Kotlina Żarska (515.17; słow. Žiarská kotlina) – kotlina śródgórska na Słowacji, zaliczana do tzw. Bruzdy Hronu w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich. Przez geografów słowackich zaliczana do tzw. Średniogórza Słowackiego (słow. Slovenské stredohorie). Powierzchnia kotliny wynosi ok. 120 km².

Kotlina Żarska
Ilustracja
Megaregion

region karpacki

Prowincja

Karpaty Zachodnie

Podprowincja

Wewnętrzne Karpaty Zachodnie

Makroregion

Bruzda Hronu

Mezoregion

Kotlina Żarska

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Słowacja
kraj bańskobystrzycki

Kotlina Żarska stanowi wyraźnie wydzielającą się jednostkę geomorfologiczną. Od zachodu ograniczają ją góry Ptacznik, od północy i wschodu Góry Kremnickie, a od południowego wschodu i południa Góry Szczawnickie. Ma kształt dość regularnego trójkąta rozciągniętego w osi północ-południe. Jej długość wynosi ok. 17 km, a maksymalna szerokość ok. 11 km. Najniższy punkt dna Kotliny leży w jej południowej części, w dolinie Hronu, na wysokości ok. 200 m n.p.m.

Większa część Kotliny Żarskiej posiada klimat ciepły w odmianie kotlinowej, charakteryzującej się częstymi inwersjami temperatur. Średnie temperatury stycznia mieszczą się w granicach od –4 do –2 °C, natomiast lipca w granicach od 18,5 do 20 °C. Okres ze średnimi temperaturami dziennymi poniżej 0 °C trwa od 60 do 80 dni w roku. Roczna suma opadów wynosi od 600 do 700 mm. Pokrywa śniegowa utrzymuje się od 100 do 120 dni w roku. Najbardziej na północ wysunięte fragmenty Kotliny mają klimat nieznacznie chłodniejszy (styczeń od –5 do –2,5 °C, lipiec od 17 do 17,5 °C) i nieco większą ilość opadów (do 800 mm rocznie).

Bibliografia edytuj

  • Kelemen Albert a kolektív Štiavnické vrchy. Turistický sprievodca ČSSR, Slovenské telovýchovné vydavateľstvo „Šport”, Bratislava 1986.