Koszyczek Wenery
Koszyczek Wenery (Euplectella aspergillum) – gąbka z gromady Hexactinellida, zamieszkująca głębokie oceany.
| Euplectella aspergillum | |
| (Owen, 1841) | |
 Euplectella aspergillum | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
koszyczek Wenery |
Występowanie edytuj
E. aspergillum żyje w chłodnym środowisku wód morskich i oceanicznych. Występuje ona na głębokości od 35 do 5000 m, na miękkim podłożu, często w warunkach bez światła[1]. Koszyczek Wenery spotykany jest u wybrzeży Filipin oraz Japonii.
Budowa edytuj
Cechy ogólne edytuj
E. aspergillum przypomina z wyglądu pleciony kosz. Dojrzały okaz ma najczęściej ponad 30 cm długości i około 5 cm szerokości. E. aspergillum ma szkielet zbudowany z igieł trójosiowych, których głównym składnikiem jest krzemionka[2].
Szkielet edytuj
Szkielet składa się ze skonsolidowanych, nanometrowych, krzemionkowych, sferycznych elementów ułożonych w ściśle określone mikroskopijne, koncentryczne pierścienie. Otaczają one białkowe włókno osiowe, a przestrzenie między warstwami krzemionkowych pierścieni wypełniają organiczne substancje. Powstałe w ten sposób laminowane krzemionkowe igły przecinają się tworząc regularną sieć składająca się z kwadratów. Konstrukcja ta wspierana jest przez węzły i podpórki igieł, wzmacniając ją wzdłużnie, horyzontalnie i skośnie. Dodatkowo na zewnętrznej części szkieletu znajdują się masywne grzbiety spiralne. Na szkielecie osadzają się minerały, które wraz z substancjami organicznymi tworzą cement, co zwiększa masę i sztywność struktury. Górny koniec szkieletu kończy się sitowatą płytą, do dna zaś koszyczek Wenery przytwierdza się za pomocą elastycznej wiązki haczyków końcowych igieł krzemionkowych. Współdziałanie wszystkich siedmiu hierarchicznych poziomów budowy pokonuje kruchość głównego składnika mineralnego – krzemionki – nadając gąbce wyjątkową sztywność i stabilność mechaniczną[3].
Ogniwa słoneczne i budownictwo edytuj
Budowa szkieletu koszyczka Wenery znalazła zastosowanie w produkcji złożonych półprzewodników w ogniwach słonecznych i elektronice. Jego struktura została wykorzystana w tworzeniu super wytrzymałych materiałów budowlanych[4].
Ciekawostki edytuj
E. aspergillum wykorzystuje źródła światła dostępne w pobliżu do zwabiania larw i młodych osobników symbiotycznych krewetek. Organizmy te żyją uwięzione w ciele gąbki[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Joanna Aizenberg. Biological glass fibers: Correlation between optical and structural properties. „PNAS online”. 101, 2004-03-09. The National Academy of Sciences.
- ↑ Henry J. Slack. Venus' Flower Basket - Euplectella Speciosa. „The Intellectual observer: review of natural history, microscopic research, and recreative science”. 12, s. 161, 1868. Monachium: Bawarska Biblioteka Państwowa.
- ↑ J.C. Weaver, D.E. Morse. Hierarchical assembly of the siliceous skeletal lattice of the hexactinellid sponge Euplectella aspergillum. „Journal of Structural Biology”. 158, 2007-04-01. Elsevier.
- ↑ Kevin Bullis. Silicon and Sun. 2006. Technology Review
Bibliografia edytuj
- Slack Henry J. et al. Bawarska Biblioteka Państwowa 1868: Venus' Flower Basket - Euplectella Speciosa.
- Joanna Aizenberg et al. PNAS 2004: Biological glass fibers: Correlation between optical and structural properties.
- Joanna Aizenberg et al. AAAS 2005: Skeleton of Euplectella sp.: Structural Hierarchy from the Nanoscale to the Macroscale.
- Kevin Bullis: Silicon and Sun. [w:] Technology Review [on-line]. 2006-11/12.