Kotlina Raciborska
Kotlina Raciborska (318.59[1][2]) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowej Polsce, stanowiący południowo-wschodnią część Niziny Śląskiej.
| |
| |
| Prowincja | |
|---|---|
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Kotlina Raciborska |
Położenie edytuj
Kotlina Raciborska położona jest po obu stronach górnej Odry, pomiędzy Płaskowyżem Rybnickim na wschodzie a Płaskowyżem Głubczyckim na zachodzie i Równiną Niemodlińską na północnym zachodzie. Mezoregion jest najdalej na południe wysuniętą częścią Niziny Śląskiej, która rozciąga się wzdłuż biegu Odry na terenie powiatu wodzisławskiego i raciborskiego oraz dalej na północ w kierunku Kędzierzyna-Koźla i Krapkowic. Powierzchnia wynosi 1219 km². Ponad połowa powierzchni gminy Racibórz leży w obrębie Kotliny Raciborskiej[2]. Północno-wschodnią część Kotliny Raciborskiej przecina Kanał Gliwicki.
Geologia edytuj
Dno kotliny budują osady holoceńskie i są to utwory gliniaste i pyłowe, rzadziej ilaste i piaszczyste o zróżnicowanej miąższości[1][2]. Natomiast pod nimi zalegają czwartorzędowe polodowcowe osady okruchowe w postaci piasków i żwirów[1][2][3][4].
Morfologia terenu edytuj
Powierzchnia Kotliny osiąga wysokości nieco poniżej 200 m n.p.m. Obszar ten jest bardzo słabo urozmaicony z przewagą rzeźby równinnej o różnicach wysokości z reguły nie przekraczających 3 metrów, a niewielkie urozmaicenia w rzeźbie tworzą zagłębienia w formie meandrycznych starorzeczy, często wypełnionych wodą lub podmokłych. Charakterystycznymi formami geomorfologicznymi w dolinie Odry są dwie tarasy akumulacyjne: zalewowy, który sięga 0,5–2 metrów nad poziomem rzeki oraz nadzalewowy, który sięga 4–7 metrów nad poziomem rzeki[1][2]. Obszar przecina dolina rzeki Rudy[3].
Klimat edytuj
Na klimat kotliny duży wpływ mają ciepłe masy powietrza, które napływają z południa przez Bramę Morawską, a także oceaniczne masy powietrza, które napływają z zachodu. Klimat jest o wiele cieplejszy niż w ościennych krainach geograficznych. Średnia temperatura powietrza kształtuje się na poziom +8 °C, lato jest długie, a zimy łagodne. Średnie opady atmosferyczne wahają się w przedziale 600–700 mm. W lecie przeważają wiatry północno-wschodnie, a w zimie południowo-wschodnie. Związane jest to z tym, że przez około 40% roku następuje wymuszony przepływ mas powietrza przez Bramę Morawską[4].
Gospodarka edytuj
Prawobrzeżna (wschodnia) część regionu jest pokryta lasem, lewobrzeżna (zachodnia) stanowi krainę rolniczą. Nad Odrą rozwinęły się duże ośrodki przemysłowe: Kędzierzyn-Koźle na północy i Racibórz na południu.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004–2015. s. 7.
- ↑ a b c d e Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2008–2015. s. 20.
- ↑ a b Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. s. 14.
- ↑ a b Strategia rozwoju miasta Racibórz na lata 2006–2015. s. 46.
Bibliografia edytuj
- Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1981. ISBN 83-216-0140-5. (pol.).
- Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004–2015. Racibórz: marzec 2004.
- Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2008–2015. Racibórz: czerwiec 2008.
- Strategia rozwoju miasta Racibórz na lata 2006–2015. Racibórz.
- Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002. ISBN 83-01-13897-1.