Krystadyna

Krystadyna – pierwszy wzmacniacz półprzewodnikowy zbudowany przez Olega Łosiewa w 1922 r. (wzmocnienie i generowanie drgań zaobserwował 13 stycznia 1922).

Główną zaletą krystadyny był niski pobór prądu i dużo prostsza budowa niż lamp elektronowych, pozwalająca na wykonanie w warunkach domowych bez specjalistycznego sprzętu. Wadą krystadyny jest mała moc oraz skomplikowana regulacja.

Zasada działania edytuj

Krystadyna wykorzystuje ujemną rezystancję dynamiczną złącza metal-cynkit (kryształ tlenku cynku) w detektorze kryształkowym działającym jak dioda tunelowa. Z gorszymi rezultatami można stosować kryształ galeny lub pirytu^[1].

Dioda zasilana jest z baterii przez dwa potencjometry: regulowany dzielnik napięcia i potencjometr szeregowy ustalający natężenie prądu.

Niezależnie od zasilania włącza się ją między źródło i obciążenie sygnału wzmacnianego albo między kondensator i cewkę obwodu rezonansowego. Czasem sprzęgana jest przez dodatkowe elementy, np. transformator.

Dołączenie diody do obwodu rezonansowego odtłumia go, zwiększając jego dobroć i wzmacniając sygnał. Wzmocnienie regulujemy zmieniając punkt pracy potencjometrem albo modyfikując sprzężenie z obwodem rezonansowym^[2].

Zastosowanie edytuj

Zastosowanie krystadyny do odbiornika kryształkowego zmienia go w odbiornik reakcyjny o większej czułości i selektywności.

Krystadyny były także używane w generatorach, nadajnikach małej mocy i odbiornikach superheterodynowych, jednak nie zdobyły popularności.

Współczesność edytuj

Krystadyny są budowane przez entuzjastów archaicznej techniki radiowej jako elementy doświadczalnych generatorów.

Konstrukcja została jeszcze bardziej uproszczona przez zastąpienie kryształu tlenkiem otrzymanym w płomieniu palnika na powierzchni stalowych elementów ocynkowanych^[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ Młody Technik nr 2/56 [dostęp 2012-03-17].
↑ VictorV. Gabel VictorV., The crystal as a generator and aplifier, 1 października 1924 (ang.).
↑ Zinc Negative Resistance Oscillato – marzec 2001 r. (ang.) [dostęp 2012-03-17].

Linki zewnętrzne edytuj

Samodzielna budowa [dostęp 2012-03-17]
Opis i schematy (ang.) [dostęp 2012-03-17]
Współczesne wykonanie generatora (ang.) [dostęp 2012-03-17]
filmy:
- produkcja
- demonstracja nadajnika

[r2-1] Młody Technik nr 2/56 [dostęp 2012-03-17].

[r1-2] VictorV. Gabel VictorV., The crystal as a generator and aplifier, 1 października 1924 (ang.).

[r3-3] Zinc Negative Resistance Oscillato – marzec 2001 r. (ang.) [dostęp 2012-03-17].

[1]

[2]

[3]