Koteria Conwaya
Koteria Conwaya – była sprzysiężeniem przeciwników Jerzego Waszyngtona działającym podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych na przełomie 1777 i 1778 roku, a jej celem było pozbawienie go stanowiska głównodowodzącego Armią Kontynentalną na rzecz Horacego Gatesa. Jej nazwa pochodzi od Thomasa Conwaya, irlandzko-francuskiego oficera w służbie USA. Zamiary koterii zostały ostatecznie pokrzyżowane.
Tło edytuj
Waszyngton od momentu powierzenia mu pełnego dowództwa nad Armią Kontynentalną do 1777 roku odniósł niewiele zwycięstw (Trenton i Princeton)[1]; prócz tego pomyślnie rozwijały się dwa brytyjskie posunięcia – dowodzona przez Johna Burgoyne'a kampania mająca odciąć Nową Anglię od reszty kolonii oraz prowadzona przez Williama Howe’a kampania, której celem było zdobycie Filadelfii[2]. Latem 1777 roku sytuacja młodego państwa amerykańskiego wydawała się niemal beznadziejna i skłaniała niektórych przedstawicieli Kongresu ku negocjacjom mającym zakończyć konflikt bez uznania niepodległości kolonii[2]. Takie rozwiązanie odpowiadało również Howe'owi pełniącemu funkcję naczelnego dowódcy brytyjskich sił zbrojnych w Ameryce[2]. Do powyższego obrotu sytuacji nie chcieli jednak doprowadzić poplecznicy Waszyngtona w Kongresie[2].
Intryga edytuj
Stronnictwo przeciwników Waszyngtona w Kongresie rozrastało się – przedstawiciele Nowej Anglii krytycznie oceniali niezdolność głównodowodzącego do odniesienia znacznego zwycięstwa[2]. Wojna trwała już drugi rok i niektórzy kongresmeni zaczęli głośno domagać się zmiany dowódcy[2]. Po kapitulacji wojsk Burgoyne'a pod Saratogą w październiku 1777 roku zyskali realnego kandydata na to stanowisko w postaci Horacego Gatesa, okrzykniętego „bohaterem z Saratogi”[2]. Jego sukces w starciu z Burgoynem, który przyniósł mu miano zbawcy rewolucji, wróżył niesamowitą karierę zarówno jemu, jak i oficerom z jego otoczenia[2]. Wśród takowych znajdował się pułkownik Thomas Conway, wychowany we Francji Irlandczyk, który patent oficerski w Armii Kontynentalnej otrzymał od stacjonującego we Francji Silasa Deane’a[2]. Ten ostatni, ku zniesmaczeniu Waszyngtona, rekrutował zagranicznych oficerów bez konsultacji z Kongresem[2]. Conway miał nadzieję na karierę wojskową, ale wiedział, iż w towarzystwie Waszyngtona brakło perspektyw[2]. Fakt ten skłonił go do wspierania Gatesa – 12 października 1777 roku napisał doń list, w którym zawarł wiele nieprzychylnych Waszyngtonowi uwag[3] w tym i stwierdzenie: „[...] niebo zdecydowało o ocaleniu naszego kraju; chyba że słaby generał i źli doradcy go zrujnują”[2].
28 października do Yorku przybył adiutant Gatesa, kapitan James Wilkinson, wiozący wieści o zwycięstwie „patriotów” pod Saratogą[4]. Podczas zakrapianej biesiady Wilkinson wspomniał o zawartości wzmiankowanego listu adiutantowi generała Williama Alexandra[4]. Ten ostatni w ciągu kilku dni zawiadomił Waszyngtona o poczynaniach Conwaya[5].
14 listopada Conway, rozgoryczony brakiem awansu, przedłożył Kongresowi pismo z rezygnacją ze stanowiska w Armii Kontynentalnej[5]. Pismo rozpatrzono i odrzucono, a 14 grudnia Kongres mianował go inspektorem generalnym armii z awansem na generała majora[6][7]. Stanowisko to podlegało nie naczelnemu wodzowi, a Komisji Wojny, której kadry zasilali poplecznicy Gatesa[7].
Rozeźlony Waszyngton doprowadził do konfrontacji z Gatesem[2] i zorganizował spotkanie swoich zauszników w Valley Forge[8]. Skonfliktowane interesy koterii tylko ułatwiły działanie – delegaci z Nowej Anglii chcieli zmusić Wielką Brytanię do uznania amerykańskiej niepodległości i Gates, jako wódz naczelny, wydawał im się najlepszym do tego zadania człowiekiem; natomiast konserwatyści pragnęli doprowadzić do pokoju za wszelką cenę, z pominięciem niepodległości dla kolonii[2]. W efekcie poplecznicy Waszyngtona w Kongresie zwarli szyki i pokrzyżowali próby usunięcia go ze stanowiska[8]. Conway zrezygnował ze służby w armii i nim powrócił do Francji, został raniony w pojedynku z Johnem Cadwaladerem – jego powodem były rzucone przezeń kalumnie, zawarte w nadmienionych listach[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Knight 2003 ↓, s. 199.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Knight 2003 ↓, s. 200.
- ↑ Fredrkisen 2006 ↓, s. 115.
- ↑ a b Fredrkisen 2006 ↓, s. 117.
- ↑ a b Fredrkisen 2006 ↓, s. 118.
- ↑ Fredrkisen 2006 ↓, s. 121.
- ↑ a b c Fredrkisen 2006 ↓, s. 331.
- ↑ a b Fredrkisen 2006 ↓, s. 122.
Bibliografia edytuj
- The Conway Cabal. W: Peter Knight: Conspiracy Theories in American History: An Encyclopedia. ABC-CLIO, 2003, s. 199-200. ISBN 1-57607-812-4. (ang.).
- John C. Fredrkisen: Revolutionary War Almanac. Nowy Jork: Facts On File, Inc., 2006, s. 769, seria: Almanacs of American Wars. ISBN 0-8160-5997-7. (ang.).