Kryzys alandzki
Kryzys alandzki – spór między Finlandią i Szwecją o Wyspy Alandzkie.
Po I wojnie światowej i uniezależnieniu Finlandii od Rosji pretensje do archipelagu, zamieszkanego głównie przez ludność mówiącą po szwedzku, zgłosiła Szwecja[1]. Spór rozpatrywała Liga Narodów, której przedstawicielem był szwajcarski polityk Felix Calonder. 24 czerwca 1921 roku Rada Ligi przyznała wyspy Finlandii z zastrzeżeniem przyznania rozległej autonomii dla tamtejszej ludności i utrzymania demilitaryzacji, wprowadzonej przez traktat paryski (1856 roku)[2]. 20 października zawarto w Genewie konwencję o statusie archipelagu, jej stronami prócz Szwecji i Finlandii zostały Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Dania, Polska, Estonia i Łotwa[3]. Art. 9 dozwalał za jednogłośną zgodą stron zaprosić do przystąpienia inne mocarstwo, którego przystąpienie uważać się będzie później za pożądane (chodziło o RFSRR w owym czasie – aż do roku 1934 – ostentacyjnie zwalczającą Ligę). Konwencję sporządzono w języku francuskim, zgodnie z wymogami stawianymi przez traktat wersalski w art. 18 zarejestrowano ją w Sekretariacie Ligi Narodów 6 kwietnia 1922 roku pod nr 255[4]. Na podstawie ustawy z 18 maja 1922 roku[5] Naczelnik Państwa ratyfikował Konwencję 21 czerwca 1922 roku, o czym powiadomiono Sekretarza Ligi będącego depozytariuszem 29 czerwca 1922 roku[6].
Przypisy edytuj
- ↑ The Åland Islands.
- ↑ Decision of the Council of the League of Nations on the Åland Island June 24th, 1921. [dostęp 2016-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-23)].
- ↑ Convention relating to the Non-Fortification and Neutralisation of the Aaland Islands, Geneva, 20 October 1921
- ↑ Treaty Series, League of Nations, vol. 9, p. 211.
- ↑ Dz.U. 1922 nr 43 poz. 359
- ↑ Konwencja dotycząca niefortyfikowania i zneutralizowania Wysp Alandzkich, podpisana w Genewie 20 października 1921 roku (Dz.U.1922 nr 88 poz. 792). Oświadczenie Rządowe z 2 maja 1923 roku w przedmiocie złożenia dokumentów ratyfikacyjnych Konwencji dotyczącej niefortyfikowania i zneutralizowania Wysp Alandzkich, podpisanej w Genewie 20 października 1921 roku (Dz.U. 1923 nr 50 poz. 353)