Krystyna Radzikowska
Krystyna Radzikowska (z domu Hołuj, ur. 5 lutego 1931 we Lwowie, zm. 29 listopada 2006) – najwybitniejsza polska szachistka lat 50. i 60. XX wieku, wielokrotna mistrzyni Polski w szachach.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 lutego 1931 |
|---|---|
| Data śmierci |
29 listopada 2006 |
| Obywatelstwo | |
| Tytuł szachowy |
arcymistrzyni (1984) |
Życiorys edytuj
W szachy nauczyła się grać w wieku 9 lat, ale na poważnie królewską grą zajęła się dopiero 10 lat później. Wcześniej czas wypełniała jej głównie nauka. Uczyła się jednocześnie w liceum ogólnokształcącym oraz w średniej szkole muzycznej (w klasie fortepianu). Po ukończeniu tych szkół, studiowała na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Politechniki Śląskiej, która ukończyła w roku 1955 zdobywając tytuł magistra inżyniera. Była wieloletnim pracownikiem Biura Projektów Górniczych w Gliwicach.
W roku 1950 wstąpiła do swojego pierwszego klubu szachowego – AZS Gliwice, którego barw broniła do roku 1958. Następnie przez dwa lata występowała w klubie Górnik Bytom, zaś w roku 1960 przeniosła się do Startu Katowice, w którym spędziła ponad 30 lat.
Rok 1951 był początkiem jej wielkiej szachowej kariery. W tym roku wywalczyła swój pierwszy tytuł mistrzyni Polski w szachach. Jest najbardziej utytułowaną polską zawodniczką w historii: w finałach mistrzostw kraju wystąpiła 24 razy, zdobywając 17 medali: 9 złotych (1951, 1952, 1953, 1955, 1956, 1957, 1959, 1966, 1969), 2 srebrne (1968, 1976) oraz 6 brązowych (1954, 1958, 1972, 1973, 1975, 1978).
Uczestniczyła w sześciu turniejach strefowych oraz w dwóch turniejach pretendentek: w roku 1955 w Moskwie zajęła XVI miejsce, natomiast w roku 1971 w Ochrydzie podzieliła miejsca VII-VIII, co wówczas odpowiadało miejscu w pierwszej dziesiątce na świecie.
W latach 1957–1972 reprezentowała Polskę na pięciu pierwszych olimpiadach szachowych, czterokrotnie na pierwszej i raz na drugiej szachownicy[1]. W roku 1957 w Emmen uzyskała najlepszy wynik indywidualny (9 pkt z 11 partii) spośród wszystkich uczestniczek, za co otrzymała puchar księcia Bernarda. Wielokrotnie broniła polskich barw w meczach międzypaństwowych oraz na międzynarodowych turniejach. Od roku 1975 uczestniczyła również w rozgrywkach korespondencyjnych, wielokrotnie brała udział w olimpiadach ICCF (m.in. drużynowo brązowy medal olimpijski w 4 Olimpiadzie Kobiet rozgrywanej w latach 1992–1997, w której grała na 1. szachownicy) oraz (w latach 2000–2005) w VI finale indywidualnych mistrzostw świata, w którym zajęła IX miejsce[2].
Tytuł mistrzyni międzynarodowej otrzymała w roku 1955, natomiast na Kongresie FIDE w Salonikach w roku 1984 przyznano jej tytuł arcymistrzyni za wyniki uzyskane w poprzednich latach (tytuły arcymistrzowskie dla kobiet zostały ustanowione dopiero w roku 1976). Tytuł mistrzyni międzynarodowej w szachach korespondencyjnych uzyskała w 1995[3]. Od roku 1976 była członkiem honorowym Polskiego Związku Szachowego.
Memoriały Krystyny Radzikowskiej edytuj
Po raz pierwszy turniej pamięci Krystyny Radzikowskiej rozegrany został w 2011 roku. Dwie pierwsze edycje odbyły się w Warszawie, natomiast kolejne – we Wrocławiu.
Turnieje rozgrywane są systemem kołowym z udziałem 10-12 zawodniczek, w obsadzie międzynarodowej.
Lista zwycięzców edytuj
| Edycja | Rok | Miasto | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2011[4] | Warszawa |  Karina Horowska
|
Iweta Rajlich
|
Marta Michna
|
| 2 | 2012[5] | Warszawa |  Inga Czarchalaszwili
|
Nino Baciaszwili
|
Iweta Rajlich
|
| 3 | 2013[6] | Wrocław | Nino Baciaszwili
|
Joanna Gajewska
|
Karina Horowska
|
| 4 | 2014 | Wrocław | Klaudia Kulon
|
Karina Horowska
|
 Lilit Mykyrtczian
|
Przypisy edytuj
- ↑ OlimpBase.
- ↑ Ladies World Championship VI – Final.
- ↑ Tytuły ICCF nadane Polakom – oficjalna strona KSzGK PZSach.
- ↑ Szczepkowska and Rajlich win First Radzikowska Memorial.
- ↑ II Memoriał im. Krystyny Holuj-Radzikowskiej 2012.
- ↑ Tabela | Arcymistrzowski Turniej Kołowy Kobiet im. Krystyny Hołuj-Radzikowskiej 2013. wgmradzikowska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-31)]..
Bibliografia edytuj
- M.Litmanowicz, Arcymistrzyni, Wydawnictwo Szachowe PENELOPA, Warszawa 2010, ISBN 978-83-929131-8-4.
- W.Litmanowicz, J.Giżycki, Szachy od A do Z, tom II, Warszawa 1987, s. 1006–1007
- W.Litmanowicz, Polscy szachiści, Warszawa 1982, s. 241–247
- „Szachy” nr 3/1985, s. 49–50
Linki zewnętrzne edytuj
- Krystyna Radzikowska – wybrane partie szachowe (ang.)
- „Byłyśmy pionierkami...” – wywiad i zdjęcia
- Memoriał Krystyny Radzikowskiej w Encyklopedii Szachy w Polsce. szachypolskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)].
- Krystyna Hołuj-Radzikowska – artykuł Mirosława Gnieciaka