Lamparcik marmurkowy

Lamparcik marmurkowy
	Pardofelis marmorata
	(Martin, 1837)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Infrarząd	Feloidea
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	Pardofelis; Severtzov, 1858
Gatunek	lamparcik marmurkowy
Synonimy
	Rodzaju: Catolynx J.E. Gray, 1867 ; Gatunku: Felis diardii Jardine, 1834; Felis marmorata Martin, 1837; Felis longicaudata de Blainville, 1843; Felis charltonii J.E. Gray, 1847; Felis ogilbii Hodgson, 1847; Leopardus dosul J.E. Gray, 1863; Felis duvaucellii Hodgson, 1863; Catolynx marmoratus: J.E. Gray, 1867 ; Catolynx charltonii: J.E. Gray, 1867 ;
Podgatunki
	P. m. charltonii (J.E. Gray, 1846); P. m. marmorata (Martin, 1837);
	P. m. charltonii (J.E. Gray, 1846); P. m. marmorata (Martin, 1837);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lamparcik marmurkowy^[11], kot marmurkowy^[12] (Pardofelis marmorata) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1837 roku brytyjski przyrodnik William Charles Linnaeus Martin, nadając mu nazwę Felis marmorata^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Martin wskazał Jawę i Sumatrę^[2], ograniczone przez Robinsona i Klossa do Sumatry^[13]^[14]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lamparcik^[11] (Pardofelis), który opisał w 1837 roku rosyjski zoolog i podróżnik Nikołaj Siewiercow^[3].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[15].

Etymologia edytuj

Pardofelis: łac. pardus „lampart”; felis „kot”^[16].
Catolynx: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Catus Frisch, 1775 (kot) oraz Lynx Kerr, 1792 (ryś)^[17].
marmorata: łac. marmoratus „marmurkowaty”, od marmor, marmoris „marmur”, od gr. μαρμαρος marmaros „marmur”, od μαρμαιρω marmairō „połyskiwać”^[18].

Zasięg występowania edytuj

Lamparcik marmurkowy zamieszkuje lasy południowej i południowo-wschodniej Azji, występując w zależności od podgatunku^[19]:

P. marmorata marmorata – kontynentalna południowo-wschodnia Azja, od północno-zachodniej Chińskiej Republiki Ludowej do Malezji i wysp Sumatra oraz Borneo
P. marmorata charltonii – region sub-himalajski, od Nepalu do Mjanmy

Charakterystyka edytuj

Długość ciała (bez ogona) 45–62 cm, długość ogona 35,6–55 cm; masa ciała prawdopodobnie 2–5 kg^[19]^[20]. Futro długie, miękkie, z ubarwieniem charakterystycznym dla lamparta.

Ekologia edytuj

Zamieszkuje jedynie lasy, znakomicie wspina się na drzewa. Żywi się głównie drobnymi kręgowcami. Ciąża trwa ok. 65 dni, samica rodzi 2–3 młode.

Uwagi edytuj

↑ Młodszy homonim Catolynx Severtzov, 1858.

Przypisy edytuj

↑ Pardofelis marmorata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e W.Ch.L. Martin. Description of a new species of the genus Felis. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 108, 1836. (ang.).
↑ ^a ^b N.A. Severtzov. Notice sur la classification multisériale des Carnivores, spécialement des Félidés, et les études de zoologie générale gui s'y rattachent. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 10, s. 387, 1858. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Gray ↓.
↑ W. Jardine: The naturalist’s library. Cz. 16: Natural history of the Felinae. Edynburg: W. H. Lizars, 1834, s. 221. (ang.).
↑ H.M.D. de Blainville: Ostéographie, ou, Description iconographique comparée du squelette et du système dentaire des Mammifères récents et fossiles: pour servir de base à la zoologie et à la géologie. T. 2. Paris: J.B. Baillière et fils, 1839–1864, s. 47. (fr.).
↑ ^a ^b J.E. Gray. New species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 18, s. 211, 1846. (ang.).
↑ B.H. Hodgson. Observations on the Manners and Structure of Prionodon Pardicolor. „Calcutta journal of natural history”. 8, s. 44, 1847. (ang.).
↑ ^a ^b J.E. Gray: Catalogue of the Specimens and Drawings of Mammals, Birds, Reptiles, and Fishes of Nepal and Tibet, presented by B. H. Hodgson, esq., to the British Museum. Wyd. 2. London: The Trustees, 1863, s. 3. (ang.).
↑ J.J. Ross J.J. i inni, Pardofelis marmorata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-06] (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 137. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 142, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ H.C. Robinson & C.B. Kloss. On a collection of mammals from the Bencoolen and Palembang residencies, South West Sumatra. „Journal of the Federation of Malay States Museum”. 7 (4), s. 261, 1919. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Pardofelis marmorata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-06].
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 516.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 164.
↑ marmorata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ ^a ^b M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 141–168. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ Z. Laubach, V. Hutzley & N. Knibbe: Pardofelis marmorata. Animal Diversity Web. [dostęp 2009-08-29]. (ang.).

Bibliografia edytuj

J.E. Gray. Notes on the Skulls of the Cats (Felidæ). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1867, s. 258–277, 1867. (ang.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[4] Młodszy homonim Catolynx Severtzov, 1858.

[itis-1] Pardofelis marmorata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Martin-2] W.Ch.L. Martin. Description of a new species of the genus Felis. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 108, 1836. (ang.).

[Severtzov-3] N.A. Severtzov. Notice sur la classification multisériale des Carnivores, spécialement des Félidés, et les études de zoologie générale gui s'y rattachent. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 10, s. 387, 1858. (fr.).

[CITEREFGray-5] Gray ↓.

[Jardine-6] W. Jardine: The naturalist’s library. Cz. 16: Natural history of the Felinae. Edynburg: W. H. Lizars, 1834, s. 221. (ang.).

[Blainville-7] H.M.D. de Blainville: Ostéographie, ou, Description iconographique comparée du squelette et du système dentaire des Mammifères récents et fossiles: pour servir de base à la zoologie et à la géologie. T. 2. Paris: J.B. Baillière et fils, 1839–1864, s. 47. (fr.).

[Gray-8] J.E. Gray. New species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 18, s. 211, 1846. (ang.).

[Hodgson-9] B.H. Hodgson. Observations on the Manners and Structure of Prionodon Pardicolor. „Calcutta journal of natural history”. 8, s. 44, 1847. (ang.).

[Gray1863-10] J.E. Gray: Catalogue of the Specimens and Drawings of Mammals, Birds, Reptiles, and Fishes of Nepal and Tibet, presented by B. H. Hodgson, esq., to the British Museum. Wyd. 2. London: The Trustees, 1863, s. 3. (ang.).

[iucn-11] J.J. Ross J.J. i inni, Pardofelis marmorata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-06] (ang.).

[Cichocki&inni-12] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 137. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-13] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 142, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Robinson&Kloss-14] H.C. Robinson & C.B. Kloss. On a collection of mammals from the Bencoolen and Palembang residencies, South West Sumatra. „Journal of the Federation of Malay States Museum”. 7 (4), s. 261, 1919. (ang.).

[Wilson&Reeder-15] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Pardofelis marmorata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-06].

[Burgin&inni-16] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655672_516]-17] Palmer 1904 ↓, s. 516.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791911_164]-18] Palmer 1904 ↓, s. 164.

[Jobling-19] marmorata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[Sunquist-20] M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 141–168. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Laubach&inni-21] Z. Laubach, V. Hutzley & N. Knibbe: Pardofelis marmorata. Animal Diversity Web. [dostęp 2009-08-29]. (ang.).

[11]

[12]

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]