Kruszarka

Kruszarka – maszyna rozdrabniająca wykorzystująca proces kruszenia do wytwarzania kruszywa.

Kruszarka

W literaturze umownie przyjmuje się, że z kruszeniem mamy do czynienia wtedy, gdy produkt rozdrabniania ma średnicę większą od 1 mm, a z mieleniem, gdy średnicę poniżej 1 mm.

Podział

• kruszarki szczękowe
  • z dolnym zawieszeniem szczęki ruchomej (typu Dodge)
  • z górnym zawieszeniem szczęki ruchomej
    • kruszarki szczękowe dwurozporowe (typu Blake)
    • kruszarki szczękowe jednorozporowe (typu Dalton)
    • inne specjalnej konstrukcji (np. Rotex, szczękowe udarowe itp)
• kruszarki stożkowe
  • o stożkach przeciwzbieżnych
  • o stożkach współbieżnych
  • z wałem nieruchomym
• kruszarki walcowe
• kruszarki uderzeniowe
  • kruszarki młotkowe
  • kruszarki bijakowe (udarowe)
  • z wałem pionowym (kubizery)- z ang. VSI

Zasadniczo, ze względu na charakter pracy, można mówić o kruszarkach obciążonych w sposób cykliczny (kruszarki szczękowe) oraz obciążonych w sposób ciągły (kruszarki walcowe, stożkowe, uderzeniowe).

Budowa

Bez względu na rodzaj kruszarek można w nich wyróżnić zespoły:

• korpus
• zespół elementów kruszących (roboczych)
• zespół napędowo-transmisyjny
• elementy zabezpieczające przed przeciążeniem

Ze względu na mobilność całej maszyny można wyróżnić kruszarki stacjonarne, semistacjonarne, semimobilne na podwoziu kołowym i mobilne na gąsienicowym.

Kruszarki szczękowe

Najpowszechniej stosowane na budowach do wstępnego i wtórnego kruszenia materiałów o małej i średniej podatności na rozdrabnianie (granit, bazalt, sjenit, porfir).

W kruszarkach szczękowych rozdrabnianie następuje poprzez zgniatanie, ścinanie i zginanie brył nadawy (podawanego materiału) między szczęką stałą a ruchomą. Ze względu na rozwiązanie napędu szczęki ruchomej wyróżnia się dwa typy kruszarek szczękowych:

• dwurozporowe (typu Blake), w których szczęka ruchoma jest zamocowana na stałej osi i napędzana członem połączonym z wałem mimośrodowym; szczęka ruchoma wykonuje ruch prosty wokół stałej osi;

• jednorozporowe (typu Dalton), w których szczęka ruchoma jest osadzona bezpośrednio na wale mimośrodowym i wykonuje ruch złożony eliptyczny.

Kruszarki stożkowe

Stosowane przeważnie do drobnego kruszenia, produkt kruszenia bardziej regularny niż w przypadku kruszarek szczękowych. Nie stosuje się ich do rozdrabniania materiałów miękkich, lepkich i wilgotnych.

Materiał rozdrabniany jest między stożkami: zewnętrznym stałym i wewnętrznym ruchomym wykonującym ruch mimośrodowy. Są rozwiązania, kiedy stożek zewnętrzny jest ruchomym, wtedy mówimy o kruszarkach stożkowych płaszczowych.

Kruszarki stożkowe są jednopodporowe i dwupodporowe.

Kruszarki walcowe

Stosowane najczęściej do kruszenia średniego i drobnego, a także mielenia materiałów średniej i małej twardości.

Materiał jest rozdrabniany przez zgniatanie między przeciwbieżnie obracającymi się walcami (najczęściej dwa, choć są rozwiązania z trzema). Powierzchnie walców mogą być gładkie lub zębate.

Zastosowanie w przemyśle spożywczym:

• mlewniki i śrutowniki (do rozdrabniania ziarna zbóż i słodu)
• gniotowniki (walce gładkie) - (przemiał ziarna zbóż, produkcji kasz i płatków)
• płatkownice (rozdrabnianie nasion roślin oleistych, płatkowanie wytłoków)

Kruszarki udarowe

Stosowane są obecnie do wszystkich stadiów kruszenia oraz mielenia. Są obecnie wykorzystywane do kruszenia najtwardszych skał (bazalt, dolomit, wapień, granit itp.) o niewielkiej ścierności (nie nadają się do piaskowców czy kwarcytów). Rozdrabnianie materiału następuje poprzez uderzenie wirującymi elementami roboczymi (rotujące listwy), jak również odbicia od nieruchomych płyt korpusu.

Elementy robocze:

• młotki (osadzone wahliwie na wirniku) – mówimy o kruszarkach młotkowych; dodatkowo młotki ścierają materiał na ruszcie
• bijaki (osadzone na sztywno) – kruszarki bijakowe; w dolnej części korpusu brak rusztu.