Kosa (dopływ Myśli)

rzeka (dł. 26 km; dopływ Myśli; woj. zachodniopomorskie, Polska)

Kosa (niem. do 1945 r. w górnym biegu Sprinde, w środkowym Mühlen Fließ, w dolnym Pulver Fließ) – rzeka w województwie zachodniopomorskim, prawy dopływ Myśli, do której uchodzi poniżej Dębna. Długość wynosi 25,8 km[1], z czego na terenie powiatu myśliborskiego 13,6 km. Szerokość koryta do 2 m, przebieg z północy w kierunku Dębna przez tereny rolnicze i leśne. Dolina rzeki Kosy na odcinku od jez. Czaple do Dębna przekształcona w niewielkim stopniu; występują tu fragmenty lasów łęgowych i olsów, niewielkie stawy rybne, liczne okazałe drzewa oraz stanowiska żurawia, perkoza rdzawoszyjego, wydry i żółwia błotnego[2].

Kosa
Ilustracja
Kosa wypływająca z jeziora Czaple, obok ruina młyna Schmollnitzer Große Mühle
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

zachodniopomorskie

Rzeka
Długość 21 km
Źródło
Miejsce 3 km na zach. od Warnic
Wysokość

75 m n.p.m.

Współrzędne

52°50′41″N 14°37′28″E/52,844722 14,624444

Ujście
Recypient Myśla
Miejsce

poniżej Dębna

Współrzędne

52°42′31″N 14°41′42″E/52,708611 14,695000

Położenie na mapie gminy Dębno
Mapa konturowa gminy Dębno, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego
Mapa konturowa powiatu myśliborskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”

W zestawieniu PRNG nazwą główną cieku jest Smolnica, a rodzaj cieku struga, z podaniem jako źródło danych Mapa topograficzna w skali 1:10 000/Protokół z posiedzenia KUNMiOF z dnia 29 stycznia 2003/Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia. Nazwa Kosa i typ rzeka podany jest jako oboczny[3]. Aktualna nazwa "Kosa" odnosi się do kształtu koryta jakim płynie rzeka. Po II wojnie światowej funkcjonowała urzędowa nazwa Smolnica[4], która odwoływała się do niemieckiej dawnej nazwy rzeki – Smolnitz – oraz okolicznej puszczy (Merica Smolnitz), wymienianych już w 1337 r. w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego[5]. Wzmianka z 1517 r.: "das Schmolnitzsche fliess von den Kleinem Schmolnitz"[6].

Przez teren gminy Dębno przebiega turystyczny szlak żółty "Nad rzeką Kosą" o długości ok. 25 km: Dębno PKP – jez. Lipowo – rzeka Kosa – jez. Barnówko – stacja Barnówko PKP – jez. Barnówko II (leśne) – leśniczówka Barnówko – jez. Barnówko III (Bliźniacze) – aleja dębów (pomnik przyrody) – Ostrowiecjez. OstrowieckieRóżańsko – PKP Rościn Krajeński[7].

Przypisy edytuj

  1. Marek Maciantowicz: Obszar Natura 2000 „Gogolice-Kosa”. Świebodzin: Wydawnictwo Klubu Przyrodników, 2008, s. 3. ISBN 978-83-87846-62-6.
  2. Klub Przyrodników, Zielona Wstęga Odra-Nysa, Gmina Dębno. [dostęp 2012-09-15].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024
  4. Z Dziejów Ziemi Chojeńskiej. Tadeusz Białecki (red.). Szczecin: Instytut Zachodniopomorski, 1969, s. 22.
  5. Molendinum paruum super Smolnitz. Molendinum medium ad ibidem. Molendinum illorum de Marwitz super Smolnitz (Mały młyn nad Smolnicą. Średni młyn tamże. Młyn Marwitzów nad Smolnicą). Ludwig Gollmert: Das Neumärkische Landbuch Markgraf Ludwigs des Älteren vom Jahre 1337. Nach einer neu aufgefundenen Handschrift des vierzehnten Jahrhunderts. Frankfurt am Oder: 1862, s. 13.
  6. Prace onomastyczne. Zakład Imienia Osslińskich, 1975, s. 58, 111.
  7. Urząd Miejski w Dębnie, Szlaki piesze. [dostęp 2021-02-21].