Koskoroba

gatunek ptaka z podrodziny gęsi w rodzinie kaczkowatych

Koskoroba[6] (Coscoroba coscoroba) – gatunek dużego ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Koskoroba
Coscoroba coscoroba[1]
(Molina, 1782)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

gęsi

Plemię

Cereopseini

Rodzaj

Coscoroba[2]
Reichenbach, 1853[3]

Gatunek

koskoroba

Synonimy
  • Anas Coscoroba Molina, 1782[4]
  • Cygnus coscoroba (Molina, 1782)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     występuje przez cały rok

     poza sezonem lęgowym

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy opisał w 1782 roku chilijski duchowny i przyrodnik Juan Ignacio Molina, nadając mu nazwę Anas Coscoroba[4]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Molina wskazał Chile[4]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Coscoroba opisanego w 1853 roku przez niemieckiego zoologa i botanika Ludwiga Reichenbacha[3][7]. Niekiedy bywał zaliczany do łabędzi (Cygnus)[8]. Nie wyróżnia się podgatunków[7].

Etymologia edytuj

Coscoroba: lokalna, chilijska onomatopeja Coscoroba dla koskoroby[9].

Morfologia edytuj

 
Koskoroba w locie

Długość ciała 90–115 cm; masa ciała samców 3800–5400 g, samic 3100–4500 g[10]. Rozpiętość skrzydeł dochodzi do 1,6 m. Wyglądem często bardziej przypomina gęś niż łabędzia, ma bowiem tułów jak mały łabędź i głowę jak gęś. Upierzenie białe na całym ciele, z wyjątkiem końcówek sześciu lotek pierwszego rzędu, które są czarne. Czarne końcówki są słabo widoczne przy złożonym skrzydle, lepiej je widać podczas lotu ptaka. Dziób, nogi i stopy są czerwone. Koskoroba nie posiada także charakterystycznej dla łabędzi czarnej „maski” między oczami a dziobem. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Upierzenie młodych osobników jest nieregularne – głównie brązowe i szare.

Występowanie edytuj

Koskoroba zamieszkuje Amerykę Południową od południowego Chile i centralnej Argentyny po Ziemię Ognistą oraz Falklandy. Zimą migruje na północ – po centralną część Chile, północną Argentynę, Paragwaj oraz południowo-wschodnią Brazylię[10]; w 2006 roku odnotowano pierwsze potwierdzone stwierdzenie na południu Boliwii[11].

Zamieszkuje ciepłe laguny i bagniska oraz wszelkie obszary podmokłe, gdzie chętnie przebywa wśród bujnej roślinności przybrzeżnej.

Rozród edytuj

 
Osobniki młodociane

Zwykle gniazduje w samotnych parach na niewielkich wyspach, w trzcinach lub wśród wysokich traw, zawsze w pobliżu wody. Gniazdo to duży kopiec roślin wodnych. Jego wnętrze wyścielone jest bardziej miękkimi materiałami, takimi jak trawa czy puch[12].

Samica składa zwykle 4–7 jaj. Wysiaduje je sama przez około 28–35 dni, podczas gdy samiec strzeże okolic gniazda. Pisklęta są pokryte puchem, potrafią pływać i żerować wkrótce po wykluciu. Rodzice bronią ich przed intruzami[12].

Pożywienie edytuj

Żywi się głównie roślinami wodnymi oraz ich nasionami, a także małżami i rybami.

Status edytuj

IUCN uznaje koskorobę za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji szacuje się na 6700 – 17 000 dorosłych osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[5].

Przypisy edytuj

  1. Coscoroba coscoroba, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Coscoroba, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2012-08-31] (ang.).
  3. a b H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1852, s. 10. (niem.).
  4. a b c A.J.I. Molina: Saggio sulla storia naturale del Chili. Bologna: Nella Stamperia di S. Tommaso d’Aquino, 1782, s. 234, 344. (wł.).
  5. a b Coscoroba coscoroba, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Cereopseini Vigors, 1825 (wersja: 2020-07-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-01].
  7. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
  8. D. Lepage: koskoroba Coscoroba coscoroba. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-04-14].
  9. Coscoroba, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  10. a b C. Carboneras & G.M. Kirwan: Coscoroba Swan (Coscoroba coscoroba). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-11-11]. (ang.).
  11. J.A. Tobias, N. Seddon. Ornithological notes from southern Bolivia. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 127 (4), s. 293–300, 2007. (ang.). 
  12. a b N. Bouglouan: Coscoroba Swan. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-09-29]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj