Kopalnia Węgla Kamiennego Kazimierz-Juliusz

kopalnia w Sosnowcu

Kopalnia Węgla Kamiennego „Kazimierz-Juliusz”kopalnia węgla kamiennego na terenie Sosnowca w dzielnicy Kazimierz, działająca w latach 1874–2015[1]. KWK „Kazimierz-Juliusz” była ostatnią czynną kopalnią w Zagłębiu Dąbrowskim.

Kopalnia Węgla Kamiennego „Kazimierz-Juliusz”
Ilustracja
KWK Kazimierz-Juliusz
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Siedziba

Sosnowiec

Adres

41-215 Sosnowiec
ul. Ogrodowa 1

Data założenia

1874

Data likwidacji

2015

Forma prawna

Sp. z o.o.

Prezes

Krzysztof Kurak

Udziałowcy

Spółka Restrukturyzacji Kopalń

Nr KRS

0000214051

Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „KWK Kazimierz-Juliusz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „KWK Kazimierz-Juliusz”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „KWK Kazimierz-Juliusz”
Ziemia50°17′29″N 19°14′25″E/50,291389 19,240278
Strona internetowa
Stacja kolejowa

Historia edytuj

W 1874 r. rozpoczęto wydobycie w kopalni „Kazimierz” w Kazimierzu, a w 1914 r. w kopalni „Juliusz” w Ostrowach Górniczych. KWK „Kazimierz-Juliusz” powstała wskutek połączenia obu tych kopalń w 1938 r.[1]. W 1945 r. włączono do nich nieczynną kopalnię „Dorota”[2].

Dla pracowników kopalni na terenie Kazimierza Górniczego wzniesiono w latach 20. XX wieku domy dla robotników i urzędników kopalni[3].

Eksploatacja edytuj

Kopalnia „Kazimierz-Juliusz” prowadziła eksploatację złoża węgla kamiennego „Kazimierz-Juliusz I” w obszarze górniczym „Kazimierz-Juliusz I” o powierzchni 23,08 km². Obszar ten położony był w zasadniczej części w granicach administracyjnych miasta Sosnowiec oraz częściowo Dąbrowy Górniczej i Jaworzna. W części macierzystej złoża, KWK „Kazimierz-Juliusz” prowadziła eksploatację pokładów warstw rudzkich i siodłowych: 409/1-2, 418, 420 i 510, o miąższości od 1,2 do 22,0 m. (pokład 510) na głębokości od 0 do 740 m ppt. Zapoczątkowała została eksploatacją prowadzoną od wychodni metodą odkrywkową przez kopalnie „Feliks” już w pierwszej połowie XIX wieku (około 1825 r.). W części północnej i północno-wschodniej (już poza OG „Kazimierz-Juliusz”) eksploatację od wychodni pokładów warstw brzeżnych: 816, 819, 823, 829 i 833 (o grubości od 0,7 do 2,0 m.), prowadziły następujące zakłady górnicze: kopalnia „Paryż”, kopalnia „Dorota” (eksploatowała w latach 1933-44) oraz kopalnie „Jakub I” (istniała w latach 1880-84) i „Jakub II” (eksploatowała w latach 1908-1910, następnie połączona z kopalnią „Kazimierz”, ponownie wyodrębniona w 1924 r., funkcjonująca do końca 1935 r.)[4]. W 1938 r. kopalnia wydobyła 918 984, a w 1979 r. 2 135 140 ton węgla kamiennego[2].

Likwidacja edytuj

Była przez wiele lat spółką zależną od Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. i wchodziła w skład jego grupy kapitałowej[5]. Spółka generowała koszty, przynosiła straty i była poważnie zadłużona, dlatego miała zakończyć wydobycie z końcem września 2014 r., ale postanowiono, że będzie fedrowała dalej, aż do wyczerpania złóż. Postanowiono również o przejęciu kopalni przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń[6][7].

Dnia 6 listopada 2014 r. Katowicki Holding Węglowy podpisał ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń umowę sprzedaży kopalni (kwota transakcji pomiędzy obiema należącymi do państwa spółkami wyniosła symboliczną złotówkę). Pracownicy kopalni zostali przejęci przez KHW, ale 568 z nich zostało formalnie oddelegowanych do pracy w Kazimierzu-Juliuszu, gdzie przez kilka miesięcy trwało jeszcze wydobywanie reszty węgla. Transakcja kupna kopalni przez SRK była możliwa dzięki zakończonym pracom legislacyjnym. Chodzi o zmianę ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, co umożliwiło przejęcie kopalni przez SRK i w konsekwencji pokrycie przez budżet państwa jej zobowiązań w wysokości ok. 120 mln zł i kosztów likwidacji, szacowanych na 160 mln zł – w sumie 280 mln zł.[8].

Ostatnią tonę węgla uroczyście wydobyto na powierzchnię 29 maja 2015 r.. Do końca 2016 r. trwała likwidacja zakładu górniczego, dołu kopalni, a do końca 2019 r. miała potrwać całkowita likwidacja – powierzchni[9]. W czasie prac likwidacyjnych konserwator zabytków uznał dwie z płaskorzeźb za na tyle cenne, że zdecydował o odkuciu ich i wydobyciu na powierzchnię. Tym samym stały się one jednymi z nielicznych pamiątek po zamykanej kopalni[10].

Przypisy edytuj

  1. a b Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2024-01-26].
  2. a b Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2024-01-26].
  3. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 45.
  4. Kopalnie | zapadliska.gig.eu [online], zapadliska.gig.eu [dostęp 2024-01-26].
  5. KWK Kazimierz – Juliusz sp. z o.o.
  6. Burzliwe negocjacje z górnikami. Kopacz wysłała przedstawiciela - fakty.interia.pl [online], fakty.interia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  7. 11 godzin negocjacji i porozumienie. W kopalni Kazimierz-Juliusz będą fedrować dalej | Informacje [online], tvn24bis.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  8. Zadłużony Kazimierz-Juliusz już nie upadnie? - Biznes w INTERIA.PL [online], biznes.interia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  9. Kopalnia Kazimierz-Juliusz oficjalnie zakończyła wydobycie - Górnictwo [online], gornictwo.wnp.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  10. Kopalnia Kazimierz Juliusz zostanie zalana - Biznes w INTERIA.PL [online], biznes.interia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj