Krążałek gładki

Krążałek gładki (Lucilla singleyana) – gatunek lądowego, ślepego ślimaka trzonkoocznego z rodziny Helicodiscidae, dawniej zaliczany do Endodontidae. Pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Północnej. Współcześnie występuje również w Europie, przy czym czas jego pojawienia się na tym kontynencie nie jest znany. W drugiej połowie XX wieku został zawleczony do Nowej Zelandii[2].

Krążałek gładki
Lucilla singleyana
(Pilsbry, 1889)
Ilustracja
Muszle
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Heterobranchia

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

Helicodiscidae

Rodzaj

Lucilla

Gatunek

krążałek gładki

Synonimy
  • Zonites singleyanus Pilsbry, 1889
  • Helicodiscus singleyanus (Pilsbry, 1890)
  • Hyalinia laeviuscula Sterki, 1892
  • Hyalinia singleyana (Pilsbry, 1889)
  • Hyalinia texana Sterki, 1892
  • Laoma (Phrixgnathus) academia Climo, 1970
  • Zonitoides singleyanus (Pilsbry, 1890)[1]

W Europie po raz pierwszy odnotowano jego obecność w 1943 roku, w Holandii. Od tamtej pory rozprzestrzenił się po całym niemal kontynencie, od Anglii i Szwecji po Hiszpanię i Włochy, włącznie z wyspami śródziemnomorskimi[3]. Na terenie Polski został odnotowany najpierw w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu, później w Puszczykowie, a także na kilku stanowiskach w południowej części kraju[2]. Pomimo rozprzestrzeniania się w Europie, w Polsce nie jest uznawany za gatunek inwazyjny[4].

Jego obecność na stanowiskach naturalnych w Europie oraz w osadach wczesnoplejstoceńskich na Słowacji sugeruje, że pierwotny zasięg występowania mógł obejmować, oprócz Ameryki Północnej, również Europę, a gatunek ten jest reliktem z okresów międzylodowcowych[5]. Współczesna jego obecność na niektórych stanowiskach może być wynikiem wtórnej kolonizacji[2].

Muszla krążałka gładkiego jest mała (2–2,4 mm szerokości), spłaszczona, z 4 lub 4,5 wypukłymi skrętami, ostrym brzegiem otworu i gładką, błyszczącą powierzchnią, niemal przejrzysta[2]. Periostrakum jest bezbarwne, drobno i nieregularnie prążkowane[3]. Dołek osiowy jest szeroki, miseczkowaty, o szerokości bliskiej 1/3 szerokości muszli[3][2].

Krążałek gładki prowadzi podziemny tryb życia[5], żyje w głębszych warstwach gleby. Najczęściej spotykany jest w środowiskach synantropijnych (winnice, ogrody, szklarnie)[3][2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. MolluscaBase eds., Lucilla singleyana (Pilsbry, 1889), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-26] (ang.).
  2. a b c d e f Ewa Stworzewicz: Helicodiscus singleyanus (Pilsbry, 1890). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2012-01-15]. (pol.).
  3. a b c d F. Welter-Schultes: Species summary for Lucilla singleyana. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-15]. (ang.).
  4. Lucilla singleyana Pilsbry, 1889. [w:] Gatunki obce w Polsce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2013-05-03]. (pol.).
  5. a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 407. ISBN 978-83-88147-09-8.