozostało 32% powierzchni komitatu. Reszta znalazła się w obwodzie zakarpackim Ukraińskiej SRR (później Ukrainy). Jedynie miasteczko Záhony i jego najbliższe okolice pozostały w granicach Węgier, gdzie w 1923 roku zostały włączone do komitatu Szabolcs, a ostatecznie w 1950 do komitatu Szabolcs-Szatmár-Bereg.

Ung nie stanowi obecnie samodzielnej jednostki administracyjnej, nazwa komitatu nie jest również używana nieoficjalnie jako nazwa regionu.

Powiaty (járás)
Powiat Siedziba władz
Nagyberezna Nagyberezna
Nagykapos Nagykapos
Perecseny Perecseny
Szerednye Szerednye
Szobránc Szobránc
Ungvár Ungvár
Miasta komitackie (rendezett tanácsú város)
Ungvár