Komonica skrzydlatostrąkowa

Komonica skrzydlatostrąkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	komonica
Gatunek	komonica skrzydlatostrąkowa
	Nazwa systematyczna
	Lotus maritimus L.; Sp. pl. 2:773. 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Komonica skrzydlatostrąkowa, komonicznik skrzydlatostrąkowy (Lotus maritimus L.^[3]^[4]) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Według starszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczany był do odrębnego rodzaju komonicznik Tetragonolobus z nazwą naukową Tetragonolobus maritimus (L.) Roth. Występuje w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest gatunkiem rzadkim i podlega ochronie.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występuje w Europie (Dania, południowa Szwecja, Austria, Czechy, Słowacja, Polska, Ukraina, Niemcy, Węgry, Szwajcaria, Mołdawia, Bułgaria, Rumunia, dawna Jugosławia, Włochy wraz z Sardynią, Francja wraz z Korsyką, Hiszpania), zachodniej Azji (Gruzja, Turcja) i północnej Afryce (północna Algieria, Maroko, Tunezja)^[3]^[5]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim. Rośnie na solniskach w środkowej części kraju i w Niecce Nidziańskiej^[6].

Morfologia edytuj

Łodyga: Do 40 cm długości.
Liście: 5-listkowe. Listki sinozielone, odwrotnie jajowate. Dwa dolne listki jajowatolancetowate.
Kwiaty: Motylkowe, żółte, 2,5–3 cm długości. Szypułka długości liścia. Rurka kielicha dzwonkowata. Łódeczka z długim, ostrym dzióbkiem^[7].
Owoc: Czarny strąk o 4 oskrzydlonych kantach.

Liście
Kwiaty
Owoce i nasiona

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna, halofit. Rośnie na przydrożach i solniskach. Kwitnie od maja do lipca. Gatunek charakterystyczny łąk trzęślicowych ze związku Molinion caeruleae^[8].

Systematyka i zmienność edytuj

W starszych ujęciach systematycznych i wielu polskich źródłach gatunek zaliczany jest do rodzaju komonicznik Tetragonolobus jako komonicznik skrzydlatostrąkowy Tetragonolobus maritimus (L.) Roth. W nowszych pracach gatunek razem z całym rodzajem Tetragonolobus włączany jest do rodzaju komonica Lotus L.^[3]

Synonimy^[9]: Lotus maritima L., Lotus siliquosus L., Tetragonolobus maritimus (L.) Roth, Tetragonolobus maritimus var. siliquosus O. Bolòs & Vigo, Tetragonolobus prostratus Moench, Tetragonolobus siliquosus Roth, Tetragonolobus tauricus Nyman.

Zagrożenia i ochrona edytuj

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[10] w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia: V). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię NT (bliski zagrożenia)^[11]. Od 2014 roku jest objęta w Polsce (jako Tetragonolobus maritimus) ochroną częściową^[12].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Lotus maritimus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ Mapa rozmieszczenia gatunku. [w:] Den virtuella floran [on-line]. [dostęp 2013-12-14].
↑ Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Lotus maritimus L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[grin-3] Lotus maritimus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).

[4] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[mapa-5] Mapa rozmieszczenia gatunku. [w:] Den virtuella floran [on-line]. [dostęp 2013-12-14].

[zajac-6] Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.

[szafer-7] W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.

[matuszkiewicz-8] W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[tpl-9] Lotus maritimus L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).

[redlist-10] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[11] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[rozp2014-12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]