Konidiofor

szczytowa część strzępki u grzybów

Konidiofor lub trzonek konidialny (ang. conidiophor) – szczytowa strzępka grzybni, na której wytwarzane są zarodniki konidialne[1]. Konidiofor wyrasta z komórki bazalnej i zazwyczaj wzniesiony jest do góry. Trzonek ten może być nierozgałęziony, jak np. u kropidlaków (Aspergillus), lub rozgałęziony, jak u pędzlaków (Penicillum), rozgałęzienia te to metule. Zazwyczaj ostatni, szczytowy odcinek konidioforu to komórka konidiotwórcza, z której wyrastają konidia, czasem jednak może ona znajdować się nieco poniżej jego wierzchołka, lub w środku konidiofora[2].

Konidiofory u kropidlaka i pędzlaka: 1 – konidia, 2 – fialida, 3 – metula, 4 – pęcherzyk konidioforu, 5 – konidiofor, 6 – podstawa konidioforu
Grzybnia (A) z prostopadle wznoszącymi się konidioforami. a – zarodnik, z którego wyrosła grzybnia, b – komórka konidiotwórcza, c – konidia, t – górna część konidioforu

Konidiofor może składać się z jednej lub z wielu komórek. Wyróżnia się 2 typy konidioforów:

  • mikronematyczne – nieróżniące się budową od strzępek grzybni, złożone zazwyczaj z 2–3 komórek
  • makronematyczne – złożone z różnie zbudowanych płonnych komórek i jednej lub kilku komórek konidiotwórczych[2].

Konidiofory mogą wyrastać pojedynczo, w pęczkach lub tworzyć bardziej złożone struktury zwane konidiomami. Wyróżnia się następujące typy konidiomów: koremium, sporodochium, pionnot, acerwulus, kupula, pyknotyrium, pyknidium[3]. Konidiofory wyrastające pojedynczo, w pęczkach lub w koremiach (synnemach) powstają bezpośrednio na powierzchni podłoża czy żywiciela, pozostałe mogą powstawać na podkładkach, pod kutykulą lub skórką rośliny, mogą wystawać ponad skórkę, mogą też być zanurzone w podłożu czy tkankach żywiciela[2].

Budowa konidioforów odgrywa ważną rolę przy mikroskopowym oznaczaniu gatunków. Chodzi o takie jej cechy jak: szerokość i długość podawana w µm, ilość komórek, z których się składają, ich kształt, czy są zróżnicowane, czy jednakowe, miejsce wyrastania, barwa, grubość ściany i inne cechy[2].

Przypisy edytuj

  1. J. Szweykowska, J. Szweykowski, Botanika. Tom I. Morfologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, ISBN 83-01-13946-3.
  2. a b c d Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  3. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Podstawy fitopatologii, t. 1, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, ISBN 978-83-09-01063-0.