Kozłek dwupienny (Valeriana dioica L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny kozłkowatych. Dziko rośnie w Europie i na północy Ameryki Północnej (Alaska, Kanada, północne i północno-zachodnie obszary USA)[3]. Występuje niezbyt pospolicie w zachodniej i środkowej Polsce.

Kozłek dwupienny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

kozłkowate

Rodzaj

kozłek

Gatunek

kozłek dwupienny

Nazwa systematyczna
Valeriana dioica L.
Sp. pl. 1:31. 1753
Synonimy
  • Valeriana dioica var. sylvatica A. Gray
  • Valeriana sylvatica Banks ex Richardson[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia edytuj

 
Kwiatostan
Łodyga
Wzniesiona, nierozgałęziająca się. Osiąga wysokość 10–50(60) cm. Jest bruzdkowana i naga, a tylko pod węzłami nieco owłosiona. Pod ziemią roślina posiada kłącze wytwarzające cienkie i długie rozłogi.
Liście
Liście odziomkowe niepodzielone. środkowe i górne liście łodygowe pierzastodzielne, 5–11 listkowe.
Kwiaty
Roślina dwupienna. Kwiaty drobne, żeńskie o białych płatkach korony długości ok. 1 mm, męskie różowawe, o płatkach długości ok. 3 mm.
Owoc
O długości 2–2,5 mm, bez puchu kielichowego.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina hemikryptofit. Kwitnie od maja do czerwca. Rośnie na mokradłach, torfowiskach, mokrych zaroślach, olszynach.

Zmienność edytuj

Tworzy mieszańce z kozłkiem całolistnym[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. a b Valeriana dioica L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
  4. Valeriana dioica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia edytuj

  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.