Kotlina Sulowska

Kotlina Sulowska (słow. Súľovská kotlina) – niewielka, śródgórska kotlina w Sulowskich Wierchach, w Centralnych Karpatach Zachodnich na Słowacji.

Kotlina Sulowska (widok ku południowi, w centrum wieś Súľov-Hradná)

Kotlina Sulowska zajmuje centralną część Sulowskich Skał. Posiada kształt zbliżony do elipsy mocno wydłużonej w osi północ – południe. Długość dłuższej osi tej elipsy wynosi ok. 7,3 km, zaś krótszej – ok. 3,6 km. Powierzchnia kotliny wynosi ok. 19 km². Dno kotliny jest nieznacznie pofałdowane, lekko pagórkowate i leży na wysokości 400-500 m n.p.m. Wyraźnie kontrastuje ono ze skalistym grzbietem na jej obrzeżu, wznoszącym się do wysokości 700-867 m n.p.m. Najniższym punktem grzbietu otaczającego kotlinę jest szerokie siodło na jej południowym końcu (ok. 570 m n.p.m.). Jedynym ciekiem wodnym, odwadniającym teren kotliny, jest potok Hradnianka. Rozcina on na północnym zachodzie grzbiet ograniczający kotlinę (zachodnie ramię Sulowskich Wierchów) pomiędzy wsiami Súľov-Hradná (a ściśle jej dolną częścią, zwaną Súľov) i Jablonové, tworząc w tym miejscu skalisty przełom zwany Wąwozem Sulowskim.

Kotlina Sulowska ma charakter kotliny erozyjnej. Powstała dzięki różnym formom erozji, głównie erozji wodnej potoku Hradnianka. Dzisiejsze dno kotliny budują w większości miękkie łupki mezozoiczne. Wznoszący się wokół kotliny grzbiet, a zwłaszcza jego najwyższe fragmenty, budowane są natomiast ze znacznie młodszych, ale i odporniejszych na wietrzenie wapnistych zlepieńców, pochodzących z paleogenu, tzw. zlepieńców sulowskich. W północnej części kotliny grzbiet ten tworzy oryginalny skalny amfiteatr z licznymi ścianami, turniami i igłami skalnymi.

Stoki kotliny powyżej poziomicy 500-550 m n.p.m. porastają lasy. Dno kotliny jest wykorzystywane rolniczo głównie jako pastwiska i łąki kośne. W kotlinie rozłożyła się wieś Súľov-Hradná. Dostępna jest ona jedyną drogą jezdną, wiodącą z doliny Wagu wzdłuż potoku Hradnianka przez wspomniany Wąwóz Sulowski.

Bibliografia

• Barański Mirosław J.: Fascynujący, skalny świat. Sulowskie Skały, w: „Gazeta Górska” R. XXII, nr 4 (88), jesień 2014. Wyd. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, s. 42-45;
• Vavrík Bartolomej – Vavríková Eta i in.: Strážovské vrchy. Turistický sprievodca ČSSR č. 19, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1985;
• Súľovské vrchy. Mapa 1:50 000, wyd. 4, VKÚ Harmanec 2010, ISBN 978-80-8042-597-5.