Kopalnia Węgla Kamiennego Dębieńsko
Kopalnia Węgla Kamiennego Dębieńsko (do 1922 roku oraz w latach 1939–1945 Dubensko[1]) – kopalnia węgla kamiennego, w Czerwionce-Leszczynach, eksploatowana od 1853 roku (pozostawała nieczynna w latach 1860–1878 oraz 1880–1897), zamknięta w 2000 roku.
 Zabudowania kopalni Dębieńsko (2006) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. 3 Maja 44 |
| Data założenia |
1853 |
| Data likwidacji |
2000 |
Położenie na mapie Czerwionki-Leszczyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu rybnickiego  | |
Położenie na mapie gminy Czerwionka-Leszczyny  | |
 50°09′31″N 18°40′03″E/50,158611 18,667500
| |
Historia edytuj
Pierwsze nadania górnicze dla przyszłej kopalni Dębieńsko ogłoszono 17 marca oraz 11 kwietnia 1843, powiększono je 19 marca 1857 roku[1]. W 1853 roku rozpoczęto eksploatację[1]. Kopalnia była własnością Wilhelma Schneidera, od 1852 roku należała do Gustawa Simona, kasjera spółki Kolei Górnośląskiej[1]; kolejnym właścicielem był profesor Karol Kuh w latach 1856–1857[1]. Zakład był nieczynny w latach 1860–1878 oraz 1880–1897[1]. W 1895 roku kopalnia została kupiona przez Joannę Schaffgotsch[1], która sprzedała ją spółce Vereinigte Königs- und Laurahütte w 1897 roku (od 1926 roku jako Górnośląskie Zjednoczone Huty Królewska i Laura)[1]. W 1897 roku do Dubenska włączono kopalnię Susannaswunsch w Czerwionce[2]. Od 1937 roku kopalnia należała do Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych[1].
W czasie okupacji hitlerowskiej należała do koncernu Hermann Göring[1]. Po II wojnie światowej kopalnia została upaństwowiona i podlegała pod Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, a od 1976 roku – pod Zabrzańskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego[1]. 4 grudnia 1974 roku powstał przy kopalni Zakład Odsalania Wód Dołowych, dzięki któremu poza utylizacją wód dołowych uzyskiwano sól i wodę[3]. W 1979 roku wydobycie węgla wyniosło 2 289 640 ton[1]. W 1993 roku kopalnia weszła w skład Gliwickiej Spółki Węglowej SA[3]. 6 marca 2000 roku Gliwicka Spółka Węglowa po analizie wyników ekonomicznych kopalni podjęła decyzję o likwidacji zakładu[3]. Eksploatacji zaprzestano 25 października 2000 roku[3].
W 2010 roku a zlecenie Spółki Restrukturyzacji Kopalń rozebrano 2 wieże szybowe, których stan techniczny był bardzo zły[4]. Pozostawiono wieżę czynnego szybu Jan, który wykorzystywano do wentylacji wyrobisk dołowych[4]. Wyrobiska dołowe odwadniane są przez Stacjonarną Pompownię Dębieńsko[5] należącą do Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń z siedzibą w Czeladzi[3]; wypompowywana woda ma II klasę czystości[6].
Po zamknięciu zakładu edytuj
Spółka New World Resources była zainteresowana wydobyciem węgla w rejonie zamkniętej kopalni Dębieńsko; założyła w tym celu w Polsce spółkę NWR Karbonia[7]. W 2006 roku Skarb Państwa sprzedał nieczynny zakład Karbonii, a w 2007 roku minister środowiska przyznał spółce koncesję wydobywczą na 50 lat[7]. Spółka New World Resources znalazła się jednak w trudnej sytuacji finansowej[7]. W 2016 roku Prairie Mining Limited kupiła 100% akcji NWR Karbonia[7]. Wydobyciem w rejonie kopalni Dębieńsko zainteresowała się także Jastrzębska Spółka Węglowa, która byłaby w stanie prowadzić tamże eksploatację z Ruchu Szczygłowice Kopalni Węgla Kamiennego Knurów-Szczygłowice[7]. W 2019 roku australijska firma Prairie Mining Limited, która przejęła kopalnię Dębieńsko, pozwała Polskę, oskarżając ją o utrudnianie budowy nowych kopalń[7].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 38. ISBN 83-00-00648-6.
- ↑ Alexander Gościniak: Rybnik. Miasto i powiat. Rybnik: Alexander Gościniak, 2012, s. 344. ISBN 978-83-930386-2-6.
- ↑ a b c d e Janusz Bajorski: Zarys historii KWK „Dębieńsko” w Czerwionce-Leszczynach. [w:] Izba Pamięci Kopalń Zlikwidowanych w Rybnickim Okręgu Przemysłowym [on-line]. [dostęp 2020-01-28].
- ↑ a b Barbara Kubica: Rozebrano dwie wieże szybowe po dawnej kopalni Dębieńsko. [w:] naszemiasto.pl Rybnik [on-line]. Polska Press, 2010-11-04. [dostęp 2020-01-28].
- ↑ Jacek Madeja: Pompują, by można było fedrować. [w:] Energia Press [on-line]. Wydawnictwo Górnicze, 2018-05-31. [dostęp 2020-01-28].
- ↑ Jacek Madeja: CZOK: ciepło i chłód z dawnej kopalni. [w:] nettg.pl [on-line]. Wydawnictwo Górnicze, 2018-08-04. [dostęp 2020-01-28].
- ↑ a b c d e f tora, bf: Firma z Australii pozywa Polskę – za kopalnię Dębieńsko. 2019-02-12. [dostęp 2020-01-28].