Krystyna Łybacka

polska działaczka polityczna, matematyczka, wykładowczyni akademicka

Krystyna Maria Łybacka z domu Maćkowiak (ur. 10 lutego 1946 w Jutrosinie, zm. 20 kwietnia 2020 w Poznaniu[1][2]) – polska polityk, matematyk i nauczycielka akademicka, doktor nauk matematycznych. Posłanka na Sejm I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji (1991–2014), minister edukacji narodowej i sportu w rządzie Leszka Millera w latach 2001–2004, deputowana do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji (2014–2019).

Krystyna Łybacka
Ilustracja
Krystyna Łybacka podczas konferencji „Nauka i szkolnictwo wyższe – wyzwania współczesności” w Sejmie (2013)
Pełne imię i nazwisko

Krystyna Maria Łybacka

Imię i nazwisko po urodzeniu

Krystyna Maćkowiak

Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1946
Jutrosin

Data i miejsce śmierci

20 kwietnia 2020
Poznań

Minister edukacji narodowej i sportu
Okres

od 19 października 2001
do 2 maja 2004

Przynależność polityczna

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Poprzednik

Edmund Wittbrodt

Następca

Mirosław Sawicki

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

Córka Franciszka i Anny. W 1968 ukończyła studia na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Doktoryzowała się w 1976 w Instytucie Matematyki Politechniki Poznańskiej, broniąc pracy doktorskiej pt. Losowy podział kwadratu. Od 1968 pozostawała zawodowo związana z tym instytutem na Wydziale Elektrycznym. W latach 1983–1986 była sekretarzem, a w latach 1986–1989 członkiem zarządu Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Była adiunktem w Instytucie Matematyki Wydziału Elektrycznego Politechniki Poznańskiej[3].

W latach 1978–1981 należała do PZPR, na początku lat 80. była także krótko członkinią „Solidarności”[4]. Od 1993 była członkiem SdRP. W 1996 została liderką tej partii w Poznaniu, następnie od 1999 była przewodniczącą rady wojewódzkiej Sojuszu Lewicy Demokratycznej w Poznaniu. Od 20 grudnia 1999 do 29 czerwca 2003 była wiceprzewodniczącą zarządu krajowego SLD. Należała także do Stowarzyszenia „Ordynacka”[5].

W 1991, 1993, 1997, 2001 i 2005 uzyskiwała mandat posła na Sejm kolejnych kadencji. Pracowała w różnych komisjach sejmowych, m.in. w Komisji Obrony Narodowej i Komisji do Spraw Służb Specjalnych. W III kadencji była zastępcą przewodniczącego Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, ponownie zajmowała to stanowisko w Sejmie V kadencji.

Od 19 października 2001 do 2 maja 2004 pełniła funkcję ministra edukacji narodowej i sportu w rządzie Leszka Millera. W latach 2004–2005 wiceprzewodnicząca Klubu Parlamentarnego SLD.

W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz szósty została posłem, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci w okręgu poznańskim i otrzymując 24 405 głosów. 22 kwietnia 2008 znalazła się w klubie Lewica, który we wrześniu 2010 przemianowany został na klub SLD. W 2011 kandydowała w wyborach parlamentarnych z 2. miejsca na liście SLD w okręgu wyborczym nr 39 w Poznaniu i ponownie uzyskała mandat poselski. Oddano na nią 16 616 głosów (4,15% głosów oddanych w okręgu)[6].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 zdobyła mandat eurodeputowanej VIII kadencji, kandydując z listy koalicji wyborczej SLD-UP[7]. W 2019 uznana została za najbardziej pracowitego europosła w kategorii edukacja, kultura i media w ramach plebiscytu MEP Awards organizowanego przez „The Parliament Magazine[8]. W tym samym roku nie wystartowała w kolejnych wyborach europejskich. 1 lipca 2019 ogłosiła zakończenie działalności publicznej[9]. Do końca życia zasiadała w zarządzie krajowym SLD.

Zmarła 20 kwietnia 2020, a 27 kwietnia została pochowana na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu[10][11].

Odznaczenia edytuj

Prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Krystynę Łybacką Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2020)[11].

Przypisy edytuj

  1. Krystyna Łybacka, rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-11-02].
  2. Łukasz Cieśla, Nie żyje Krystyna Łybacka. Wieloletnia poznańska posłanka SLD, była minister edukacji, zmarła w szpitalu po krótkiej i ciężkiej chorobie, „Głos Wielkopolski”, 21 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-21].
  3. Dr Krystyna Łybacka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2016-10-06].[martwy link]
  4. Renata Grochal, Krystyna Łybacka nie żyje. Kim była „Księżna Lewicy”?, „Newsweek”, 21 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-21].
  5. Rzeczpospolita towarzyska, Onet.pl, 29 listopada 2006 [dostęp 2011-10-19].
  6. Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2011, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2011-10-19].
  7. Wybory do Parlamentu Europejskiego zarządzone na dzień 25 maja 2014, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2014-05-27].
  8. Krystyna Łybacka – najlepszym europosłem, „Powiaty – Gminy”, Nr 6(541), 2019, s. 9, ISSN 1733-4713.
  9. Podziękowania Pani Poseł Krystyny Łybackiej, Lybacka.pl, 1 lipca 2019 [zarchiwizowane 2020-04-27].
  10. Krystyna Łybacka pochowana na Cmentarzu Miłostowo, Epoznan.pl, 27 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-27].
  11. a b Pogrzeb Krystyny Łybackiej. Pośmiertnie odznaczona, TVP Info, 27 kwietnia 2020 [zarchiwizowane 2020-05-02].

Bibliografia edytuj